ΤΡΑΥΛΟΣ

ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΙ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Το φθινοπωρινό μεσημέρι της Θεσσαλονίκης παραχώρησε τη θέση του σ' ένα κρύο λονδρέζικο πρωινό, στα μέσα του 17ου αιώνα. Ο νεαρός Νεύτωνας αναζητά εκδότη για τη "Μέθοδο των Ροών" του σε μια πόλη που προσπαθεί να ξεπεράσει τη μεγάλη πυρκαγιά και να αναγεννηθεί από τις στάχτες της. Στην άλλη πλευρά της Μάγχης, στο κέντρο της ευρωπαϊκής διανόησης, ο διπλωμάτης Λάιμπνιτς, απεσταλμένος ενός Γερμανού βαρόνου, προσπαθεί να πείσει τον Γάλλο βασιλιά να μην επιτεθεί στην Ολλανδία ενώ παράλληλα δίνει διέξοδο στο μαθηματικό πάθος του με τη συγγραφή του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΑΣΤΕΡΙ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Πώς γεννιέται και πότε πεθαίνει ένα αστέρι; Τι είναι οι μαύρες τρύπες και τι σχέση έχουν με τις λευκές τρύπες; Πότε οι κόκκινοι γίγαντες γίνονται άσπροι νάνοι; Ποιοι νόμοι καθορίζουν τη συμπεριφορά της ύλης στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας; Μήπως στο σύμπαν υπάρχει μια σειρά από μαύρες τρύπες κλεισμένες η μία μέσα στην άλλη; Μήπως ολόκληρος ο Κόσμος μας είναι μια περιοχή κρυμμένη στο βάθος μιας μαύρης τρύπας; Ο Ζαν Πιερ Λουμινέ, μας προσφέρει ένα περιεκτικό έργο για τη γένεση, τη ζωή και το θάνατο των αστέρων. Κυρίως, εστιάζει στην ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΙΘΑΝΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ
Ονειρεύεστε καμιά φορά ότι πετάτε σαν πουλί; Ότι ταξιδεύετε αβίαστα πάνω από δεντροκορφές, ότι ανυψώνεστε και μετά βουτάτε, γλιστράτε και στροβιλίζεστε ανάλαφρα στην τρίτη διάσταση; Ότι απλώνετε τις φτερούγες της φαντασίας σας και θαυμάζετε μέρη μαγικά ατενίζοντας παραμυθένιους τόπους; Υπέροχη αίσθηση! Για κάθε πλάσμα που πετά, η πτήση είναι δεδομένη, καθώς η εξέλιξη την έκανε αυτόματη κίνηση της ζωής του. Όμως, για τον άνθρωπο ήταν ένα απίθανο όνειρο, μέχρι που ο αεροδυναμικός σχεδιασμός έκανε πραγματικότητα το "θαύμα" της πτήσης. Από τον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜ
Η επιστημονική επανάσταση του ισλαμικού κόσμου υπήρξε από τις πιο γόνιμες περιόδους στην ιστορία της επιστήμης. Διήρκεσε από το 700 έως το 1400, και αποδείχτηκε καθοριστική για την ανθρωπότητα. Από την Ινδονησία μέχρι την Ιβηρική χερσόνησο, οι αραβόφωνοι λόγιοι στις ισλαμικές αυτοκρατορίες του πρώιμου Μεσαίωνα «οικειοποιούνται» την ελληνική κλασική παιδεία, παράγουν γνώση -που αργότερα διαχέεται στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια του 1600- και αυξάνουν το συνολικό επιστημονικό απόθεμα του πολιτισμού μας. Η συνεισφορά του πρώιμου Ισλάμ στις επιστήμ...
Διαβάστε περισσότερα...

LIFE 3.0 (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η ραγδαία εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) μετασχηματίζει το παρόν και διαμορφώνει το μέλλον μας ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη μορφή τεχνολογίας. Πώς θα επηρεάσει η Τεχνητή Υπερνοημοσύνη το έγκλημα, τον πόλεμο, τις θέσεις εργασίας, την κοινωνία, ολόκληρη την ανθρωπότητα; Άραγε, η αυτοματοποίηση θα κυριαρχήσει στις δραστηριότητές μας, αντικαθιστώντας τον άνθρωπο στην αγορά εργασίας, στην πολιτική, στη δικαιοσύνη, στην ιατρική, στην οικονομία, στη βιομηχανία, στις συγκοινωνίες; Πόσο αποδεκτή θα είναι η ετυμηγορία ενός ρομποτικού δικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΒΑΤΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ;
Βιώνουμε μια τεχνολογική επανάσταση που εγείρει βαθιά ερωτήματα για το τι είναι "άνθρωπος". Το σώμα και το μυαλό μας, που κάποτε τα θεωρούσαμε αποκλειστικά δικά μας, σύντομα θα αποτελούν εκφάνσεις μιας νοημοσύνης που δεν θα είναι ούτε φυσική ούτε τεχνητή. Πόσο συμβατή με τον άνθρωπο θα είναι μια μηχανή με νοημοσύνη ανώτερη από τη δική του; Θα συνυπάρξουμε ή μήπως, κάτω από την εξουσία της, θα καταρρεύσουν οι θέσεις εργασίας, οι ανθρώπινες σχέσεις, και ο ίδιος ο πολιτισμός μας; Ποιος, τελικά, θα κατέχει το "είναι" μας και τα δεδομένα του; Ο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΤΟΥ ΦΕΡΜΑ
[...] Μπορεί να ήταν ελάχιστοι οι νεοϋορκέζοι που κατάλαβαν ότι αυτό το «χαριτωμένο λόγιο» γκράφιτι στο σταθμό του μετρό της 8ης οδού, στη Νέα Υόρκη, παρέπεμπε στον, εδώ και τριακόσια χρόνια άλυτο, μαθηματικό γρίφο, γνωστό ως το «τελευταίο θεώρημα του Φερμά» και στην παράξενη ιστορία του. Τον 17ο αιώνα, μελετώντας το βιβλίο «Αριθμητικά» του Διόφαντου, ο Πιέρ ντε Φερμά στάθηκε στο πυθαγόρειο θεώρημα και σημείωσε στο περιθώριο της σελίδας το συμπέρασμα ότι είναι αδύνατον να ισχύει το xn+ψn ίσον zn. Επίσης συμπλήρωσε: «Έχω ανακαλύψει μια πραγ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ
"Ένα ταξίδι στην Ευρώπη, μόλις τελειώσεις την εργασία σου με τους αριθμούς Φιμπονάτσι αυτό θα είναι το δώρο μου", υποσχέθηκε ο ξενιτεμένος πατέρας στον γιο του. Όμως, υπήρχε μια αθώα προυπόθεση:προτού επιστρέψεις, θέλω να επισκεφτείς το χωριό μας στην Ελλάδα, λίγο έξω από τη Φλώρινα". Ο νεαρός Ελληνο-αυστραλός μαθημαηκός 'Εβαν Πέτκος περιδιαβαίνει ανέμελος τις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Λίγες ημέρες πριν επιστρέψει στην Αυστραλία, αποχωρίζεται την όμορφη Αθήνα και επιβιβάζεται σε ένα υπεραστικό λεωφορείο με προορισμό τα πατρογονικά χώματα....
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΟS
Τι είναι χρόνος; Είναι κάτι πραγματικό ή μια ψευδαίσθηση που θα τελειώσει μόλις παύσει κάθε είδους «αλλαγή» στο Σύμπαν μας; Ο χρόνος υπάρχει ή αναδύεται από έναν άχρονο Κόσμο; Σκεφτόμαστε και δρούμε «εντός» ή «εκτός» χρόνου; Ζούμε σε ένα σύμπαν Μπόλτσμαν ή σε ένα σύμπαν Λάιμπνιτς; Ελεύθερη βούληση ή μοίρα; Αλλαγή ή αιωνιότητα; Ατομικότητα ή ομοιομορφία; Άραγε, οι φυσικοί νόμοι είναι αδήριτοι και διαχρονικοί ή εξελίσσονται στον χρόνο, στο πλαίσιο μιας κοσμολογικής φυσικής επιλογής; Τέτοιου είδους αντινομίες θέτει -και απαντά- ο διαπρεπής θε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η «ΕΙΚΑΣΙΑ» ΤΟΥ ΠΟΥΑΝΚΑΡΕ
Στις 22 Αυγούστου 2006, τέσσερις χιλιάδες μαθηματικοί συνέρρευσαν στη Μαδρίτη για να παρακολουθήσουν το 25ο Διεθνές Συνέδριο Μαθηματικών, και να παρευρεθούν στην απονομή του Μεταλλίου Φιλντς (το "Νόμπελ" των μαθηματικών). Το βραβείο θα απένειμε ο Βασιλιάς Χουάν Κάρλος σ' έναν μυστηριώδη ρώσο μαθηματικό από την Αγία Πετρούπολη, τον Γκριγκόρι Πέρελμαν, για το μνημειώδες επίτευγμά του: την απόδειξη της Εικασίας του Πουανκαρέ. Όμως, αυτή η εκκεντρική ιδιοφυία ουδέποτε εμφανίστηκε αγνόησε τους πάντες ακόμη και το έπαθλο: ένα εκατομμύριο δολάρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΟΥ
Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ του πιο διάσημου, εν ζωή, επιστήμονα του κόσμου. Η αίσθηση να έχεις ένα εντελώς λειτουργικό μυαλό μέσα σε ένα σώμα που σε περιορίζει, και σε κρατά καθηλωμένο, είναι τρομακτική. Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ του Στίβεν Χόκινγκ έχει ανεκτίμητη αξία. Πρόκειται για ένα μοναδικό έργο, γεμάτο άγνωστες ιστορίες και αδημοσίευτες φωτογραφίες, εμπλουτισμένο με δόσεις αυθεντικής επιστήμης και φλεγματικού χιούμορ. Είναι σαν να διαβάζεις την αποχαιρετιστήρια επιστολή ενός επιστήμονα που εμφανίζεται στην ανθρωπότητα μία φορά στα εκατό χρόνια - ενός αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΘΕΟ
Ο Ντόκινς κάθε φορά ξεπερνά τον εαυτό του! Άραγε, πρέπει να πιστεύουμε στον Θεό; Τον χρειαζόμαστε για να εξηγήσουμε τη συναρπαστική γοητεία του απίθανου φυσικού κόσμου μας; Τον χρειαζόμαστε για να είμαστε καλοί άνθρωποι; Στο πρώτο μισό αυτού του θαρραλέου βιβλίου, με μια χιουμοριστική αποδόμηση των ιστοριών της Βίβλου, ο Ντόκινς διαλύει την υποκρισία που κρύβουν ο Χριστιανισμός και όλα τα δόγματα. Δίπλα στη συγκριτική θρησκειολογία παρατάσσει την ηθολογία, τη φιλοσοφία και τις θετικές επιστήμες και χαρίζει απλόχερα στη νέα γενιά την ευκαιρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΛΕΜΜΕΝΗ ΕΞΙΣΩΣΗ
[...] Ο θεωρητικός φυσικός Χανς Κλάινμαν -έμπιστος βοηθός του Αϊνστάιν- χτυπήθηκε βάναυσα είναι ετοιμοθάνατος. Γνέφει στον αγαπημένο του μαθητή να σκύψει το αυτί του. Με δυσκολία ψελλίζει λίγους φαινομενικά τυχαίους αριθμούς και τις παράξενες λέξεις Einheitliche Feldtheorie: Η Ενοποιημένη Θεωρία Πεδίου που ήθελε να ανακαλύψει ο Αϊνστάιν όμως, ποτέ δεν τα κατάφερε. Ή μήπως όχι; Το FBI οδηγεί τον Ντέιβιντ σε ένα μυστικό ανακριτικό γραφείο. Θέλουν να μάθουν τι του είπε ο καθηγητής του πριν πεθάνει. Ένας πληρωμένος Ρώσος δολοφόνος θέλει, επί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΖΩΗ;
Το βιβλίο «Τι είναι η ζωή;» του βραβευμένου με Νόμπελ, Erwin Schrodinger, είναι ένα από τα μεγάλα κλασικά επιστημονικά έργα του εικοστού αιώνα. Δημοσιεύθηκε στα τέλη του 1944 και αντικαθρεφτίζει την αγωνιώδη αναζήτηση απαντήσεων - από έναν διακεκριμένο φυσικό - στα μύχια της βιολογίας. Γράφτηκε για τον ''μέσο αναγνώστη'', αλλά αποδείχθηκε ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα για τη γένεση της μοριακής βιολογίας και την επακόλουθη ανακάλυψη της δομής του DNA. Ο φιλόσοφος Karl Popper χαιρέτισε το έργο ως ένα ''όμορφο και σημαντικό βιβλίο''. Το μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΙΑ
Δεν υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία δίχως μυστικά - χωρίς ραδιουργίες, συνωμοσίες, πολιτικές ίντριγκες, πισώπλατα μαχαιρώματα, πολέμους, οικονομικές ατασθαλίες ή κρυφές ερωτικές σχέσεις. Δεν είναι προς έκπληξη, λοιπόν, ότι η ιστορία των καλυμμένων μηνυμάτων και της μυστικής γραφής έχει τις ρίζες της στους αρχαιότερους πολιτισμούς. Στο σύγχρονο κόσμο, τα πάντα γύρω μας είναι κρυπτογραφημένα. Για κάθε κλήση στο κινητό τηλέφωνό μας ή για κάθε ανάληψη μετρητών από ένα ΑΤΜ, βασιζόμαστε σε εκλεπτυσμένη ηλεκτρονική κρυπτογράφηση ώστε να αποκλείσουμε τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΡΩΣΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΓΚΡΙΣΑ ΠΕΡΕΛΜΑΝ
2000, Μάιος, Βοστώνη: το Ινστιτούτο Μαθηματικών Clay ορίζει τα επτά σημαντικότερα άλυτα προβλήματα των Μαθηματικών, και αθλοθετεί το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων για το καθένα. 2002, Νοέμβριος, Αγία Πετρούπολη: ο ιδιοφυής ρώσος μαθηματικός Γκριγκόρι [Γκρίσα] Πέρελμαν "ανεβάζει" στο διαδίκτυο την απόδειξή του για την Εικασία του Πουανκαρέ: ένα από τα επτά δυσεπίλυτα προβλήματα -που ταλάνιζε τους σημαντικότερους μαθηματικούς από τις αρχές του 20ού αιώνα- είχε βρει τον "δάσκαλό" του. 2006, Αύγουστος, Μαδρίτη: η κοινότητα των μαθηματ...
Διαβάστε περισσότερα...

Κβαντική υπεροχή
Η νέα κβαντική τεχνολογία φέρνει ριζικές κοινωνικοοικονομικές, γεωπολιτικές και στρατιωτικές αλλαγές. Οι χώρες που θα κατέχουν κβαντικούς υπολογιστές θα έχουν ισχύ παρόμοια με εκείνη που απέκτησαν οι πυρηνικές δυνάμεις μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο κβαντικός υπολογιστής λειτουργεί με βάση τις αλλόκοτες φυσικές ιδιότητες των κβαντικών φαινομένων και -καθώς ολοκληρώνει σε λίγα δευτερόλεπτα υπολογισμούς για τους οποίους ένας ψηφιακός υπολογιστής θα χρειαζόταν πολλές χιλιάδες χρόνια- κάνει ακόμη και τον ισχυρότερο συμβατικό υπερυπολογι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ ΧΑΟΥΣ
Πότε κατακρημνίζονται και πότε εκτοξεύονται οι τιμές των μετοχών; Γιατί καταρρέουν οι αγορές; Πώς διασφαλίζονται οι αποδόσεις; Τι είναι η Fractal Market Hypothesis; Γιατί -παρά τις επιδόσεις των υπερυπολογιστών- οι επιστήμονες δεν έχουν επιτύχει τη σωστή ανάλυση και την ορθολογική διαχείρηση της παγκόσμιας οικονομίας; Ο κορυφαίος μαθηματικός Μπενουά Μάντελμπροτ (επινοητής της γεωμετρίας των Φράκταλ) κλονίζει συθέμελα τη σύγχρονη ανάλυση της παγκόσμιας οικονομίας, με την επαναστατική θεωρία του, η οποία ανατρέπει τον τρόπο που μελετάμε τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΡΙΦΟΣ ΤΗΣ ΣΕΧΡΑΖΑΝΤ
... Ο Βασιλιάς, που υποψιαζόταν πως η βασίλισσα τον απατούσε, την εκτέλεσε και ορκίστηκε στη γενειάδα του να παντρεύεται κάθε βράδυ την πιο όμορφη κοπέλα, και το επόμενο πρωί να την παραδίδει στον δήμιο. Αυτή η άνευ προηγουμένου απανθρωπιά, σκόρπισε τον τρόμο σε όλη την επικράτεια. Ωστόσο, η κόρη του αρχιβεζίρη, η Σεχραζάντ -μια ευφυέστατη γυναίκα που θα τη ζήλευαν ακόμη και οι πιο σημαντικοί λογικολόγοι της εποχής- χειρίστηκε επιδέξια την κατάσταση: παντρεύτηκε τον βασιλιά, και ήδη από την πρώτη νύχτα, έβαλε σ' εφαρμογή το σχέδιο της. "Ξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΝΣΤΑΙΝ - ΠΙΚΑΣΟ
Στις μέρες εκείνες της ευφορίας, στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν όλα έμοιαζαν παντού δυνατά και πραγματοποιήσιμα, ο Αϊνστάιν και ο Πικάσο δεν έκαναν καμία διάκριση ανάμεσα στην προσωπική και την εργασιακή τους ζωή. Από ένα και μοναδικό καζάνι ξεχύνονταν ιδέες που έθεταν σε κίνηση καθετί που ονομάζουμε μοντέρνο. Αυτή η συναρπαστική παράλληλη βιογραφία του Αλβέρτου Αϊνστάιν και του Πάμπλο Πικάσο σε νεαρή ηλικία επικεντρώνεται στο κλίμα της εποχής και στα μεγαλύτερα επιτεύγματά τους: την ειδική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν και τις Δεσπο...
Διαβάστε περισσότερα...