ΠΕΡΙΣΠΩΜΕΝΗ

TOTEN-INSEL
Αμέσως μετά τη σονάτα των φαντασμάτων ο Στρίντμπεργκ ξεκίνησε να γράφει το Toten-insel, έχοντας ως σημείο αναφοράς τη θεατρική εικονογράφηση της μεταθανάτιας ζωής. Παραπέμποντας πάντοτε στον μνημειώδη πίνακα του Arnold Bocklin "Το νησί των νεκρώ", η απεικόνιση της "ζωής" μετά το ορόσημο της στιγμής του θανάτου αποτελεί το κεντρικό μοτίβο του έργου. Η ζωή επέκεινα, όπως αυτή σκιαγραφείται θεατρικά από τον Στρίντμπεργκ στο Toten-insel, που μεταφράζεται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας, ακολουθεί σε αδρές γραμμές τις απόψεις του θεοσοφιστή Swede...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ
Η ΑΛΛΗ ΣΤΙΓΜΗ Η μία μέρα έφερε την άλλη και η στιγμή την άλλη στιγμή. Αίφνης ακίνητο το φεγγάρι. Κρότοι και λάμψεις στον ορίζοντα, σκόρπισαν Τα πουλιά κυνηγημένα στον αέρα, κάτι εδώ ανοίγει πέρα ως πέρα τη στιγμή, Κάτι τη διαστέλλει στα όριά της. Η σιωπή πήρε του αίματος την όψη κι ένας απίστευτος γκρεμός θαρρείς πώς άνοιξε Κάτω απ' τα σώματα που αναπαύονταν στη χλόη. Το στάσιμο σαν το καρφί μπήκε στο ξαπλωμένο σώμα και η στιγμή ανέτρεψε τη χαλαρότητα της Ύπαρξης με έναν κοφτό σπασμό του χρόνου. Ίλιγγος και φωτιά γύρω απ' το πρόσωπο, πήρε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΕΓΕΩΝΑ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ
α΄ Η Φιλία είναι το Βαρύ Πυροβολικό που γκρεμίζει τα απανταχού Σινικά Τείχη της ανοησίας. β΄ Φίλε Φέρε Φίλους Φάγε Φύγε. γ΄ Η Λεγεώνα των Φίλων (και μάλιστα των ηττημένων φίλων) είναι, φυσικά, αήττητη! δ΄ Η Φιλία είναι ο σεβασμός της ιδιοφυίας του φίλου. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΝΟΣ ΔΥΣΛΕΚΤΙΚΟΥ
Βράδυ, Δεκέμβρης του 2021. Εκεί που έψαχνα κάτι στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε ένα on line τεστ δυσλεξίας για ενήλικες. Ήταν δέκα ερωτήσεις κι έπρεπε να απαντηθούν με ένα ΝΑΙ ή με ένα ΟΧΙ. Στο τέλος έγραφε: Για κάθε ΝΑΙ παίρνετε έναν βαθμό. Εάν συγκεντρώσατε επτά ή περισσότερους βαθμούς, πιθανώς να έχετε δυσλεξία, οπότε θα πρέπει να αναζητήσετε τη συμβουλή ειδικού για περαιτέρω αξιολόγηση και υποστήριξη. Και στις δέκα ερωτήσεις απάντησα ΝΑΙ. Συνεπέστατος! Ήρθαν στον νου μου τα χρόνια που πέρασαν και τί έχω τραβήξει με αυτή την ιστορία από τό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ
ΝΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΥΡΙΕ έχετε πια πεθάνει. Ένας θεός μόνο το ξέρει πόσα χρόνια - μ' ό,τι και να σημαίνει αυτό. Όχι πως χάσατε και τίποτε απ' όσα έγιναν τον τελευταίο καιρό κάτι επετείους εντελώς εορταστικές, δηλώσεις, γύρω απ' το έργο σας παχιές διαπιστώσεις, ειδήσεις τόσες δα αναψυκτικές. [...] (Από την έκδοση) Θεατρογενής, ευρηματικός, σμιλεμένος κομψά λόγος. Απευθύνεται στον δεύτερο νομπελίστα μας με τον δέοντα, πηγαίο σεβασμό, επιζητώντας -τι άλλο;- ρηματική τουλάχιστον δικαιοσύνη. Το τοπίο είναι απολύτως κατανοητό, γνωστό τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΩ ΑΠ' ΤΟΝ ΑΝΟΙΧΤΟ ΟΥΡΑΝΟ
Ο Φάουστ δεν είναι μόνο το γνωστότερο έργο του Γκαίτε αλλά για πολλούς το σημαντικότερο κείμενο της γερμανόφωνης γραμματείας. Είναι αναμφισβήτητα το έργο ζωής του μεγάλου δημιουργού, για το οποίο εργάσθηκε πάνω από μισόν αιώνα και ολοκλήρωσε λίγο πριν από τον θάνατό του, την ίδια εποχή που δημοσίευσε το τέταρτο, και τελευταίο, μυθιστόρημά του "Τα χρόνια περιπλάνησης του Βίλχελμ Μάιστερ", που θα μπορούσε να ιδωθεί και ως η άλλη όψη της τραγωδίας του Φάουστ. Τα δύο έργα, τα οποία οι σύγχρονοί του μάλλον τα αγνόησαν, αλληλοσυμπληρώνονται και ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ρήξη
Η ΑΝΤΟΧΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Περίμενε μετά την μπόρα Να πιει τον τελευταίο θόρυβο το χώμα Κι άκου: Μ' άλλο ρυθμό γερνάει κάθε σώμα [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΑ
Ως δράμα της νεύρωσης, το σκανδιναβικό δράμα είναι η κύρια ίσως έκφανση του σκανδιναβικού λουθηρανισμού, δηλαδή του λουθηρανισμού που δεν μετεξελίχθηκε ούτε σε φιλελεύθερο ανθρωπιστικό προτεσταντισμό, ούτε σε καλβινιστικό αντιανθρωπισμό, αλλά παρέμεινε καθηλωμένος στην πρώτη φάση της πνευματικής εξέλιξης του Λουθήρου, την πριν από τη συμφιλίωση, αυτή στην οποία κορυφώθηκε ιστορικά η αυγουστινική συνειδητοποίηση της πολυδιάσπασης της βούλησης. Αλλά η λουθηρανή ψυχή πρέπει εντέλει να επαναφέρει τα πάντα στην εσωτερικότητά της που σχεδόν δεν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΨΑΛΙΔΟΝΙΑ
«ΑΚΟΥΣ; ΑΚΟΥΣ ΤΗ ΖΩΗ; (σε σένα μιλάμε) τί θόρυβο παταγώδη πού κάνει; Ή μόνο τη ζεις αποχαυνωτικά (κι ακόμη χειρότερα: φοβισμένα) απολαυσία του πανταξένου σου χρόνου;» Ήμουν, που λες, κι εγώ στο υπόστεγο, περίπου μόνος, με μυριάδες άλλους, μ' ερωτήματα συντριπτικά και σένα που σε βρήκα και κάθισα δίπλα σου ακούς τη βροχή πάνω στους τσίγκους; σε ρώταγα, τί γλώσσα να μιλάει; τί μουσική; απόδωσε αισθητικά το άγνωστο νόημά της, ωστόσο ελάχιστα κατάφερα να σ' αποσπάσω. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ERINNERUNG
ΜΟΤΤΟ Αυτό είναι η νοσταλγία: να κατοικείς στα κύματα και πατρίδα να μην έχεις μες στα χρόνια. Κι αυτό είναι οι επιθυμίες: σιγανά συνομιλήματα καθημερινών νρώνν με τα αιώνια. Κι αυτό είναι η ζωή. Ώσπου από ένα χθες η μοναχικότερη απ' τις ώρες ανεβαίνει πού, αλλιώς γελώντας απ' τις άλλες αδελφές μπρος στην αιωνιότητα σωπαίνει. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ - ΛΕΞΙΤΕΧΝΙΑ
Το πρώτο δοκίμιο συνιστά μια πραγματεία στον λογοτεχνικό κυβισμό, με εμφανή στόχο να καταλήξει -μέσω της αναδόμησης, της σύγκρισης και της συνεκδοχής- στο απόλυτο μοντερνιστικό αξίωμα: οι λέξεις, το εργαλείο δηλαδή του λογοτέχνη, είναι μέσο αδόκιμο, ατελές και ατελέσφορο σε σύγκριση με τον χρωστήρα, δηλαδή το άφωνο εργαλείο ενός μυθοπλαστικού ζωγράφου ο οποίος βεβαίως ελέγχει απολύτως το εκφραστικό του μέσο σε αντιδιαστολή με τον λογοτέχνη που παλεύει να το χειραγωγήσει. Η "Λεξιτεχνία" εκφωνήθηκε ως ομιλία από το ραδιόφωνο του BBC στις 29 ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΟΥΡΕΛΙΑ
Η Αουρέλια έστρωσε τη χιονάτη πλισαριστή της φούστα και φόρεσε τα μοκασίνια. "Κορνέλιου!" φώναξε στον αδελφό της που κατηφόριζε τον λόφο. Κρατούσε μια βαλίτσα και φορούσε το μαύρο τσόχινο καπέλο του με τον χαμηλό τεπέ. Διέσχισε τον Τρεστιάνα πηδώντας πάνω στις γλιστερές πέτρες. Η λάμψη του νερού την τύφλωνε. "Κορνέλιου, περίμενε!" Έδεσε τη ζωηρόχρωμη μαντίλα της και πήρε το μονοπάτι πλάι στην όχθη. Το ποτάμι κυλούσε γύρω από καρφωμένες λεπίδες που γυάλιζαν. Η λάμψη των φύλλων την τύφλωνε. Το μονοπάτι οδηγούσε σε μια κοιλάδα όπου το νερό σχ...
Διαβάστε περισσότερα...

Σε ουρανώ (χαρτόδετη έκδοση)
Η σημερινή μέρα δεν είναι σίγουρο ότι ξημέρωσε με την ανατολή του ήλιου. Ίσως να την όρισε το σκοτάδι που πήρε μαζί της η καταιγίδα. Το σκοτάδι, που δεν γράφει τη διάρκειά του πάνω στο κατάστρωμα. Έτσι ο άνθρωπος δεν ήξερε αν η σημερινή μέρα είναι συνέχεια της χτεσινής ή αν είναι μιά άλλη μέρα που δεν χρειάζεται κάποια θέση στο χρόνο. Της αρκεί μιά θέση στη διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και την αλήθεια της· που δεν την αναγνωρίζεις στην υπαίθρια αίσθηση του παρόντος. Την καταλαβαίνεις την ώρα που ακούς το δάκρυ να πέφτει τα μεσάνυχτα πάνω σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Έθνος εξαιρετικά
Γιατί κι η μνήμη είναι τσακάλι διψασμένο και λαχανιάζει με την γλώσσα έξω γυρνώντας σ' αδυσώπητα λιοπύρι, στα πετρωτά, φλεγόμενα, γυμνά βουνά. Βρίσκει φαράγγι σκότεινο με μελανά πλατάνια. Πέφτει σε πέρασμα νερού να πιει, να λησμονήσει. Μ' αντί νερό της λησμονιάς μαύρο κυλάει το αίμα. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΣΙΔΑΣ
Ακούστε με κι αφουγκραστείτε και μάθετε ποιος είμαι, ποιος! Εγώ 'μαι αυτός π' εσείς μισείτε, το φίδι, ο δράκος, ο σκορπιός! Φριχτό δεν ήμουν πάντα τέρας, πλάστηκα αρχάγγελος φωτός, μα θέλησ' όλων ο πατέρας να σέρνομαι φολιδωτός. [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΛΕΟΥΣ
Ο ΛΕΟΝΑΡΝΤ ΚΟΕΝ αναμοχλεύει το υλικό της ψυχής του και αντλεί, από την πίστη της και την απιστία της, από την ελπίδα και την απόγνωσή της, ποιήματα που θυμούνται τον Ψαλμωδό της Γραφής, ξαναβρίσκοντας μια θρησκευτικότητα γυμνή από κοινωνικές συμβάσεις, που η αλήθεια της μέσα στους αιώνες δεν έχει αλλάξει ούτε ένα της ιώτα. Αυτοί που δεν ανένηψαν ποτέ από τις συγκινήσεις των τραγουδιών που αποστάζει εδώ και δεκαετίες -δηλαδή όλοι μας- και όσοι από μας διερωτώνταν πάντα σε ποιο πυρετό οφείλονται τα ρίγη που τα διαπερνούν, θα μάθουν επιτέλους...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΟΒΟΥ ΤΑ ΒΡΕΦΗ
ΤΟ ΦΟΒΟΥ ΤΑ ΒΡΕΦΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ενός κόσμου σε απομάγευση· ένα ανένταχτο κείμενο, μια πρόζα με ποιητικές απολήξεις και στοχαστικό υπόστρωμα. Ένας συναισθηματικός παλμογράφος που επισημαίνει τις απώλειες και τις ασφυξίες του καιρού μας. Το Φοβού τα βρέφη είναι ένας παραμορφωτικός καθρέφτης του κόσμου που ζούμε, μια εφιαλτική αφήγηση για την εξελικτική πορεία του ανθρώπινου είδους. Ο συγγραφέας στις επτά ιστορίες του (σημαδιακός και μυστηριώδης ο αριθμός επτά ήδη από την Παλαιά Διαθήκη) πραγματεύεται "τα επτά θαύματα της αποτυχία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ
Το κεντρικό θέμα των ώριμων ποιημάτων της Άννας Σβίρ είναι η σάρκα. Σάρκα στον έρωτα, σάρκα στον πόνο, σάρκα στον τρόμο, σάρκα που φοβάται τη μοναξιά, πληθωρική, σάρκα που τρέχει, που τεμπελιάζει, σάρκα μιας γυναίκας που γεννάει, που ξεκουράζεται, που ροχαλίζει, που κάνει την πρωινή της γυμναστική, που νιώθει τη ροή του χρόνου ή που μειώνει τον χρόνο σε μια στιγμή. Με μια τόσο σαφή οριοθέτηση του θέματός της, η Άννα Σβίρ επιτυγχάνει να προσδώσει στην αισθησιακή και άγρια ποίησή της μια σχεδόν καλλιγραφική καθαρότητα. (Czeslaw Milosz) Στην...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΠΟΤΑΜΙ
ΣΚΟΤΕΙΝΟ ΠΟΤΑΜΙ Τούτο το ποίημα ήταν αλλόκοτο Κατέβαινε σκοτεινό ποτάμι απ' τις κρυφές πηγές του λύνοντας τη σιωπή του Κι εγώ προσπαθούσα να το συλλαβίσω με λιγοστό φως Μιλούσε με λόγια που δεν μπορούσα να ξεχωρίσω Μ' εμπόδιζε ο ειρμός του πυκνός κι αξεδιάλυτος Όμως το 'νιωθα, μιλούσε καθώς κυλούσε με στόματα νερένια, χείλια τρεχούμενα στα νάματα [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΟΝ ΑΝΤΙΛΕΓΟΜΕΝΟΝ
Η ευθεία επικοινωνία είναι για το Θεάνθρωπο κάτι αδύνατο, διότι, στο βαθμό που είναι σημείο αντιλεγόμενο, δεν μπορεί να πει τον εαυτό του ευθέως [...]· Μόλις πάψουμε [...] να προσλαμβάνουμε την ανακοίνωση αποκλείοντας αυτόν που την κάνει, μόλις τον λάβουμε υπόψη μας, και αυτός είναι ο θεάνθρωπος, ένα σημείο, ένα σημείο αντιλεγόμενο, αμέσως η ευθεία ανακοίνωση γίνεται αδύνατη, όπως ήταν και για τους συγχρόνους του. [...] Το Πνεύμα είναι η άρνηση του απευθείας άμεσου. Αν ο Χριστός είναι αληθινός θεός, πρέπει να είναι αγνώριστος, ντυμένος την...
Διαβάστε περισσότερα...