THE ATHENS REVIEW OF BOOKS

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
"Θα πρέπει να επισημανθεί ιδιαιτέρως η παρουσίαση από τον συγγραφέα της ελκυστικής πρότασης για την καθιέρωση "εκπαιδευτικής επιταγής". Η υιοθέτηση του μέτρου θα απάλλασσε την εκπαίδευση από τον κρατισμό και τη γραφειοκρατία αλλά δεν θα την στερούσε από την κρατική χρηματοδότηση. Επίσης, ορθότατα ο συγγραφέας δίνει έμφαση στην ελληνική μοναδικότητα του κρατικού μονοπωλίου της ανώτατης εκπαίδευσης, το οποίο όχι μόνο δεν επιτρέπει τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά συγχρόνως αναπαράγει ένα αποτυχημένο συγκεντρωτικό και γραφειοκρατι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΡΑΗ-ΤΖΕΦΕΡΣΟΝ ΚΑΙ Ο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ
Το βιβλίο "Η αλληλογραφία Κοραή - Τζέφερσον και ο Αμερικανικός Φιλελληνισμός" είναι μια συλλογή εμβληματικών κειμένων που παρέχει μια συνολική εικόνα για το διεθνές πλαίσιο του Αγώνα του '21 και φωτίζει μια παραμελημένη ιδεολογική και πολιτική του διάσταση. Η συλλογή περιέχει την πλήρη αλληλογραφία ανάμεσα στον Αδαμάντιο Κοραή και τον Τόμας Τζέφερσον, κορυφαίο εκπρόσωπο του Διαφωτισμού και τρίτο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Η αλληλογραφία, που μεταφράστηκε ολόκληρη για πρώτη φορά στα ελληνικά, συνοδεύεται από το περίφημο άρθρο του Έντου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ ΒΙΑ
Αυτό το έργο του Τσβάιχ είναι ένα από τα πιο αδικημένα αριστουργήματα, καθώς ο τίτλος "Καστελιόν κατά Καλβίνου" δημιουργεί την παρεξήγηση ότι το θέμα του είναι μια «παλαιά θεολογική διαμάχη» και ως εκ τούτου δεν μας αφορά. Εκδόθηκε το 1936, δηλαδή την εποχή των Μουσολίνι, Χίτλερ και Στάλιν, της ανόδου και κυριαρχίας των ολοκληρωτισμών. Η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, για την οποία αγωνίστηκε ο Καστελιόν, το πιο θεμελιώδες δηλαδή ανθρώπινο δικαίωμα που πρώτο καταλύει κάθε τυραννία και επιβουλεύεται κάθε εξουσιαστής, ήταν το μέγα θέ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η κυριά Μποβαρύ (χαρτοδέτη έκδοση)
Όταν ξανάπιασα στα χέρια μου την "Κυρία Μποβαρύ" είναι αδύνατον να μην είχα πια αποκτήσει δύο βεβαιότητες: η μία ότι ήξερα πια τι είδους συγγραφέας επιθυμούσα να γίνω κάποτε και η άλλη πως, από την στιγμή εκείνη και εφ' όρου ζωής, θα παρέμενα ερωτευμένος με την Έμμα Μποβαρύ. Εφεξής, εκείνη θα ήταν για μένα "η ερωτευμένη όλων των μυθιστορημάτων, η ηρωίδα όλων των δραμάτων, το ασαφές "εκείνη" όλων των ποιητικών συλλογών". Αυτή η Νορμανδή χωριατοπούλα έχει αποκτήσει μια δημοτικότητα άνευ προηγουμένου, η οποία δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης· π...
Διαβάστε περισσότερα...

Το όπιο των διανοουμένων
Έργο ενός από τα πιο οξυδερκή πνεύματα του εικοστού αιώνα, "Το όπιο των διανοουμένων" διατηρεί πάντα την επικαιρότητά του. Απόσταγμά του οι δυο τελευταίες φράσεις: «Αν η ανοχή γεννιέται από την αμφιβολία, ας διδάξουμε την αμφιβολία απέναντι σε πρότυπα και ουτοπίες, ας αμφισβητήσουμε τους προφήτες της σωτηρίας, όσους εξαγγέλλουν καταστροφές. Ας ευχηθούμε την έλευση των σκεπτικιστών, αν αυτοί μόνο μπορούν να εξαλείψουν τον φανατισμό». Δημοσιευμένο το 1955 , "Το όπιο των διανοουμένων" είναι μια αμετάκλητη καταδίκη της διαποτισμένης με κακοπισ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΑΓΗΝΗ ΤΩΝ ΣΥΡΑΚΟΥΣΩΝ
Η "Αιχμάλωτη σκέψη", το βιβλίο που δημοσίευσε το 1953 ο Τσέσλαβ Μίλος, αποτελεί μια κλασική πλέον μελέτη για το πώς οι διανοούμενοι στη μεταπολεμική Ανατολική Ευρώπη υπέκυψαν στο δέλεαρ της συνεργασίας με το κομμουνιστικό καθεστώς υπό το οποίο ζούσαν. Ωστόσο, δεν αποτελούσαν διόλου μοναδική περίπτωση. Η ευρωπαϊκή ιστορία του περασμένου αιώνα βρίθει από παραδείγματα φιλοσόφων, συγγραφέων και νομικών οι οποίοι, ανεξάρτητα από το αν ζούσαν σε δημοκρατικές, κομμουνιστικές ή φασιστικές κοινωνίες, υποστήριζαν και υπερασπίζονταν ολοκληρωτικές αρχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΡΟΝΟΗΣΙΑ ΚΑΙ ΝΕΜΕΣΗ
Η ελληνική κρίση μέσα από τις σελίδες της Athens Review of Books. 45 δοκίμια από 33 γνωστούς επιστήμονες για τη δεκαετία 2001-2011 της κίβδηλης ευμάρειας, όπου μεσουράνησε ο οίστρος της ακολασίας. "Ακολασίας" με όλες τις σημασίες της λέξης, δηλαδή τόσο την ατιμώρητη διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και των δανείων, του δημόσιου πλούτου, όσο και την ασωτία, τον εκμαυλισμό, τις επιδιώξεις άκοπου πλουτισμού αλλά και κατασυκοφάντησης της επιχειρηματικότητας, των δημιουργικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων, φαινόμενα που εν γένει εντάσσονται σε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ
Η "Πάπισσα Ιωάννα" του Εμμανουήλ Ροΐδη, ένα κλασικό έργο της ελληνικής λογοτεχνίας, κυκλοφόρησε το 1866 δημιουργώντας σκάνδαλο με τη δριμεία σάτιρα των εκκλησιαστικών πραγμάτων και επισύροντας την αποκήρυξή της από την Εκκλησία και τη δικαστική δίωξη του συγγραφέα της από την ελληνική πολιτεία. Παρ' όλα αυτά όμως το σατιρικό ύφος της κέρδισε τους αναγνώστες και το μυθιστόρημα γνώρισε τεράστια επιτυχία. Είναι το μόνο ελληνικό μυθιστόρημα του 19ου αι. που εξακολουθεί να μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες και να βρίσκει ανταπόκριση σε ένα διεθνές...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΒΟΛΟΣ ΠΑΖΟΛΙΝΙ
Η σχέση ανάμεσα στην Οριάνα και στον Πιέρ Πάολο είναι από τις πλέον γοητευτικές και εκρηκτικές ιστορίες αγάπης-μίσους της λογοτεχνίας και των ηθών του ιταλικού εικοστού αιώνα. Συγγραφείς πρώτου μεγέθους, ανηλεείς μαχητές, πρόσωπα εγκωμιασμένα και μαζί λοιδορημένα από την κοινή γνώμη της εποχής, οι αντίρροπες προσωπικότητές τους δεν μπορούσαν παρά να διασταυρωθούν. Ίσως επειδή, σε αντίθεση με τους ιταλούς συναδέλφους τους, η Οριάνα και ο Πιέρ Πάολο κινούνται με ευχέρεια στο διεθνές πεδίο: αυτή χάρη στα ρεπορτάζ από τις πολεμικές ζώνες και σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΓΚΡΕΚΟ ΖΩΓΡΑΦΙΖΕΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΙΕΡΟΕΞΕΤΑΣΤΗ
Όταν γίνεται λόγος για τον Μεγάλο Ιεροεξεταστή, το μυαλό μας πηγαίνει, σχεδόν αυτόματα, όχι σε κάποια συγκεκριμένα ιστορικά πρόσωπα που κατείχαν αυτό το αιμοσταγές αξίωμα, αλλά σε κάποιο λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό έργο. Συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει στον θρύλο του Μεγάλου Ιεροεξεταστή του Ντοστογιέφσκι ή στον διάσημο πίνακα του Γκρέκο. Για να αποδειχθεί ακόμη μία φορά ότι η τέχνη απαθανατίζει. Ο Στέφαν Άντρες (1906 - 1970) πρέπει να είχε σαφή συνείδηση της αλήθειας αυτής όταν μέσα στον γερμανικό ζόφο του 1935 έγραφε τη νουβέλα "Ο Γκρέκο ζω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΡΟΙΔΗΣ;
Ένας ερευνητής ανακαλύπτει μια σειρά ιδιογράφων σημειωμάτων του Εμμανουήλ Ροΐδη, του συγγραφέα της Πάπισσας Ιωάννας. Ένα από αυτά επικρίνει μια κλεψίτυπη ανατύπωσή της· σ' ένα άλλο, ο Ροΐδης τονίζει ότι παρά να ιδεί έναν φίλο του αχάριστο, καλύτερα να τον κλάψει πεθαμένο. Το πιο μυστηριώδες σημείωμα φαίνεται να σχολιάζει μια επικείμενη ιδιωτική εκτέλεση, υπονοώντας μάλιστα ότι ο Ροΐδης θα εμπλεκόταν κάπως σε αυτήν, χωρίς όμως να προσδιορίζεται ποιος θα ήταν το θύμα. Η ανεύρεση ενός ακόμα σημειώματος του Ροΐδη, στο οποίο περιγράφονται οι συ...
Διαβάστε περισσότερα...