ΑΓΡΑ

Η ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΥΘΡΟΝΑ
Τι κινδύνους διατρέχει εκείνος που παρακολούθησε κάποια γυναίκα να τραγουδάει, μόνη της, στη μέση ενός αγρού; Πως εμπλέκεται ένα βαρύ, κακοφτιαγμένο έπιπλο σε τρεις ερωτικές ιστορίες και σε ένα έγκλημα; Πόσος σχεδιασμός και πόση τυχαιότητα περιγράφουν τις κινήσεις μιας γυναίκας που ίσως ελέγχει το κέντρο της αφήγησης; Ένα ακόμα διπλό αφήγημα, κατασκευασμένο από κομμάτια που έφτασαν με διάφορους τρόπους στα χέρια του συγγραφέα των "Αριθμών" και του "Χειριστή". Τα λογοτεχνικά κείμενα του Αριστείδη Αντονά χαρακτηρίστηκαν εν σμικρύνσει φιλοσοφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΗ ΒΑΙΛΙΜΑ ΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΧΡΗΣΗ
Ο Ρ. Λ. Στήβενσον, ένας από τους μεγαλύτερους Άγγλους συγγραφείς του 19ου αιώνα, έζησε τα τελευταία χρόνια της σύντομης και περιπετειώδους ζωής του στη Βαϊλίμα των Νήσων Σαμόα στον Ειρηνικό, περιτριγυρισμένος από τους συγγενείς του αλλά και τους ιθαγενείς, με τους οποίους ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση, που παρεξέκλινε από τους κανόνες των Βρετανών αποίκων της εποχής. Ο συγγραφέας γράφει, με σπουδαίο και απλό λογοτεχνικό ύφος, προσευχές, τις οποίες απαγγέλλει τα βράδια στους δικούς του ανθρώπους και στους ντόπιους ιθαγενείς, που συρρέουν για...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΥΧΤΑ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ
"Όταν ο Μαιγκρέ, ξεφυσώντας κουρασμένος, έσπρωξε την καρέκλα προς τα πίσω, απομακρύνοντάς την απ' το γραφείο όπου καθόταν με τους αγκώνες ακουμπισμένους πάνω, είχαν περάσει ακριβώς δεκαεπτά ώρες απ' τη στιγμή που άρχισε την ανάκριση του Καρλ Άντερσεν. [...] Δεκαεπτά ώρες εξαντλητικής ανάκρισης! Πριν ξεκινήσει, είχαν βγάλει απ' τα παπούτσια του άνδρα τα κορδόνια, το ψεύτικο κολάρο του πουκαμίσου, τη γραβάτα του, και του είχαν αδειάσει τις τσέπες. [...] Και τώρα ήταν αυτοί που εγκατέλειψαν! Ο Μαιγκρέ, ανασηκώνοντας τους ώμους, έψαξε να βρε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΑΞΑΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΒΡΗΚΑΜΕ ΣΚΙΕΣ...
Με ποιό τρόπο ασκείται η καταλυτική επίδραση του κοινωνικού πάνω στο υποκείμενο της τοξικομανιακής εμπειρίας ; Πώς και πόσο δραματικά αποτυπώνονται τα χνάρια της Ιστορίας πάνω στη σπαραγμένη από αντιφάσεις ψυχική πραγματικότητα των τοξικομανών ; Μέσα από ποιές διαμεσοποιήσεις η Ιστορία του σύγχρονου ανθρώπου και του πολιτισμού του εκφράζεται στην προσωπική, δραματική ιστορία του τοξικομανούς, ναρκοθετώντας χωρίς έλεος όλο το οικοδόμημα της σύγχρονης προόδου ; Ό,τι αποκαλούμε πρόοδο, έλεγε ο Walter Bemjamin είναι εκείνη η τρομερή θύελλα που...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΖΑΜΠΕΛ
«Το σημαντικό είναι να ψάχνεις, δεν έχει σημασία αν βρίσκεις ή δεν βρίσκεις». ΠΩΣ ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΕΙ κανείς μια ιστορία σαν αυτή; Εκ πρώτης όψεως θα μπορούσε να μοιάζει με φανταστικό μυθιστόρημα, Ίσως όμως να ξεφεύγει από κάθε πιθανό προσδιορισμό. Ο Ταμπούκι έβαλε ως υπότιτλο "Ένα μάνταλα" όμως, αν κοιτάξουμε καλύτερα, με κριτήρια εντελώς ανατολίτικα, θα δούμε πως πρόκειται τελικά για μια αναζήτηση, για μια έρευνα που φαίνεται σαν να διεξάγεται από κάποιον μεταφυσικό Φίλιπ Μάρλοου. Ωστόσο, με τη μεταφυσική, σε αυτή τη σπασμωδική και περιπλαν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΒΒΑΔΙΑ
Το βιβλίο αυτό περιέχει οκτώ μελέτες που αναλύουν την Βάρδια του Νίκου Καββαδία (η κριτική υποδοχή του έργου, ο λεκτικός του κόσμος, το ταξίδι μέσω της γραμμένης λέξης, οι ζωγράφοι και τα χρώματα, οι γυναίκες και οι γοργόνες κλπ.) "Οι κατά παράταξιν αφηγήσεις των μελών του "Πυθέα" με τις μνημονικές διαδρομές, οι λυρικές απογειώσεις του μονολογούντος εγώ, ο οργιάζων ερωτισμός και αισθησιασμός και τα παραθέματα, τα αποσπάσματα και οι ενσωματώσεις από άλλα κείμενα, όλος δηλαδή αυτός ο κόσμος της γραφής στη Βάρδια του Νίκου Καββαδία συνομιλεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΙΣΘΗΡΟΣ ΙΣΤΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο μεγάλος ποιητής εκ Κύπρου συγκεντρώνει σε δύο τόμους μια επιλογή από τα σημαντικότερα δοκιμιακά του κείμενα για την ποίηση, τη λογοτεχνία και το έργο του. "Τον πρώτο λόγο, ακόμα κι αν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα ιστορικά δρώμενα, θα πρέπει να τον έχει το αισθητικό πεδίο - η ρυθμική έκφραση πραγμάτων και εννοιών στο πλαίσιο των ανθρωπίνων καταστάσεων". Αυτά σημειώνει ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης προλογίζοντας τη δίτομη συλλογή δοκιμίων, συνεντεύξεων, μελετών και άρθρων του, που καλύπτουν περίπου τέσσερις δεκαετίες. Τα κείμενα -παλαιά και νέα-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΤΟΥ VAN GOGH
Ένας γερμανός φιλόσοφος, ο Martin Heidegger, βλέπει έναν πίνακα του Ολλανδού ζωγράφου Van Gogh που απεικονίζει ένα ζευγάρι παπούτσια. Ο πίνακας τον εντυπωσιάζει και του αφιερώνει ένα εκτενές σχόλιο. Ένας Αμερικανός ιστορικός τέχνης, ο Meyer Schapiro, διαβάζει το σχόλιο του φιλοσόφου και διατυπώνει γραπτώς τις αντιρρήσεις του. Ένας Γάλλος φιλόσοφος, ο Jacques Derrida, διαφωνεί και με τους δύο, προχωρεί σε μια συγκριτική ανάγνωση των θέσεών τους και συγγράφει επ' αυτού ένα δοκίμιο. Τέλος, ο Αμερικανός ιστορικός, ο Σαπίρο, επανέρχεται - έχοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1934-1937
Τα ποιήματα αυτά αντανακλούν την ψυχική μου κατάσταση εκείνης της εποχής, που ήτανε ένα μείγμα οδυνηρής νοσταλγίας της χαμένης μου παιδικής ζωής και συγχρόνως μια διάθεση να την αποτελειώσω με σκληρότητα. Η γνωριμία μου αργότερα με τα έργα του Νίτσε και με τον Δημήτρη Καπετανάκη μ' έκαναν πολύ ν' αλλάξω. Δεν σκέφτηκα ποτέ αυτά τα ποιήματα να τα δημοσιεύσω, ιδίως εκείνη την εποχή που τα έγραφα, ήταν όμως για μένα απαραίτητο να τα γράψω για να δώσω διέξοδο στα αισθήματά μου, με τα οποία δεν ήθελα να βαρύνω την ζωγραφική μου. Γιατί, ρωτάνε πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΡΗΣ: ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
"Προχτές ο Κοντόλαιμος είχε δοκιμάσει να σκοτώσει τον γιατρό με μια πέτρα. Σήμερα ο Καρζής θέλησε να αφήσει να πνιγεί ο μηχανικός. Ναι, ο θάνατος είχε μπλεχτεί κατά πολύ περίεργο τρόπο στην εύθυμη συντροφιά μας. [...] "Θυμήθηκα όσα είχα ακούσει από τον ηγούμενο της Μονής Διονυσίου και από τον τραπεζικό συνάδελφό μου των Καρυών, γι' αυτόν. Θυμήθηκα τη φράση του πρώτου: "Οι Γερμανοί λύσσαξαν να βρουν τον Σταυρό των Κομνηνών, έκαναν μπλόκα και σχολαστικές έρευνες, αλλά δε βρήκαν τίποτε". Άρα, ο κλέφτης δεν είχε προφτάσει να τον βγάλει από το ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΧΡΗΣΤΟΥ
Δεν αληθεύει, ούτε και σε περίοδο κρίσης, πως μόνο ό,τι είναι πηγή κέρδους είναι και χρήσιμο. Στις εμπορευματικές δημοκρατίες μας υπάρχουν κάποιες γνώσεις που έχουν τη φήμη των "άχρηστων", οι οποίες στην πραγματικότητα αποκαλύπτουν μια εκπληκτική χρησιμότητα. Σε αυτό το φλογερό κείμενο, ο Νούτσιο Όρντινε εφιστά την προσοχή μας στη χρησιμότητα του άχρηστου και στην αχρηστία του χρήσιμου. Μέσα από τους στοχασμούς μεγάλων φιλοσόφων (Πλάτων, Αριστοτέλης, Ζουάνγκ-ζι, Πίκο ντέλλα Μιράντολα, Μονταίνιος, Μπρούνο, Καμπανέλλα, Μπέηκον, Καντ, Τοκβίλ,...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
Ο Νίκος Καββαδίας από τους κριτικούς λογοτεχνίας και τους αναγνώστες του θεωρείται ποιητής της θάλασσας και των περιπλανήσεων. Το όνομά του έχει τυλιχτεί σ' ένα σύννεφο φημών και ανεκδότων, που τον θέλουν άτομο ιδιόρρυθμο και άρα γοητευτικό, ενώ κάποιοι από τους μελετητές του τον έχουν κατατάξει στους "καταραμένους ποιητές", παίρνοντας αφορμή από τις επιρροές που δέχτηκε από τον Μπωντλαίρ και από την αντιηρωική ιδιοσυγκρασία του. Όσοι μελετητές ασχολήθηκαν μέχρι σήμερα με τον Καββαδία δεν κάνουν αναφορές στην πολιτική διάσταση της ζωής και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΣΤΗ ΜΥΚΟΝΟ
Μέσα στην καμπίνα της Α' θέσεως διάβασε το τηλεγράφημα για δέκατη φορά. «Ο Αυγουστίδης θα βρίσκεται στην Αθήνα στο τέλος του μηνός. Φρόντισε ως τότε να τα 'χεις τακτοποιήσει όλα». Δίπλωσε το τηλεγράφημα και χαμογέλασε πικρά, «Φρόντισε ως τότε να τα 'χεις τακτοποιήσει όλα». Σαν να ήταν δυνατό να τακτοποιήσει πια τίποτε, εκεί που είχαν φτάσει τα πράγματα. Με το τσιγάρο στο στόμα άνοιξε τη βαλίτσα του. Νευρικά το χέρι του έψαξε ανάμεσα στα ρούχα. Βρήκε αυτό που ήθελε. Ένα κομψό αυτόματο «Μπράουνινγκ» των εφτά. Χαμογέλασε με πίκρα. «Φρόντισε ν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΙΦΕΛ
Σύμβολο του Παρισιού, της νεωτερικότητας, της επικοινωνίας, της επιστήμης ή του 19ου αιώνα, πύραυλος, μίσχος, πλατφόρμα εξόρυξης, φαλλός, αλεξικέραυνο ή έντομο, ο Πύργος του Άιφελ είναι το αναπόφευκτο σημείο αντίκρυ στα μεγάλα δρομολόγια του ονείρου. Για να εκπληρώσει αυτή τη μεγάλη ονειρώδη λειτουργία, που τον μεταβάλλει σε ένα είδος ολιστικού μνημείου, ο Πύργος πρέπει να αποδράσει από τη λογική. Ο πρώτος όρος αυτής της νικηφόρας φυγής είναι το γεγονός ότι ο Πύργος υφίσταται ως μνημείο παντελώς άχρηστο. Την αχρηστία του Πύργου την ένιωθαν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΝΑ, ΣΟΡΟΡ...
Η "Anna, soror..." (Άννα, αδερφή μου...) πρωτογράφτηκε σε διάστημα μερικών εβδομάδων την άνοιξη του 1925, στη διάρκεια μιας παραμονής στη Νάπολη κι αμέσως μετά την επιστροφή μου από εκεί· αυτό εξηγεί ίσως το γεγονός ότι η περιπέτεια του αδερφού και της αδερφής λαμβάνει χώρα και λύση κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Ξαναδουλεύτηκε το 1935. Όσο για το "Anna, soror...", ο τίτλος κατά το πρότυπο του Γκρέκο, του ταιριάζει αρκετά καλά, ως έμμεση αναφορά στον σπασμωδικό και τρεμάμενο τρόπο του μεγάλου ζωγράφου από το Τολέδο, σαν μια λαμπάδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΜΠΑΣ (1919-1965)
Ο Ανδρέας Καμπάς υπήρξε μια ιδιόμορφη περίπτωση στα νεοελληνικά γράμματα του 20ού αιώνα μια sui generis περίπτωση. Η πρώτη του εμφάνιση στην ποίηση στα Νεοελληνικά Γράμματα και στα Νέα Γράμματα το 1939, και ενώ ο ίδιος ήταν σε ηλικία μόλις είκοσι χρονών, έτυχε θερμής υποδοχής και χαιρετίστηκε από ειδικούς και ομότεχνους. Το πρώτο του πεζό, στο περιοδικό Τετράδιο, ανθολογήθηκε από τον Robert Levesque το 1947 στον συλλογικό τόμο Domaine Grec, μαζί με έργα έγκριτων και καταξιωμένων Ελλήνων λογοτεχνών (Σικελιανός, Καζαντζάκης, Βρεττάκος, Βενέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΟΥΣΤΕΡΛΙΤΣ
Το τελευταίο και έσχατο μυθιστόρημα του W. G. Sebald, ενός από τους πιο ιδιαίτερους συγγραφείς της εποχής μας, αφηγείται την ιστορία του Ζακ Άουστερλιτς, ενός άντρα που όταν ήταν παιδί στερήθηκε πατρίδα, γλώσσα και όνομα, και που τώρα δεν μπορεί να αισθανθεί οικεία πουθενά στον κόσμο και αναζητά απεγνωσμένα την ταυτότητα της καταγωγής του. Μέσα στη σκοτεινή αίθουσα του σιδηροδρομικού σταθμού της Αμβέρσας, έτσι αρχίζει τη διήγηση ο αφηγητής, στεκόταν ένας άντρας: με όψη νεανική, ξανθός, με βαριές αρβύλες πεζοπορίας, μπλε εργατικό παντελόνι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΡΑΝΤΕΤΣΚΥ
Το Εμβατήριο του Ραντέτσκυ θεωρείται το αριστούργημα του Γιόζεφ Ροτ και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα γερμανικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα. Παρακολουθεί τις τύχες τριών γενεών της οικογένειας Τρόττα, που εργάζονται στην υπηρεσία του στέμματος: ο πρώτος Τρόττα είναι ένας απλός Σλοβένος στρατιώτης που ανέρχεται κοινωνικά στην κατώτερη αριστοκρατία, χάρη σε μια ηρωική πράξη στο ομιχλώδες πεδίο της μάχης του Σολφερίνο, όπου σώζει τη ζωή του αυτοκράτορα της Αυστρίας ο δεύτερος είναι ένας ανώτερος κρατικός υπάλληλος ο τρίτος είναι αξιωματ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΚΕΨΗ - Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
Η ΣΚΕΨΗ είναι ένα από τα αριστουργήματα του Αντρέγιεφ (γράφτηκε το 1902), όπου ο συγγραφέας παίζει με το μοτίβο της προσποίησης της τρέλας ή της καταβύθισης στην τρέλα. Ο ήρωας, ο γιατρός Κερζέντσεφ, έχει δολοφονήσει έναν στενό του φίλο και καταθέτει την απολογία του στους κριτές του. Να είχε άραγε ο Αντρέγιεφ επίγνωση ότι η καλλιτεχνική του διαίσθηση τον είχε οδηγήσει να βρει και να περιγράψει αυτό που έμελλε να αποτελέσει ένα από τα κλινικά συμπτώματα στην εξέλιξη της σχιζοφρένειας; Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ είναι, κατά κάποιο τρόπο, "το χρονικό ενό...
Διαβάστε περισσότερα...

Τρία έργα
«Για μένα, η τέχνη ήταν πάντα συνδεδεμένη με αυτή τη σχεδόν μη ανθρώπινη φωνή, μέσα από τον καθημερινό λόγο. Και εκείνο που είναι παράδοξο είναι το ότι αυτή η φωνή βρίσκεται εκεί, χωρίς να λέει τίποτα. Είναι μια βουβή φωνή. Μια φωνή που μιλάει σωπαίνοντας. Πρόκειται για μια φωνή που με κάποιο τρόπο έρχεται από αυτό που δεν έχει ειπωθεί, είναι μια φωνή που βγαίνει από τη σιωπή και που μπορεί να ακουστεί κάποιες στιγμές μέσω αυτού που λένε οι άλλοι. [...] Δουλεύω όπως ένας μουσικός που παίζει το μέρος του, το θέμα και τις παραλλαγές, τις επα...
Διαβάστε περισσότερα...