ΕΣΤΙΑ

Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ
Το μυθιστόρημα Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ πραγματεύεται τις πολιτικές συνθήκες της χώρας κατά τη στρατιωτική δικτατορία και τη στάση της πνευματικής ηγεσίας, που εκπροσωπείται από έναν πανεπιστημιακό διδάσκαλο που κάνει τάμα ν' αυτοπυρποληθεί σε τακτό χρόνο (εξ ου ο τίτλος του βιβλίου), όπως ο αρχαίος Περεγρίνος που γνωρίζουμε από το Λουκιανό, ή όπως ο Εμπεδοκλής, που πήδησε εκουσίως στον κρατήρα της Αίτνας. Η θυσία του ελπίζει να ξυπνήσει τη συνείδηση των πολιτών. Αλλά η "ειρωνεία της ζωής" εισάγει στο πνεύμα του την υπαρξιακή τραγικότητα, και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
(. . .) Ξέρουμε σήμερα καλύτερα τις διεργασίες γέννησης αυτού του έργου ζωής, αυτού του απέραντου ποταμού λέξεων που συγκλόνισε τη λογοτεχνία του 20ου αιώνα, στη Γαλλία αλλά και σ' όλο τον κόσμο. Ο αναγνώστης έρχεται εδώ σ' επαφή συνάμα με μια εποποιία της σκέψης, μ' ένα ταξίδι στους λαβύρινθους του κοσμικού, καλλιτεχνικού και διανοητικού στερεώματος της εποχής του Προυστ, με μιαν αξιοθαύμαστη ψυχολογική μελέτη, κι όλα αυτά στην υπηρεσία μιας ανεπανάληπτης γλώσσας. Ξέρουμε επίσης τις περιστάσεις του θανάτου του Μαρσέλ Προυστ, την εγγραφή τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΛΕΦΤΙΚΑ
Συνθεμένα μέσα στον 18ο και στις αρχές του 19ου αιώνα, τα κλέφτικα τραγούδια δημιούργησαν ένα καινούργιο είδος δημοτικής ποίησης, που στάθηκε το τελευταίο θαλερό κλωνάρι της προφορικής μας λογοτεχνίας. Τραγούδια λιγόστιχα και σφιχτοδεμένα, υμνούν τη λεβεντιά, την αντρίκεια στάση αντίκρυ στη ζωή και στο θάνατο, και αποτελούν, κατά την έκφραση του κυριότερου μελετητή τους, του Αποστολάκη, τα πρώτα πνευματικά μνημεία της λευτεριάς. Ήρωές τους είναι κατεξοχήν οι αρματολοί, αλλά και γενικότερα οι ελεύθεροι άνθρωποι, είτε κλέφτες είτε αρματολοί,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΑΝΑΓΥΡΙΖΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Στον τόμο αυτό έχουν συγκεντρωθεί όσες ομηρικές μελέτες έγραψα ύστερα από την έκδοση των Ομηρικών Ερευνών στα 1944. Το νέο βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από λίγες βδομάδες και στα αγγλικά στη σειρά των εκδόσεων της Vetenskapssocietet του Lund της Σουηδίας με λίγες διαφορές στην επιλογή των κεφαλαίων. Δεν ήθελα όμως να στερήσω από τους Έλληνες επιστήμονες τη δυνατότητα να το μελετήσουν στη γλώσσα μας. Ο ισχυρισμός ότι κατόρθωσα να εξαντλήσω την απέραντη ομηρική βιβλιογραφία θα ήταν τόλμημα μεγάλο. Οπωσδήποτε, ζήτησα να τη μελετήσω όσο μου έγινε δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΛΕ ΒΑΘΥ, ΣΧΕΔΟΝ ΜΑΥΡΟ
Λάθος άνθρωποι, λάθος κόσμος, λάθος λέξεις και όλα αυτά τα συνειδητοποίησα σε μια ηλικία λάθος επίσης. Δηλαδή μεγάλη. Θα προτιμούσα να ξέρω τριακόσιες λέξεις και να μου φτάνουν και να μπορώ να ζήσω με αυτές. Να μη χρειάζομαι άλλες. Γιατί τελικά η γλώσσα τι είναι; Μια σκλαβιά είναι και δεν σε λυτρώνει, ό,τι και να λένε, και τυραννιέσαι απλώς. Σαν τη θάλασσα που την έχουν κάνει και σύμβολο. Χτυπιέται που είναι κλεισμένη στις κοίτες της, και δεν μπορεί να τις ξεπεράσει, γιατί αν τις ξεπεράσει θα πλημμυρίσει τον κόσμο και θα χαθεί. Χτυπιέται κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΙΛΟΥΡΟΣ ΤΗ ΝΥΧΤΑ
"Ας είναι, πάμε παρακάτω. Η Ευθαλία με τον Σήφη, βγάλανε την Κατοχή υποφερτά στο χωριό ως νιόπαντρο ζευγάρι. Αμέσως μετά, με την Απελευθέρωση, τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν καλύτερα. Ο Σήφης ό,τι κι αν ήταν, ήξερε πάντως νοικοκυρλίκι. Σε Ηράκλειο και Αρχάνες τον χειμώνα, εμπορευότανε λάδι και κρασί. Η ευρύτερη περιοχή, σημειωτέον, ξακουστή παλαιόθεν και για τα δύο. Και στη Βλυχιά όπου είχε ένα μικρό κτηματάκι με μποστάνι, έβαλε μελίσσια. Ο εν λόγω τόπος, μικρός συνοικισμός λίγο έξω απ' την Κνωσό. Μερικά σκόρπια χαμηλά σπίτια δηλαδή, στα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΩΠΗ ΜΕΣΩ ΕΛΛΑΔΑΣ
Πότε και πώς η Ελλάδα αναγορεύεται σε τόπο καταγωγής του πολιτισμού της Ευρώπης; Σε καθρέφτη μέσα από τον οποίο η Ευρώπη βλέπει το δικό της πρόσωπο; Η παρούσα μελέτη εξετάζει τη σχέση μεταξύ της ευρωπαϊκής αυτοσυνειδησίας και της αναφοράς της στην Ελλάδα. Μια σχέση που, προφανώς, διασταυρώνεται με την πορεία των κλασικών σπουδών και με τις εξελίξεις στις τεχνοτροπίες και την αισθητική χωρίς, όμως, να ανάγεται και να εξαντλείται σε αυτές. Η βαθμιαία και αθόρυβη ανάδειξη της Ελλάδας είναι έργο, κυρίως, του 18ου αιώνα και δεν ανήκει προνομιακ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΘΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΝΝΙΑ
Ως το μεσημέρι ψάχναμε για νερό. Στο τέλος βρήκαμε κοντά σε κάτι αμπέλια. Ήταν ένας βράχος υγρός γεμάτος μούσκλια κι από μια σκισμή έσταζε κάθε τόσο. Ο Μπρατίτσας έβαλε το παγούρι του να γεμίσει κι όσο να πιάσει λίγο, παίρναμε μούσκλια και βρέχαμε τα χείλια μας. Σε λίγο ήπιαμε από μια γουλιά και ξαναβάλαμε το παγούρι. Φύσαγε λίβας. Ερχότανε καυτός απ' τη μεριά του και η γη μπροστά μας ασφυκτιούσε. Σα να 'λιωναν οι αδένες της. Πέσαμε δίπλα δίπλα στη ρίζα του βράχου και περιμέναμε να γεμίσει το παγούρι. Ξέραμε πως θα πεθάνουμε μέσα σε τούτο ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΠΩΣ Ο ΕΡΩΤΑΣ
Οι συνεντεύξεις αποτελούν συστατικό και αναπόσπαστο τμήμα του δημιουργικού έργου του Θανάση Βαλτινού. Εδώ εκτίθεται το εργαστήρι του, και οι θέσεις του αποτελούν συχνά επεξεργασμένο δοκιμιακό λόγο που προσφέρει μια εκ του σύνεγγυς προσέγγιση του λογοτεχνικού φαινομένου αλλά και του ιστορικού πλαισίου μέσα στο οποίο γεννιέται. Παράλληλα, διεισδύουν αναμνήσεις από διαφορετικές περιόδους της ζωής του, εκκινώντας από τα παιδικά του χρόνια στην Πελοπόννησο μέχρι την ώριμη ηλικία της πνευματικής και κοινωνικής του ζωής. Πολλά από αυτά τα περιστα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΡΑΧΗΛ
"Η αλήθεια είναι πως τα γράμματά σου και μάλιστα το τελευταίο σου είναι σαν κάποια ωραία μάτια εκφραστικά που σε κοιτάζουν δακρυοπνιγμένα, μα χωρίς να στάζουνε τα δάκρυά τους, και χωρίς να χάνουν τίποτε από την ομορφιά τους τα μάτια αυτά. Μάλιστα γίνονται ομορφότερα. Μα η αλήθεια είναι πως θα τα ήθελα τα μάτια αυτά (παραμερίζοντας κάθε αισθητικό εγωισμό), πως θα τα ήθελα να μη πνίγονται δακρυσμένα, θα τα ήθελα ολοκάθαρα να λάμπουν και να χαμογελούν με το χαμόγελο εκείνο των ωραίων ματιών που κάποτε και πότε είναι εκφραστικώτερο και ποθητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΑΝΘΕΟΙ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Ο Τάσος Αθανασιάδης είναι προπάντων ένας στυλίστας που παλεύει με τα πράματα τα ίδια, που αγγίζει τη ζωή στους αρμούς της. Η λέξη του είναι διαλεγμένη, η φράση σμιλεμένη, ο τόνος υπολογισμένος σταθερά, με την άγρυπνη φροντίδα του καλλιτέχνη που φοβάται ότι και μια ελάχιστη παραφωνία μπορεί να διασαλέψει την ισορροπία του συνόλου. . ." ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΙΝΗΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΕΣ
Οι «Θαλασσινοί προσκυνητές», είναι μια συλλογή από εννιά διηγήματα, διαλεγμένα ανάμεσα σε άλλα, γιατί αντιπροσωπεύουν την πρώτη συγγραφική περίοδο του Τάσου Αθανασιάδη, που η κριτική τη χαρακτήρισε «Λυρική». Η περίοδος αυτή κλείνει με το «Ταξίδι στη Μοναξιά». Στα δυο αυτά έργα, που εκδόθηκαν την εποχή της Κατοχής, απεικόνιζε τις απηχήσεις των γεγονότων μέσα στη συνείδηση παρασιωπώντας τα ίδια τα γεγονότα, όπως έδινε περισσότερη σημασία στις αποχρώσεις των αισθημάτων αδιαφορώντας για τα ίδια τα αισθήματα. Έτσι, είχε διαμορφώσει μια πεζογραφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΥΡΑΝΗΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Άκου η βροχή απόψε τα μεσάνυχτα πώς στάζει αργά στάλα με στάλα στου πύργου της Ψυχής μου που εγκρεμίστηκε την έρημη μεγάλη σάλα, όπου γυρνάν οι νυχτερίδες, -ω! οι σκέψεις μου οι μαύρες, οι πικρές κ' οι λυπημένες-, χτυπαν πάνω στους τοίχους που εραγίσανε και πέφτουνε βαρειές και πληγωμένες. [...] [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΤΑΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ ΕΓΙΝΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ (312-394 μ.Χ.)
Ένα μοναδικό βιβλίο που δίνει απάντηση σ' ένα μοναδικό ερώτημα. Πως ο κόσμος μας έγινε χριστιανικός; Πως εγκαταλείφθηκε ο αρχαίος κόσμος, η πλούσια και πανίσχυρη παράδοσή του, για να πάρει τη θέση του ο χριστιανικός πολιτισμός; - Χάρη στην ιδιοφυΐα ενός ξεχωριστού ανθρώπου, ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα, του Κωνσταντίνου του Μεγάλου, να συλλάβει και να εκφράσει το πνεύμα της εποχής του. - Χάρη σε μια ξεχωριστή θρησκεία που ανανέωσε εις βάθος το θρησκευτικό συναίσθημα. Ένα συναίσθημα "μη αναγώγιμο" στη ψυχολογία ή στην κοινωνία. Με απλή γλώσσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟΝ 20ό ΑΙΩΝΑ
Ο 20ός αιών έληξε για τους Έλληνες και τους Τούρκους όπως είχε αρχίσει. Η Ελλάς προ του 1910 και η Τουρκία προ του 1923 ευρίσκοντο σε παρακμή. Η αναλαμπή που εγνώρισαν οι δύο χώρες με τον Βενιζέλο και τον Ατατούρκ, παρά την συμβουλή των δύο ηγετών ότι το μέλλον του χώρου έπρεπε να βασισθεί στην ενότητα των δύο πλευρών του Αιγαίου, έσβησε στα πρόθυρα νέας καταρρεύσεως. Και πάλι, όπως το 1908-1909, προβάλλει το ερώτημα: ποιος από τους δύο λαούς θα ξεπεράσει την παρακμή του και, ως κληρονόμος της δισχιλιετούς αυτοκρατορίας, θα επανενώσει τον ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
Το βιβλίο άρχισε να γεννιέται από τη στιγμή που φανερώθηκε στη σκέψη μου η γοητευτική μορφή του Επίκουρου. Ακόμα και σήμερα, ύστερα από το βαθύτερο δούλεμα πάνω στην κληρονομιά των Αρχαίων, είναι λίγοι που ιδεάζονται την εξαιρετική θέση του Επίκουρου στη διανοητική ζωή του αρχαίου κόσμου. Πολλοί, οι περισσότεροι από κείνους που αντίκρισαν με αγάπη και κατανόηση τους Αρχαίους, που γοητεύθηκαν από την ομορφιά του λόγου, της σμίλης και του στοχασμού, δεν υποψιάζονται πως αυτό που αγάπησαν είναι μια όψη, όχι η καλή, η πιο γνήσια αυτουνού που λ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΚΤΗΤΟΥ: «ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ» - ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΡΗΛΙΟΥ: «ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ» - ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ: «ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΔΙΑ»
Η Πλατωνική πολιτεία φαίνονταν ουτοπία, η φιλοσοφία του Επικούρου, που είχε κι αυτή μεγάλη διάδοση, ήταν διαλυτική της κοινωνίας, ο Νεοπλατωνισμός επηρέαζε μόνο μερικούς που είχαν τάση στο μυστικισμό, ο χριστιανισμός ήταν θρησκεία κι απαιτούσε πίστη και ολοκληρωτική απόσχιση από το παρελθόν. Η Στωική θεωρία, όπως εξελίχθηκε και έφθασε στον Μάρκο Αυρήλιο, διατηρούσε κάποιο δεσμό με τα πάτρια και παρείχε στους οπαδούς της θεωρητική βάση της αρετής, καθώς και πρακτική οδηγία για την εφαρμογή της, χάριν του κοινού καλού, που μέρος του αναπόσπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΩΤΗ ΦΛΕΒΑ
"Εγώ ταξίδευα στην Αφρική, ταξίδευα στην Αυστραλία. Ο έρωτας δεν είναι μόνο σαρκικός, είναι και πνευματικός. Ήτανε το μυαλό μου αλλού πάντα. Πάντα. Έλεγα άντε να τελειώσει, να φύγει. Κι όλες οι γυναίκες αυτό λέγανε. Δηλαδή της δουλειάς οι γυναίκες. Αυτό σκεφτόντουσαν και αυτό λέγανε. Αυτό κάνανε. Γιατί, ήξερε αυτός πού είναι εμένα το μυαλό μου; Όλοι οι άντρες που πάνε για αγοραίο έρωτα δεν το ξέρουνε ότι η γυναίκα δεν πρόκειται να ανταποκριθεί; Εν γνώσει τους πάνε. Δεν είναι η γυναίκα τους ή η γκόμενά τους. Βέβαια το μυαλό μου εμένα μπορεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΜΙΑΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΡΙΑΣ 1934-1988
Μερικές εβδομάδες πριν από το θάνατό της, η Φρανσουάζ Ντολτό ανακαλεί με ασυνήθιστη ζωντάνια τις σημαντικότερες στιγμές της προσωπικής της ιστορίας. Πρόκειται για έναν διάλογο μεταξύ ψυχαναλυτών, ο οποίος οικοδομείται σε ένα κείμενο συναρπαστικό όσο και ουσιώδες. Σε όλη την έκταση του κειμένου αυτού -που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, το μυθιστόρημα μιας ζωής- συναντούμε, βεβαίως, τους γονείς της Φρανσουάζ, συναντούμε όλους όσους κατά καιρούς αγάπησε ή απαρνήθηκε, παρακολουθούμε τις γνωριμίες της με σημαντικούς γι' αυτήν, ή για όλους μας, ανθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΑΝΘΕΟΙ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Δεκαπέντε κι απάνω χρόνια χρειάστηκε ο Τάσος Αθανασιάδης για να φέρει σε άξιο πέρας αυτό το συγγραφικό άθλημα που θα πρέπει να του εξασφαλίσει μια θέση ολότελα ξεχωριστή και ειδική μέσα σε ολόκληρη τη νεοελληνική πεζογραφία. . . Δεν υπάρχει παρόμοια περίπτωση μυθιστορήματος μακράς πνοής στην λογοτεχνία μας. Μα ούτε και παρόμοια πρόθεση να δοθεί ένα μυθιστόρημα - ποταμός μέσα από την ιστορία μιας χαρακτηριστικής οικογένειας, των "Πανθέων", η κοινωνική, ψυχολογική και ιστορική Ελλάδα των πρώτων σαράντα χρόνων του αιώνα μας". "Αντρέας Καραντ...
Διαβάστε περισσότερα...