ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Αρχαία Αθήνα (χαρτόδετη έκδοση)
Φερώνυμη θεάς, επίκεντρο της πρώτης δημοκρατίας, λίκνο του τραγικού και κωμικού θεάτρου, τόπος των μεγαλύτερων φιλοσοφικών σχολών, στην καλλιτεχνική πρωτοπορία για αιώνες, η αρχαία Αθήνα δεσπόζει στην σύγχρονη μελέτη του αρχαίου κόσμου. Αυτός ο Οδηγός είναι μια ολοκληρωμένη εισαγωγή στην πόλη, την τοπογραφία και τα μνημεία της, τους κατοίκους και τους πολιτιστικούς της θεσμούς, τις θρησκευτικές τελετές και την πολιτική της. Τα κεφάλαια συνδέουν τους θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς θεσμούς των Αθηνών με τις φυσικές τοποθεσίες στ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ, ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΗΣ
Σε κάθε βήμα μας στην Αττική συναντούμε τόπους που διατηρούν μέχρι σήμερα τα πανάρχαια ονόματά τους. Οι τόποι αυτοί μας συνδέουν με το παρελθόν και με μυθικά πρόσωπα της ελληνικής αρχαιότητας. Στο βιβλίο αυτό θα μιλήσουμε για τους θεούς και τους ήρωες της προϊστορικής Αττικής, θα δώσουμε μια εικόνα των τόπων αυτών και ίσως να συνταιριάξουμε με αυτούς κάποια πρόσωπα και γεγονότα του μύθου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η αρχαία ελληνική θρησκεία παρουσιάζεται σ' αυτό το βιβλίο όχι ως απλή επιβίωση πρωτόγονων δοξασιών, ούτε ως σύνολο λαμπρών ιδεών και θαυμάσιων αγαλμάτων των θεών, αλλά ως αναγκαίος τρόπος ζωής και σκέψεως ενός υψηλού πολιτισμού που γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η θρησκεία της ελληνικής πόλεως από τον 8ο ως τον 4ο αι. π.Χ., μεταξύ της ύστερης Γεωμετρικής και της ύστερης Κλασικής εποχής, από τον Όμηρο ως τον Αριστοτέλη· προηγείται μια επισκόπηση της Μινωικής-Μυκηναϊκής θρησκείας και του προβλήματος της συνεχείας κατά του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΙΜΑ ΤΑΦΗΣ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
(...) Η διάταξη που υιοθετήσαμε για το βιβλίο είναι τέτοια που, όπως ελπίζουμε, παρουσιάζει τις μαρτυρίες με τον πιο εύχρηστο τρόπο. Ένα σημαντικό μέρος αφιερώθηκε στα ταφικά έθιμα της Αθήνας και της Αττικής. Αυτό έγινε επειδή τα Αττικά νεκροταφεία είναι τα πιο γνωστά και καλλίτερα δημοσιευμένα σε όλες τις περιόδους και όλες οι σχετικές παραστάσεις αγγείων προέρχονται από την Αθήνα, η δε λογοτεχνική μαρτυρία ασχολείται κυρίως με την Αθήνα. Η συνεκτικότητα αυτής της περιγραφής θα είχε αποδυναμωθεί σοβαρά αν είχαν εξεταστεί μαζί της οι πολύ ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Κάθε εικόνα αποτελεί μία πράξη επικοινωνίας του δημιουργού της με τον εκάστοτε θεατή και μπορεί να "λέει όσα χίλιες λέξεις" ή να μένει εντελώς σιωπηλή, εάν ο θεατής δεν διαθέτει τα μέσα για να κατανοήσει και να ερμηνεύσει το εικαστικό λεξιλόγιο, ιδίως όταν είναι πυκνό και πολύπλοκο. Το βιβλίο του Mark Stansbury-O'Donnell, διεθνώς αναγνωρισμένου ειδικού στην αρχαία ελληνική τέχνη και εικονογραφία, οδηγεί τον αναγνώστη σε μία πορεία αποκωδικοποίησης των οπτικών αφηγήσεων μέσα από προσεκτικά επιλεγμένα παραδείγματα και με βάση μία μεθοδολογία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ Ο «ΕΝΑΣ»
Η πλειονότητα των έγκυρων ιστορικών του κόσμου (σύγχρονων και παλαιότερων) δέχονται ότι Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε ΕΝΑΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ, ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα, δηλαδή, μετά από σύνθεση όλων των επιμέρους στοιχείων, όπως: Στρατηλάτης και στρατηγικός νους - ιδιόμορφος κατακτητής - εκπολιτιστής - ελευθερωτής - ευφυής πολιτικός - οικουμενικό πνεύμα - ημίθεος, ήρωας και Άνθρωπος. Αυτόν τον ΕΝΑ, τον ΠΡΩΤΟ, τον ΜΕΓΙΣΤΟ μεταξύ των "μεγάλων", τον ΑΣΥΓΚΡΙΤΟ, τον δικό μας άνθρωπο, τον Έλληνα ως τα μύχια της ψυχής του, ο οποίος ανέκραξε με υπερηφάν...
Διαβάστε περισσότερα...

24 ώρες στην Αρχαία Αθήνα
Γνωρίστε την αρχαία Αθήνα, ζώντας για είκοσι τέσσερις ώρες μαζί με τους κατοίκους της και παρακολουθώντας στενά την καθημερινότητά τους. Ένας δούλος στα μεταλλεία, ένας στόλαρχος, μια απλή σύζυγος, ένας οπλίτης, μια εταίρα κι ένας λαθρέμπορος σύκων: όλοι αυτοί είναι οι ξεχωριστοί της κάτοικοι που ζωντανεύουν γλαφυρά για χάρη μας τη ζωή σ' αυτή την αρχαία πόλη-κράτος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
H συστηματική έρευνα της σεξουαλικότητας των αρχαίων Ελλήνων πρέπει να εκκινεί από την προσεκτική μελέτη των τρόπων με τους οποίους εξέφραζαν τις ερωτικές τους αντιλήψεις. Στηριζόμενος στην εξονυχιστική αλλά και ερμηνευτικά εμπνευσμένη μελέτη του ποικίλου σχετικού υλικού, ο Claude Calame επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη φυσιογνωμία της δύναμης που οι έλληνες θεοποίησαν με το όνομα Έρως. Ξεκινώντας από τη φυσιολογία του έρωτα, μελετώντας τη λογοτεχνική του έκφραση, παρατηρώντας τις καλλιτεχνικές του απεικονίσεις, ο συγγραφέας προχωρά στην εξέτα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΠΥΡΟΛΟΓΙΑ
Το γνωστικό αντικείμενο της παπυρολογίας είναι η ανάγνωση, μελέτη, ερμηνεία και αξιοποίηση των κειμένων που έχουν σωθεί από την αρχαιότητα σε πάπυρο. Με βάση τον γενικό αυτό ορισμό η παπυρολογία θα έπρεπε να εξετάζει το σύνολο των παπυρικών κειμένων ανεξαρτήτως γλώσσας. Στην πράξη, ωστόσο, η παπυρολογία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στο επιστημονικό-ερευνητικό πλαίσιο των κλασικών σπουδών τον όψιμο δέκατο ένατο αιώνα, εποχή κατά την οποία αυτές άκμαζαν στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι πρώτοι θεράποντές της ήταν κλασικοί φιλόλογοι, ιστορικοί της αρχαιότ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ
Οι Ρωμαίοι εισέβαλαν για πρώτη φορά σε ελληνικό έδαφος το 229 π.Χ. Περίπου εξήντα χρόνια αργότερα όλα είχαν τελειώσει και η Ελλάδα έγινε μια από τις πρώτες Επαρχίες της αναδυόμενης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν μια απίστευτη διαδρομή - μια σκληρή και καταστροφική κατάκτηση της χώρας στης οποίας την τέχνη, τη φιλοσοφία και γενικότερα τον πολιτισμό χρωστούσαν τόσο πολλά οι Ρωμαίοι. Η Ρώμη βρήκε την ανατολική Μεσόγειο χωρισμένη σε μια ανισορροπία δυνάμεων μεταξύ τριών μεγάλων βασιλείων: των τριών ελληνιστικών βασιλείων που επιβίωσαν και άνθησα...
Διαβάστε περισσότερα...

Μέγας Αλέξανδρος (δίτομο-σκληρόδετη έκδοση)
Ο λαός μας δεν γνώρισε τον Αλέξανδρο πρώτα μέσω του σχολείου ή του πανεπιστημίου ούτε μέσω κάποιας πολιτικής προπαγάνδας. Τον είχε πάντα μέσα στην ψυχή του, στους θρύλους, στις παραδόσεις του. Έτσι δεν είναι τυχαίο που ο αρχηγός της Ελληνικής Επαναστάσεως, όπως κι ο παππούς του, όπως και δεκάδες πολιτικοί και στρατιωτικοί του Αγώνα του 1821 έφεραν το όνομα Αλέξανδρος. Αφότου σχηματίσθηκε το νεώτερο ελληνικό κράτος, ήσαν πολλοί αυτοί που ασχολήθηκαν με τη ζωή και τη δράση του νεαρού στρατηλάτη, είτε αυτοί ήσαν επίσημοι είτε ερασιτέχνες ιστο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΠΛΙΤΕΣ
Οι Έλληνες οπλίτες, το πρότυπο των πολεμιστών με δόρυ, έπαιζαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο Χρυσό Αιώνα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Την περίοδο εκείνη οι πόλεις-κράτη άρχισαν να δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τη στρατιωτική εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των πολιτών τους. Από τη νίκη στη μάχη του Μαραθώνα ενάντια στον Δαρείο της Περσίας, με διαλείμματα εμφυλίων πολέμων, έως τη βασιλεία του Φιλίππου της Μακεδονίας και του γιου του, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι στρατιώτες-οπλίτες πρωταγωνιστούσαν στις πολεμικές επιχειρήσεις. Το π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΝΑΥΜΑΧΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Όταν ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ο αθηναϊκός στόλος ήταν ο μεγαλύτερος στον ελληνικό κόσμο. Οι τριήρεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο στους Περσικούς Πολέμους όσο και στον Πελοποννησιακό, όμως η ήττα που υπέστησαν οι Αθηναίοι στο Μεγάλο Λιμάνι των Συρακουσών το 413 π.Χ. οφειλόταν εν μέρει στο ότι τα κωπήλατα αυτά πλοία δεν ήταν πλέον αποτελεσματικά έναντι των εχθρών. Σε αυτό το βιβλίο ο Nic Fields παρουσιάζει τον καινοτόμο τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η ναυτική δύναμη στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, βασισμένος στα έργ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα; σε αυτή την ερώτηση δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση. Απ' τη μια μεριά, Ελληνίδες ξακουστές, πρόσωπα μυθολογικά ή ιστορικά, όπως η Ελένη, η Πηνελόπη, η Αντιγόνη, η Μήδεια αλλά κι όπως η Ασπασία, η σύντροφος του Περικλή, η εταίρα Φρύνη, "μοντέλο" του γλύπτη Πραξιτέλη, η Διοτίμα, η ξένη από τη Μαντίνεια, συνομιλήτρια του Σωκράτη στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Απ' την άλλη, ένας κόσμος όπου κυριαρχούν οι αξίες του άνδρα, αξίες του επικού ήρωα, αλλά και του πολίτη-στρατιώτη της πόλης [...] ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Σκοπός της έρευνας αυτής δεν είναι να τοποθετηθούμε θετικά ή αρνητικά στο φαινόμενο της Ομοφυλοφιλίας αυτό καθ' αυτό, αλλά να διαπιστώσουμε τις απόψεις των ιδίων των αρχαίων Ελλήνων για το ζήτημα. Ας σημειωθή εδώ, πως εντέχνως διαχέεται η άποψις, ότι τάχα οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν πολύ ανεκτικώτεροι ημών απέναντι σε αυτήν την "συνήθεια" και ότι η ομοφυλοφιλία ήταν μία πράξις όχι μόνον αποδεκτή, αλλά και σχεδόν επιβεβλημένη για κάθε μορφωμένο Έλληνα εκείνης της εποχής. Οπωσδήποτε η προσπάθεια αυτή ούτε αθώα είναι, ούτε τυχαία. Στα πλαίσια της...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΣ
Άρχων κυρίαρχος του σύμπαντος, κύριος των καιρικών φαινομένων, πανόπτης πατέρας θεών και ανθρώπων, ο Δίας ήταν η κύρια θεότητα του αρχαίου ελληνικού πανθέου. Λατρευόταν σε κάθε οίκο, αλλά και στην Ολυμπία, το μεγαλύτερο όλων των ιερών. Η σημασία του δηλώνεται από τα ξεχωριστά κεφάλαια που του αφιερώνονται σε κάθε βιβλίο για την αρχαία ελληνική θρησκεία και μυθολογία, εντούτοις η παρούσα μονογραφία είναι το πρώτο εγχείρημα, εδώ και πολλά χρόνια, για μια συνολική παρουσίασή του. Σε μια εξαιρετική, όσο και εύληπτη μελέτη, ο Ken Dowden παρουσι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Οι αναγνώσοντες την μελέτην ταύτην θα παρατηρήσωσι βεβαίως ότι εξ όλων των συστημάτων, διά των οποίων οι νεώτεροι σοφοί ζητούσι να εξηγήσωσι τους μύθους της των εθνικών μυθολογίας, παρεδεξάμην εκείνο, όπερ φαίνεται συμφωνότερον προς τας εθνικάς ημών παραδόσεις και προς τας δοξασίας των Ελλήνων ποιητών και συγγραφέων και μάλιστα του θείου Πλάτωνος, το σύστημα δηλονότι, της δι' αλληγοριών εξηγήσεως των μύθων. Η συγκριτική μυθολογία έχει μεν πολλά τα αναμφισβήτητα, αλλά και πλείστα τα σκοτεινά και αμφίβολα και ημαρτημένα, πολλάς αντιφάσεις κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Ανάμεσα στα πολλά θέματα που εξετάζονται στις σελίδες του βιβλίου και που δεν αφήνουν χωρίς αναφορά όλα εκείνα τα ελευσίνια ζητήματα που μας προβληματίζουν, αναφέρουμε εδώ ενδεικτικά κάποια. Τα νέα στοιχεία στην αποκωδικοποίηση των συμβολισμών που υπάρχουν στα Μυστήρια. Το δώρο της Δήμητρας στους μυημένους. Τα Μικρά Μυστήρια αλλά και το τι συνέβαινε την κάθε ημέρα των Μεγάλων Μυστηρίων. Τι γνωρίζουμε για το τι έλεγαν και τι έκαναν. Πώς κρατήθηκε το μυστικό μέσα στα χρόνια. Τι μπορεί να σημαίνει το όνομα του Τριπτόλεμου και γιατί έγιναν οι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΟΔΡΥΣΩΝ
Για πρώτη και μόνη φορά στην αρχαία Θράκη δημιουργήθηκε (πιθανώς μετά τους Περσικούς πολέμους) ένα ενιαίο θρακικό βασίλειο υπό την ηγεμονία του θρακικού φύλου των Οδρυσών, το οποίο κατέλυσε ο Φίλιππος Β' (341 π.Χ.). Το βασίλειο των Οδρυσών, το οποίο έλαβε την μέγιστη έκταση επί Σιτάλκου Α' (μαρτυρούμενη διάρκεια βασιλείας 431-424 π.Χ.), γειτνίαζε με τις επιθαλάσσιες ελληνικές πόλεις της Θράκης, διότι περιέλαβε κατοικούντα πλησίον της ακτής θρακικά φύλα. Γι' αυτόν τον λόγο ο Θουκυδίδης ορίζει τα προς τη θάλασσα εδάφη των Οδρυσών επί Σιτάλκο...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι Σελευκίδες
Τον πρόωρο θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ακολουθεί ένας ατέλειωτος κύκλος αίματος για τη διαδοχή του, με συγκρούσεις, συνωμοσίες, δολοφονίες, αλλά και συμμαχίες μεταξύ των διαδόχων και των επιγόνων του. Δύο στρατηγοί του Αλεξάνδρου, ο Πτολεμαίος στην Αίγυπτο και ο Σέλευκος σε όλη την Ασία, επικρατούν και οι δυναστείες τους επιβιώνουν για σχεδόν τρεις αιώνες. Ο Σέλευκος και οι διάδοχοί του ιδρύουν δεκάδες πόλεις στην Ασία και διαδίδουν τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα στα πέρατα της Γης. Ο Αχαιός, ο δευτερότοκος γιος του Σέλευ...
Διαβάστε περισσότερα...