ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ
Ο κορυφαίος θρησκειολόγος M.P. NILSSON εξετάζει ιστορικώς από τη γένεσή της την αρχαία ελληνική θρησκεία και περιγράφει τα κύρια χαρακτηριστικά της. Στα τέσσερα από τα οκτώ κεφάλαια του βιβλίου εξετάζει την Κρητομυκηναϊκή θρησκεία και τις επιβιώσεις της στην Ελληνική θρησκεία, τις πηγές της ελληνικής μυθολογίας, την πρωτόγονη πίστη και τελετουργική, τους θεούς της φύσεως και της ανθρώπινης ζωής. Στα υπόλοιπα τέσσερα κεφάλαια αναλύει και ερμηνεύει τον ανθρωπομορφισμό και ορθολογισμό του Ομήρου, τη θρησκευτική νομιμοφροσύνη και το μυστικισμό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Αποκάλυψη αποτελεί το βιβλίο αυτό που έχει θέμα του την πολιορκητική τέχνη. Αποκάλυψη γιατί, ενώ η πολιορκία θεωρούμε ότι είναι κάτι το οποίο γνωρίζουμε, εντούτοις, στην ουσία της είναι κάτι που καθολικά αγνοούμε. Αυτό επειδή ελάχιστα γνωρίζουμε για τον τρόπο, τα μηχανήματα, τα μέσα διεξαγωγής, την τακτική γενικότερα που συντελούν σε μία πολιορκία. Και ενώ σαν πρακτική είναι από την αρχαιότητα συνήθης στις πολεμικές αναμετρήσεις, άλλο τόσο είναι "αδιερεύνητη" από τους ειδήμονες ιστορικούς. Και έρχεται πάλι η αρχαία ελληνική γραμματεία να φ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Τον πρώτο χρόνο της βασιλείας του ο Αλέξανδρος ανέκτησε τον έλεγχο της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Κινήθηκε με ταχύτητα για να ολοκληρώσει την προσάρτηση της βαρβαρικής Θράκης, ενώ συγχρόνως πραγματοποίησε ορισμένες αλλαγές στο στρατό. Εισήγαγε στο πρόγραμμα εκπαίδευσης τη μάχη με δόρατα και στο ιππικό αντικατέστησε το φρυγικό κράνος με το κράνος βοιωτικού τύπου, που προστάτευε καλύτερα το πρόσωπο και τους ώμους από τους εχθρικούς σπαθισμούς. Το βιβλίο αυτό προσφέρεται ως εισαγωγή στο θέμα του στρατού του Αλεξάνδρου. Η περιγραφή του στρατού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Η αθηναϊκή δημοκρατία του 4ου αιώνος π.Χ. θεωρείται, συνήθως, ως ο πρόγονος των σύγχρονων δημοκρατιών. Το πολιτικό σύστημα το οποίο προήλθε από την κρίση των ολιγαρχικών πολιτευμάτων του τέλους του προηγουμένου αιώνος είχε, κατά την άποψη αυτή, επιβάλει την αρχή της κυριαρχίας των νόμων, οι οποίοι κοινοποιούνταν σε όλους μέσω της ανάρτησης, μιας κυριαρχίας που είχε ως εγγύηση το γεγονός ότι οι νόμοι δεν μπορούσαν πια να τροποποιούνται με απλή απόφαση μιας λαϊκής συνέλευσης. Κάτι τέτοιο σήμαινε, άραγε, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης έναντι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Από το Θαλή και τον Ευπαλίνο έως την Υπατία, τον Ανθέμιο και τον Ισίδωρο Ποιοι ήταν οι μεγάλοι διανοητές που συνέβαλαν στη δημιουργία και ανάπτυξη των θετικών Επιστημών και της Τεχνολογίας στην Αρχαία Ελλάδα; Ποια ήταν η κύρια συμβολή τους; Η παρούσα μελέτη μας επιτρέπει να γνωρίσουμε πάνω από 300 πρωταγωνιστές της αρχαίας ελληνικής επιστήμης και τεχνολογίας (εκ των οποίων τους 120 αναλυτικά) που έδρασαν από τον 7ο αιώνα π.Χ. έως τον 6ο αιώνα μ.Χ. Η παρουσίαση και ανάλυση του έργου των μεγάλων διανοητών της ελληνικής αρχαιότητας γίνεται μέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αυτό το βιβλίο ξεχωρίζει από ανάλογες μελέτες χάρη στην ικανότητα του συγγραφέα να τεκμηριώνει σε ευφάνταστους και προκλητικούς συνδυασμούς τη διαφορετικότητα της αρχαιοελληνικής ψυχής. Ο Φριντέλ διαβάζει τον Έλληνα ερευνώντας πίσω από τις γραμμές των τραγωδιών και των ποιημάτων και των φιλοσοφιών, πίσω από τις μορφές των επιτύμβιων και των γλυπτών του Παρθενώνα. Δεν αφήνει τον θαυμασμό για τα έργα του αρχαίου πολιτισμού να καλύψει την ερευνητική σκαπάνη - γι' αυτό και συγκρίνει υποδειγματικά σύγχρονες μορφές πολιτικής, ιστορίας και τέχνης...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Τα Ελευσίνια Μυστήρια, αφιερωμένα στην Δήμητρα και τον Διόνυσο, είναι θεουργία παραδεδομένη από την ίδια την Δήμητρα στους ανθρώπους, η οποία τους απεκάλυπτε την πορεία (πρόοδο) του νου, που αποτελεί την ουσία της ψυχής στην ύλη, την παραμονή του εκεί σε ένα κύκλο ενσαρκώσεων εναλλαγής ζωής και θανάτου (μονή) και την εν τέλει επιστροφή του στην Αρχή, από την οποία εκπορεύεται (επιστροφή), που συνεπάγεται την θέωση του ανθρώπου και την αθανατοποίηση της ψυχής. Στις άγιες τελετές της Ελευσίνας, οι μύστες γίνονταν "τετελεσμένοι", βιώνοντας τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΓΕΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΦΑΛΑΓΓΑΣ
ΛΕΓΕΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΦΑΛΑΓΓΑΣ Φανταστείτε το εξής σκηνικό: Είστε ένας σπουδαίος βασιλιάς της ελληνιστικής εποχής. Μαζί σας έχετε έναν στρατό, τον πιο καλά εκπαιδευμένο, τον πιο καλά εξοπλισμένο, τον πιο αγαπητό από τους θεούς. Οι αιχμές των σαρισών τους είναι πιο πολυάριθμες κι από τα αστέρια. Είναι εκπαιδευμένοι να κινούνται και να πολεμούν σαν ένα σώμα. Η φάλαγγα δεν χάνει ποτέ. Απέναντί σας είναι ένας στρατός Ρωμαίων, βαρβάρων που δεν ξέρουν καν να μιλούν ελληνικά. Έχουν χονδροειδή μπρούτζινα κράνη και άχαρες ασπίδες. Κρατούν ακόντια, σαν ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Οι Σπαρτιάτες, παγκοσμίως γνωστοί για την απέλπιδα πράξη αντίστασής τους στις Θερμοπύλες, έμειναν στην ιστορία διαχρονικά ως η επιτομή της πολεμικής ανδρείας. Η ιστορία τους μέχρι σήμερα συναρπάζει και ταυτόχρονα προκαλεί. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) GREEK TRAGEDY
'Two things give Kitto's classic book its enduring freshness: he pioneered the approach to Greek drama through internal artistry and thematic form, and he always wrote in lively and readable English.' -- Oliver Taplin, University of Oxford, UK Why did Aeschylus characterize differently from Sophocles? Why did Sophocles introduce the third actor? Why did Euripides not make better plots? So asks H.D.F Kitto in his acclaimed study of Greek tragedy, available for the first time in Routledge Classics. Kitto argues that in spite of dealing with...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΣ ΣΟΦΟΣ
Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα βρει μια επιλογή από τις σοβαρές, ιλαρές ή σατιρικές, αλλά πάντα ευφυείς "γνώμες" των αρχαίων Ελλήνων, οι οποίες συνθέτουν και αποδεικνύουν τον υψηλού επιπέδου τρόπο σκέψης τους. Επιλέξαμε ιδέες και γνώμες που έχουν σχέση με τη ζωή και τα προβλήματά της και είναι προσιτές στον καθένα. Για να διευκολύνουμε την κατανόησή τους, προτιμήσαμε να αποδώσουμε σχετικά ελεύθερα τα αρχαία ρητά και γνωμικά στη νεοελληνική, επιλέγοντας να προβάλουμε κυρίως το ουσιαστικό τους νόημα παρά την ακριβή τους μετάφραση. Συχνά παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Αρχαία Αθήνα (χαρτόδετη έκδοση)
Φερώνυμη θεάς, επίκεντρο της πρώτης δημοκρατίας, λίκνο του τραγικού και κωμικού θεάτρου, τόπος των μεγαλύτερων φιλοσοφικών σχολών, στην καλλιτεχνική πρωτοπορία για αιώνες, η αρχαία Αθήνα δεσπόζει στην σύγχρονη μελέτη του αρχαίου κόσμου. Αυτός ο Οδηγός είναι μια ολοκληρωμένη εισαγωγή στην πόλη, την τοπογραφία και τα μνημεία της, τους κατοίκους και τους πολιτιστικούς της θεσμούς, τις θρησκευτικές τελετές και την πολιτική της. Τα κεφάλαια συνδέουν τους θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς θεσμούς των Αθηνών με τις φυσικές τοποθεσίες στ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ, ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ ΤΗΣ
Σε κάθε βήμα μας στην Αττική συναντούμε τόπους που διατηρούν μέχρι σήμερα τα πανάρχαια ονόματά τους. Οι τόποι αυτοί μας συνδέουν με το παρελθόν και με μυθικά πρόσωπα της ελληνικής αρχαιότητας. Στο βιβλίο αυτό θα μιλήσουμε για τους θεούς και τους ήρωες της προϊστορικής Αττικής, θα δώσουμε μια εικόνα των τόπων αυτών και ίσως να συνταιριάξουμε με αυτούς κάποια πρόσωπα και γεγονότα του μύθου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η αρχαία ελληνική θρησκεία παρουσιάζεται σ' αυτό το βιβλίο όχι ως απλή επιβίωση πρωτόγονων δοξασιών, ούτε ως σύνολο λαμπρών ιδεών και θαυμάσιων αγαλμάτων των θεών, αλλά ως αναγκαίος τρόπος ζωής και σκέψεως ενός υψηλού πολιτισμού που γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η θρησκεία της ελληνικής πόλεως από τον 8ο ως τον 4ο αι. π.Χ., μεταξύ της ύστερης Γεωμετρικής και της ύστερης Κλασικής εποχής, από τον Όμηρο ως τον Αριστοτέλη· προηγείται μια επισκόπηση της Μινωικής-Μυκηναϊκής θρησκείας και του προβλήματος της συνεχείας κατά του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΙΜΑ ΤΑΦΗΣ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ
(...) Η διάταξη που υιοθετήσαμε για το βιβλίο είναι τέτοια που, όπως ελπίζουμε, παρουσιάζει τις μαρτυρίες με τον πιο εύχρηστο τρόπο. Ένα σημαντικό μέρος αφιερώθηκε στα ταφικά έθιμα της Αθήνας και της Αττικής. Αυτό έγινε επειδή τα Αττικά νεκροταφεία είναι τα πιο γνωστά και καλλίτερα δημοσιευμένα σε όλες τις περιόδους και όλες οι σχετικές παραστάσεις αγγείων προέρχονται από την Αθήνα, η δε λογοτεχνική μαρτυρία ασχολείται κυρίως με την Αθήνα. Η συνεκτικότητα αυτής της περιγραφής θα είχε αποδυναμωθεί σοβαρά αν είχαν εξεταστεί μαζί της οι πολύ ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Κάθε εικόνα αποτελεί μία πράξη επικοινωνίας του δημιουργού της με τον εκάστοτε θεατή και μπορεί να "λέει όσα χίλιες λέξεις" ή να μένει εντελώς σιωπηλή, εάν ο θεατής δεν διαθέτει τα μέσα για να κατανοήσει και να ερμηνεύσει το εικαστικό λεξιλόγιο, ιδίως όταν είναι πυκνό και πολύπλοκο. Το βιβλίο του Mark Stansbury-O'Donnell, διεθνώς αναγνωρισμένου ειδικού στην αρχαία ελληνική τέχνη και εικονογραφία, οδηγεί τον αναγνώστη σε μία πορεία αποκωδικοποίησης των οπτικών αφηγήσεων μέσα από προσεκτικά επιλεγμένα παραδείγματα και με βάση μία μεθοδολογία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ Ο «ΕΝΑΣ»
Η πλειονότητα των έγκυρων ιστορικών του κόσμου (σύγχρονων και παλαιότερων) δέχονται ότι Μέγας Αλέξανδρος υπήρξε ΕΝΑΣ και ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ, ως ολοκληρωμένη προσωπικότητα, δηλαδή, μετά από σύνθεση όλων των επιμέρους στοιχείων, όπως: Στρατηλάτης και στρατηγικός νους - ιδιόμορφος κατακτητής - εκπολιτιστής - ελευθερωτής - ευφυής πολιτικός - οικουμενικό πνεύμα - ημίθεος, ήρωας και Άνθρωπος. Αυτόν τον ΕΝΑ, τον ΠΡΩΤΟ, τον ΜΕΓΙΣΤΟ μεταξύ των "μεγάλων", τον ΑΣΥΓΚΡΙΤΟ, τον δικό μας άνθρωπο, τον Έλληνα ως τα μύχια της ψυχής του, ο οποίος ανέκραξε με υπερηφάν...
Διαβάστε περισσότερα...

24 ώρες στην Αρχαία Αθήνα
Γνωρίστε την αρχαία Αθήνα, ζώντας για είκοσι τέσσερις ώρες μαζί με τους κατοίκους της και παρακολουθώντας στενά την καθημερινότητά τους. Ένας δούλος στα μεταλλεία, ένας στόλαρχος, μια απλή σύζυγος, ένας οπλίτης, μια εταίρα κι ένας λαθρέμπορος σύκων: όλοι αυτοί είναι οι ξεχωριστοί της κάτοικοι που ζωντανεύουν γλαφυρά για χάρη μας τη ζωή σ' αυτή την αρχαία πόλη-κράτος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
H συστηματική έρευνα της σεξουαλικότητας των αρχαίων Ελλήνων πρέπει να εκκινεί από την προσεκτική μελέτη των τρόπων με τους οποίους εξέφραζαν τις ερωτικές τους αντιλήψεις. Στηριζόμενος στην εξονυχιστική αλλά και ερμηνευτικά εμπνευσμένη μελέτη του ποικίλου σχετικού υλικού, ο Claude Calame επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη φυσιογνωμία της δύναμης που οι έλληνες θεοποίησαν με το όνομα Έρως. Ξεκινώντας από τη φυσιολογία του έρωτα, μελετώντας τη λογοτεχνική του έκφραση, παρατηρώντας τις καλλιτεχνικές του απεικονίσεις, ο συγγραφέας προχωρά στην εξέτα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΠΥΡΟΛΟΓΙΑ
Το γνωστικό αντικείμενο της παπυρολογίας είναι η ανάγνωση, μελέτη, ερμηνεία και αξιοποίηση των κειμένων που έχουν σωθεί από την αρχαιότητα σε πάπυρο. Με βάση τον γενικό αυτό ορισμό η παπυρολογία θα έπρεπε να εξετάζει το σύνολο των παπυρικών κειμένων ανεξαρτήτως γλώσσας. Στην πράξη, ωστόσο, η παπυρολογία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στο επιστημονικό-ερευνητικό πλαίσιο των κλασικών σπουδών τον όψιμο δέκατο ένατο αιώνα, εποχή κατά την οποία αυτές άκμαζαν στον ευρωπαϊκό χώρο. Οι πρώτοι θεράποντές της ήταν κλασικοί φιλόλογοι, ιστορικοί της αρχαιότ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ
Οι Ρωμαίοι εισέβαλαν για πρώτη φορά σε ελληνικό έδαφος το 229 π.Χ. Περίπου εξήντα χρόνια αργότερα όλα είχαν τελειώσει και η Ελλάδα έγινε μια από τις πρώτες Επαρχίες της αναδυόμενης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν μια απίστευτη διαδρομή - μια σκληρή και καταστροφική κατάκτηση της χώρας στης οποίας την τέχνη, τη φιλοσοφία και γενικότερα τον πολιτισμό χρωστούσαν τόσο πολλά οι Ρωμαίοι. Η Ρώμη βρήκε την ανατολική Μεσόγειο χωρισμένη σε μια ανισορροπία δυνάμεων μεταξύ τριών μεγάλων βασιλείων: των τριών ελληνιστικών βασιλείων που επιβίωσαν και άνθησα...
Διαβάστε περισσότερα...

Μέγας Αλέξανδρος (δίτομο-σκληρόδετη έκδοση)
Ο λαός μας δεν γνώρισε τον Αλέξανδρο πρώτα μέσω του σχολείου ή του πανεπιστημίου ούτε μέσω κάποιας πολιτικής προπαγάνδας. Τον είχε πάντα μέσα στην ψυχή του, στους θρύλους, στις παραδόσεις του. Έτσι δεν είναι τυχαίο που ο αρχηγός της Ελληνικής Επαναστάσεως, όπως κι ο παππούς του, όπως και δεκάδες πολιτικοί και στρατιωτικοί του Αγώνα του 1821 έφεραν το όνομα Αλέξανδρος. Αφότου σχηματίσθηκε το νεώτερο ελληνικό κράτος, ήσαν πολλοί αυτοί που ασχολήθηκαν με τη ζωή και τη δράση του νεαρού στρατηλάτη, είτε αυτοί ήσαν επίσημοι είτε ερασιτέχνες ιστο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΠΛΙΤΕΣ
Οι Έλληνες οπλίτες, το πρότυπο των πολεμιστών με δόρυ, έπαιζαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στο Χρυσό Αιώνα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Την περίοδο εκείνη οι πόλεις-κράτη άρχισαν να δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τη στρατιωτική εκπαίδευση και τον εξοπλισμό των πολιτών τους. Από τη νίκη στη μάχη του Μαραθώνα ενάντια στον Δαρείο της Περσίας, με διαλείμματα εμφυλίων πολέμων, έως τη βασιλεία του Φιλίππου της Μακεδονίας και του γιου του, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι στρατιώτες-οπλίτες πρωταγωνιστούσαν στις πολεμικές επιχειρήσεις. Το π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΝΑΥΜΑΧΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Όταν ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος, ο αθηναϊκός στόλος ήταν ο μεγαλύτερος στον ελληνικό κόσμο. Οι τριήρεις έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο στους Περσικούς Πολέμους όσο και στον Πελοποννησιακό, όμως η ήττα που υπέστησαν οι Αθηναίοι στο Μεγάλο Λιμάνι των Συρακουσών το 413 π.Χ. οφειλόταν εν μέρει στο ότι τα κωπήλατα αυτά πλοία δεν ήταν πλέον αποτελεσματικά έναντι των εχθρών. Σε αυτό το βιβλίο ο Nic Fields παρουσιάζει τον καινοτόμο τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η ναυτική δύναμη στη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, βασισμένος στα έργ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα; σε αυτή την ερώτηση δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση. Απ' τη μια μεριά, Ελληνίδες ξακουστές, πρόσωπα μυθολογικά ή ιστορικά, όπως η Ελένη, η Πηνελόπη, η Αντιγόνη, η Μήδεια αλλά κι όπως η Ασπασία, η σύντροφος του Περικλή, η εταίρα Φρύνη, "μοντέλο" του γλύπτη Πραξιτέλη, η Διοτίμα, η ξένη από τη Μαντίνεια, συνομιλήτρια του Σωκράτη στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Απ' την άλλη, ένας κόσμος όπου κυριαρχούν οι αξίες του άνδρα, αξίες του επικού ήρωα, αλλά και του πολίτη-στρατιώτη της πόλης [...] ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Σκοπός της έρευνας αυτής δεν είναι να τοποθετηθούμε θετικά ή αρνητικά στο φαινόμενο της Ομοφυλοφιλίας αυτό καθ' αυτό, αλλά να διαπιστώσουμε τις απόψεις των ιδίων των αρχαίων Ελλήνων για το ζήτημα. Ας σημειωθή εδώ, πως εντέχνως διαχέεται η άποψις, ότι τάχα οι αρχαίοι Έλληνες ήσαν πολύ ανεκτικώτεροι ημών απέναντι σε αυτήν την "συνήθεια" και ότι η ομοφυλοφιλία ήταν μία πράξις όχι μόνον αποδεκτή, αλλά και σχεδόν επιβεβλημένη για κάθε μορφωμένο Έλληνα εκείνης της εποχής. Οπωσδήποτε η προσπάθεια αυτή ούτε αθώα είναι, ούτε τυχαία. Στα πλαίσια της...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΣ
Άρχων κυρίαρχος του σύμπαντος, κύριος των καιρικών φαινομένων, πανόπτης πατέρας θεών και ανθρώπων, ο Δίας ήταν η κύρια θεότητα του αρχαίου ελληνικού πανθέου. Λατρευόταν σε κάθε οίκο, αλλά και στην Ολυμπία, το μεγαλύτερο όλων των ιερών. Η σημασία του δηλώνεται από τα ξεχωριστά κεφάλαια που του αφιερώνονται σε κάθε βιβλίο για την αρχαία ελληνική θρησκεία και μυθολογία, εντούτοις η παρούσα μονογραφία είναι το πρώτο εγχείρημα, εδώ και πολλά χρόνια, για μια συνολική παρουσίασή του. Σε μια εξαιρετική, όσο και εύληπτη μελέτη, ο Ken Dowden παρουσι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Οι αναγνώσοντες την μελέτην ταύτην θα παρατηρήσωσι βεβαίως ότι εξ όλων των συστημάτων, διά των οποίων οι νεώτεροι σοφοί ζητούσι να εξηγήσωσι τους μύθους της των εθνικών μυθολογίας, παρεδεξάμην εκείνο, όπερ φαίνεται συμφωνότερον προς τας εθνικάς ημών παραδόσεις και προς τας δοξασίας των Ελλήνων ποιητών και συγγραφέων και μάλιστα του θείου Πλάτωνος, το σύστημα δηλονότι, της δι' αλληγοριών εξηγήσεως των μύθων. Η συγκριτική μυθολογία έχει μεν πολλά τα αναμφισβήτητα, αλλά και πλείστα τα σκοτεινά και αμφίβολα και ημαρτημένα, πολλάς αντιφάσεις κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Ανάμεσα στα πολλά θέματα που εξετάζονται στις σελίδες του βιβλίου και που δεν αφήνουν χωρίς αναφορά όλα εκείνα τα ελευσίνια ζητήματα που μας προβληματίζουν, αναφέρουμε εδώ ενδεικτικά κάποια. Τα νέα στοιχεία στην αποκωδικοποίηση των συμβολισμών που υπάρχουν στα Μυστήρια. Το δώρο της Δήμητρας στους μυημένους. Τα Μικρά Μυστήρια αλλά και το τι συνέβαινε την κάθε ημέρα των Μεγάλων Μυστηρίων. Τι γνωρίζουμε για το τι έλεγαν και τι έκαναν. Πώς κρατήθηκε το μυστικό μέσα στα χρόνια. Τι μπορεί να σημαίνει το όνομα του Τριπτόλεμου και γιατί έγιναν οι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΟΔΡΥΣΩΝ
Για πρώτη και μόνη φορά στην αρχαία Θράκη δημιουργήθηκε (πιθανώς μετά τους Περσικούς πολέμους) ένα ενιαίο θρακικό βασίλειο υπό την ηγεμονία του θρακικού φύλου των Οδρυσών, το οποίο κατέλυσε ο Φίλιππος Β' (341 π.Χ.). Το βασίλειο των Οδρυσών, το οποίο έλαβε την μέγιστη έκταση επί Σιτάλκου Α' (μαρτυρούμενη διάρκεια βασιλείας 431-424 π.Χ.), γειτνίαζε με τις επιθαλάσσιες ελληνικές πόλεις της Θράκης, διότι περιέλαβε κατοικούντα πλησίον της ακτής θρακικά φύλα. Γι' αυτόν τον λόγο ο Θουκυδίδης ορίζει τα προς τη θάλασσα εδάφη των Οδρυσών επί Σιτάλκο...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι Σελευκίδες
Τον πρόωρο θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου ακολουθεί ένας ατέλειωτος κύκλος αίματος για τη διαδοχή του, με συγκρούσεις, συνωμοσίες, δολοφονίες, αλλά και συμμαχίες μεταξύ των διαδόχων και των επιγόνων του. Δύο στρατηγοί του Αλεξάνδρου, ο Πτολεμαίος στην Αίγυπτο και ο Σέλευκος σε όλη την Ασία, επικρατούν και οι δυναστείες τους επιβιώνουν για σχεδόν τρεις αιώνες. Ο Σέλευκος και οι διάδοχοί του ιδρύουν δεκάδες πόλεις στην Ασία και διαδίδουν τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα στα πέρατα της Γης. Ο Αχαιός, ο δευτερότοκος γιος του Σέλευ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑ
Απελευθέρωση από τον περσικό ζυγό για τους μεν, αλλαγή κυριαρχίας για τους δε: Οι κατακτήσεις του Αλεξάνδρου άλλαξαν ριζικά την πολιτική κατάσταση στη Μικρά Ασία από το 334 π.Χ. Η δημιουργία καινούριων κρατών μετά το θάνατό του, η ανάδυση εξελληνισμένων βασιλείων στο Βορρά και στην Ανατολή, η διατήρηση της ανεξαρτησίας ορισμένων πόλεων και οι επιδρομές Γαλατών δημιουργούν ένα πλαίσιο στο οποίο ο πόλεμος μοιάζει πανταχού παρών. Αλλά οι πολιτικές ανακατατάξεις δε σημαίνουν το τέλος της πόλης-κράτους, η οποία κατορθώνει τις πιο πολλές φορές ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΤΕΡΑ ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ (ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ)

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου του Φρανσουά ντε Πολινιάκ, το 1984, αποτέλεσε σταθμό στην ανάλυση των καταβολών αυτής της ιδιαίτερης μορφής κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης που υπήρξε η αρχαία ελληνική πόλις. Μέχρι τότε, η γένεσή της συνδεόταν, ιδίως στην γαλλική ιστοριογραφία, με την ανάπτυξη πολιτικών θεσμών οι οποίοι αντικαθιστούσαν άλλες δομές, βασισμένες στην καταγωγή και την συγγένεια. Ο Πολινιάκ δεν προσυπογράφει αυτή την άποψη και προσφεύγει στην αρχαιολογία για να χειραφετηθεί από τις πολλαπλές αναγνώσεις των πηγών. Έτσι καταδεικνύει...
Διαβάστε περισσότερα...

Ορφέας και ορφισμός
«Ο ορφισμός, στο βαθμό που μπορούμε να τον γνωρίζουμε, αναπτύσσεται στους κόλπους του ελληνικού κόσμου του 6ου αι. π.Χ. Το κίνημα αμφισβητεί την κοινή τότε πεποίθηση για τη ριζική ετερογένεια μεταξύ θεών και ανθρώπων. Οικοδομείται πάνω στη σχετική με την αγνότητα ανησυχία και πάνω στο φόβο για την τύχη που επιφυλάσσεται στην ψυχή στον άλλο κόσμο». [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Σπαρτιάτες
Μέσα σε διάστημα όχι μεγαλύτερο από όσο διαρκεί ο ενήλικος βίος ενός ανθρώπου, η σπαρτιατική πόλις περιέπεσε από την αδιαφιλονίκητη ηγετική της θέση στην Ελλάδα στη θέση ενός κομπάρσου της τοπικής σκηνής εξαιτίας ενός και μόνου γεγονότος - της αποσβολωτικής ήττας της Σπάρτης από τους Θηβαίους στη μάχη των Λεύκτρων της Κεντρικής Ελλάδας το 371 π.κ.ε. Αποστερημένοι από το μεγαλύτερο μέρος της πιο παραγωγικής τους καλλιεργήσιμης γης δύο χρόνια αργότερα οι Σπαρτιάτες υπέστησαν την ταπείνωση να δουν μία ανεξάρτητη πόλη-κράτος να ιδρύεται σ' αυτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Το έκτο εγχειρίδιο της σειράς "Αρχαιογνωσία και αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση" τιτλοφορείται Ελληνική αρχαιότητα με υπότιτλο το τρίπτυχο: Πόλεμος - πολιτική - πολιτισμός. Τίτλος και υπότιτλος παραπέμπουν στο πολύτροπο και ατίθασο κεφάλαιο της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, ασκώντας επιλεκτική μέθοδο, η οποία δικαιώνει τον πειραματικό χαρακτήρα του εγχειριδίου, καθιστώντας τη σχολική του χρήση ωφέλιμη και ερεθιστική για διδάσκοντες και μαθητές. Στο συνεργατικό αυτό πόνημα συστήνεται η ελληνική αρχαιότητα από τον 8ο προχριστιανικό αιώνα έως...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Τους καρπούς της κατ' εξοχήν πολιτιστικής πολιτικής του Αλέξανδρου εξύμνησε ο Πλούταρχος τέσσερις εκατονταετίες αργότερα, γράφοντας ότι ο Αλέξανδρος εδίδαξε τους Υρκανούς τον έγγαμο βίο, τους Αραχωσίους τη γεωργία, τους Σογδιανούς να συντηρούν τους γέροντες γονείς τους αντί να τους θανατώνουν, τους Πέρσες να σέβονται τις μητέρες τους και να μην τις παντρεύονται, τους Ινδούς να προσκυνούν ελληνικούς θεούς, τους Σκύθες να θάβουν τους νεκρούς των και να μην τους κατασπαράσσουν ότι ο Αλέξανδρος εξημέρωσε την Ασία με τον Όμηρο ως ανάγνωσμα και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΥΣ
Οι ύβρεις και οι συκοφαντίες της εκκλησίας κατά του Απολλώνιου μου επέβαλαν την ηθική υποχρέωση να ορίσω τον εαυτό μου αυτεπαγγέλτως, συνήγορο υπερασπίσεως - κάτι που δεν έκανε κανένας Έλληνας μέχρι σήμερα επί χίλια εφτακόσια χρόνια. Το βιβλίο περιγράφει την ιστορία του Απολλώνιου, του ιδανικού θείου ανδρός. Ήταν φορέας της θεϊκής σοφίας, εκφραστής της αποκάλυψης του θεού, θρησκευτικός μεταρρυθμιστής, κοινωνικός αναμορφωτής, θαυματουργός, ημίθεος, ιεροφάντης του Ασκληπιού, που σαν υποδειγματικός ασκητής απείχε των αφροδισίων. Ο Απολλώνιος ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ
Η συναρπαστικά περίπλοκη σπαρτιατική παράδοση κατέχει κεντρική θέση στη δυτική πολιτική σκέψη από την αρχαιότητα, ενώ η επίδραση που ασκούν οι εικόνες και οι μύθοι της αρχαίας Σπάρτης παραμένει αξιοθαύμαστα διαχρονική. Γι' αυτό και η Σπάρτη αποτελεί μια αστείρευτη πηγή πολιτιστικής αναφοράς και έμπνευσης. Ευτυχώς, έχει χαθεί σε σημαντικό βαθμό ο έξωθεν εσφαλμένος συσχετισμός της με τα αυταρχικά καθεστώτα, μολονότι το Εθνικό Κόμμα της Βρετανίας, όπως και το Γαλλικό Εθνικό Μέτωπο εξακολουθούν ακόμη να αντλούν τις ρατσιστικές τους θέσεις από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΗΕΣ ΠΟΝΤΟΠΟΡΟΙ
Κι αν έχουμε ταξιδέψει μαζί με τον Οδυσσέα πάνω στο καράβι του! Στη φαντασία μας, βέβαια, μόνο! Διότι η Μεσόγειος, μέχρι πρόσφατα, κρατούσε στον βυθό της, απρόσιτα για μας, τα ναυαγισμένα σκαριά. Ποια είναι όμως η ιστορική πραγματικότητα; Πώς ήταν τα πλοία των Μυκηναίων και των ομηρικών ηρώων; Για ποιους λόγους ανοίγονταν "επ' ευρέα νώτα θαλάσσης" και ποιοι ήταν οι προορισμοί τους; Τι αναζητούσαν στα διαμεσογειακά ταξίδια τους και πώς αντιμετώπιζαν τις δυσκολίες στις θαλάσσιες ρότες; Πώς ήταν η ζωή εν πλω και πού αναζητούσαν ασφαλή αγκυροβ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ
Τα έπη της Ιλιάδας και της Οδύσσειας αποτελούν αναμφισβήτητα πνευματική παρακαταθήκη και δώρα του ελληνικού πνεύματος στην ανθρωπότητα. Ο Τρωικός Πόλεμος θεωρείτο μύθος μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα και μόνο μετά τις γενναίες προσπάθειες του Σλήμαν και άλλων ιδιωτών αρχαιολόγων, αναγκάστηκε το ευρωπαϊκό πανεπιστημιακό κατεστημένο να αποδεχθεί την αλήθεια. Ότι τα έπη περιέχουν ιστορικές αλήθειες και όχι την ευφυή φαντασία κάποιου αρχαίου παραμυθά. Ωστόσο, μια προσεκτική ανάγνωση των σωζομένων κειμένων δημιουργεί περισσότερα ερωτήματα από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΕΙΝΤΙ
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται οι ανασκαφικές έρευνες των Γερμανών αρχαιολόγων Rudolf Stampfuss και Elisabeth Schmid που πραγματοποιήθηκαν στα μέσα περίπου του περασμένου αιώνα στη βραχοσκεπή Σεϊντί της Αλιάρτου και βεβαίωσαν κατοίκηση από την Ανώτερη Παλαιολιθική. Η αποκάλυψη αυτή αποδείχθηκε θεμελιώδους σημασίας, γιατί άλλαξε ουσιαστικά τον χάρτη της Ελλάδας που εμφανιζόταν μέχρι τότε χωρίς αποτύπωση παλαιολιθικών θέσεων. Παράλληλα γίνεται μια γενικότερη επισκόπηση του προϊστορικού πολιτισμού της Βοιωτίας κατά την εποχή του λίθου και παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΛΑΣΣΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η "Ελλάδος Ελάσσων Ιστορία" αντλεί πληροφορίες από τις ιστορικές πηγές για να διατυπώσει με λογοτεχνικό τρόπο μια συλλογή από ανθρώπινες χειρονομίες: αποφάσεις, μαρτυρίες, δείγματα συμπεριφοράς, πρόσωπα και γεγονότα από τη "δεύτερη γραμμή" της ιστορίας που φωτίζουν συγκινητικά τη διαμόρφωση και την επιβίωση της ουμανιστικής στάσης από την Αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Ο Αριστοτέλης στο Νυμφαίο της Μίεζας, ο Πολύβιος στο πλοίο προς την εξορία, η Δάμαρις στον Άρειο Πάγο, η Αθηναΐς στις πύλες των Ιεροσολύμων, ο Μεθόδιος στη Μοραβία, ο Ιμπν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΩΝ ΔΟΥΛΩΝ
Ο ρόλος των δουλικών κινημάτων δε στάθηκε αποφασιστικός για την ιστορία του Αρχαίου Κόσμου. Οι Δούλοι έχουν το υπερτέρημα του πλήθους με το μέρος τους, μα σ’ όλα τ’ άλλα υστερούνε. Δεν έχουν την τέχνη του πολέμου και τη συνεπακοή, ούτε και την πολιτική των ελεύθερων πείρα. Η καταγωγή τους από λογής έθνη, εθνότητες και μεριές, οι διαφορές στο χαρακτήρα, στη γλώσσα, στις πίστες και στους σκοπούς, τα μεγάλα χωρικά μάκρη εκείνων των καιρών και οι διαφορετικοί όροι της ζωής τους, στη μια και στην άλλη μεριά, δεν τους αφήνουνε να συντονίσουν γεν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΣ
Από την αρχαιότητα μέχρι τον 19ο αιώνα υπήρξαν δυο τύποι κράτους: τα κράτη μεγάλης κλίμακας, με το καθένα από αυτά διάστικτο από πόλεις και περιφέρειες κατατμημένες σε πόλεις-κράτη, με την καθεμία να αποτελείται από το αστεακό κέντρο και την ενδοχώρα της. Μια περιοχή που περιλάμβανε αλληλεπιδρούσες πόλεις-κράτη συνιστούσε έναν πολιτισμό πόλης-κράτους και το εναρκτήριο κεφάλαιο της 'Πόλεως' επεξηγεί τις έννοιες του άστεως/πόλης, του κράτους, της πόλης-κράτους και του πολιτισμού πόλης-κράτους, και εξετάζει τους 37 σχετικούς πολιτισμούς που έ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΠΟΛΕΜΟΥ
Σε τι οφείλει τη σημερινή της παντοδυναμία: Όχι σε τυχαία γεγονότα ούτε σε φυσικούς παράγοντες, ισχυρίζεται ο Βίκτορ Χάνσον, αλλά στην επιδίωξη της ισχύος και σε σειρά ολόκληρων αξιών και αντιλήψεων που οι ρίζες τους ανατρέχουν στην αρχαία Ελλάδα. Κυρίαρχη μεταξύ αυτών είναι η αποδοχή της μάχης ως κεντρικής πράξης του πολέμου: είναι η μια, η αποφασιστική και καθοριστική σύγκρουση των πολεμιστών στο πεδίο της σφαγής, που παρέχει άμεση και αδιαμφισβήτητη λύση στη διαμάχη. Ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός, ως κληρονόμος των αρχαίων Ελλήνων, υι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Μα ποιος μπορεί να μιλάει για ύπαρξη δημοκρατίας στην αρχαία Αθήνα όταν οι δούλοι και οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου; -Μήπως δεν έχει περάσει αυτό το δημιούργημα από την αυστηρή κριτική του Αριστοτέλη αλλά και του Πλάτωνα; -Και έχουμε το δικαίωμα να ξεχνάμε ότι αυτή σκότωσε και τον Σωκράτη; -Εξ άλλου τι είδους πολίτευμα ήταν αυτό που καταχράστηκε τα χρήματα των συμμαχικών πόλεων για να κτίσει τον Παρθενώνα, και συμπεριφέρθηκε με τόση απονιά και κυνισμό προς τους κατοίκους της ανίσχυρης Μήλου όταν αυτοί αρνήθηκαν την υποταγή τους στου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΩΣ
Το μυστικό της αρχαιοελληνικής ομοφυλοφιλίας παραμένει τέτοιο μόνο για εκείνους που αποφεύγουν να ρωτήσουν. Οι ίδιοι οι Έλληνες δεν το έκρυβαν. Διεκτραγωδούσαν ή αστειεύονταν με τα ομοερωτικά τους πάθη, διαλαλούσαν τον πόθο τους για "σφριγηλούς μηρούς", υμνούσαν στα αγγεία τους το κάλλος των εφήβων, τιμούσαν με αγάλματα το ζεύγος των Τυραννοκτόνων, μεταμόρφωναν τον Δία σε αετό που ανύψωνε τον Γανυμήδη στα ουράνια. Κατάπληκτοι μπροστά σ' αυτό το φαινόμενο, οι Ρωμαίοι επίγονοί τους το ονόμασαν "ελληνικό έθιμο", οι δε νεότεροι λόγιοι και αισθ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η αθηναϊκή δημοκρατία είναι το πιο σημαντικό, το πιο μελετημένο και το πιο επίκαιρο από τα κεντρικά θέματα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Διακεκριμένοι ερευνητές διαδοχικών γενεών έχουν συμβάλει -με άρθρα, μονογραφίες και συνθέσεις- ώστε οι γνώσεις μας για την αθηναϊκή δημοκρατία να είναι άφθονες, ποικίλες, πολυμερείς. Το παρόν βιβλίο συγκροτεί μια πολυεδρική και πολυεπίπεδη σύνθεση. Αρχίζει συγκρίνοντας την αθηναϊκή δημοκρατία με τις νεότερες δημοκρατίες. Επισημαίνει τις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες της και τις πολιτισμικές πηγές της. Ε...
Διαβάστε περισσότερα...