ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ > ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΟΝ 14ο ΑΙΩΝΑ
Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι πολιτικές αντιλήψεις του Θωμά Μαγίστρου με βάση την ερμηνεία της πολιτικής πραγματείας του «Τοις Θεσσαλονικεύσι περί ομονοίας». Πρόκειται για συμβουλευτικό λόγο τον οποίο ο Μάγιστρος απηύθυνε στους πολίτες της Θεσσαλονίκης και αναφέρεται σε συγκεκριμένα γεγονότα πολιτικής και κοινωνικής φύσης που συνέβησαν στη Θεσσαλονίκη. Ο Μάγιστρος έζησε στη Θεσσαλονίκη σε μια εποχή κατά την οποία η πόλη γνώρισε μεγάλη ακμή στα γράμματα και στις τέχνες, αλλά ταυτόχρονα βίωσε έντονες ταραχές εξαιτίας του Ησυχαστικού κι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΗΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΩΣ Ή ΑΧΙΛΛΗΙΣ
Το έμμετρο μυθιστόρημα Αχιλληίς είναι ένα έργο της υστεροβυζαντινής εποχής, το οποίο περιγράφει τον σφοδρό, ρομαντικό έρωτα ενός νέου ζευγαριού. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό κείμενο, το οποίο ταξιδεύει τον σύγχρονο αναγνώστη στον παραμυθένιο κόσμο της φαντασίας και της χαράς δύο νέων. Η νεοελληνική μετάφραση της μυθιστορίας Αχιλληίς του Γιώργου Τ. Τσερεβελάκη είναι μια πρωτογενής προσπάθεια προκειμένου να καταστεί γνωστό στο κοινό ένα έργο γνήσια ελληνικό και εξαιρετικά ενδιαφέρον, ένα κείμενο ανδρείας και ρομαντικού ηρωισμού. (Από την π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ (1261-1453)
Οι σχέσεις ανάμεσα στην πρωτεύουσα του βυζαντινού κράτους, την Κωνσταντινούπολη, και την περιφέρεια, πολυδιάστατες ως προς τη φύση τους, καθώς αφορούν όλους τους τομείς της διοίκησης, της οικονομίας και του πολιτισμού, υπήρξαν καθοριστικές για την πορεία του Βυζαντίου καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας του. Στο πλαίσιο των σχέσεων αυτών οι πόλεις διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο κατά τους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου τόσο ως διοικητικά και οικονομικά κέντρα όσο και ως δυναμικοί διαμορφωτές των πολιτικών εξελίξεων. Ήδη από τον 12ο αιώνα οι π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (ΔΙΤΟΜΗ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η ιστορική επιστήμη είναι βέβαια, μεταξύ άλλων, και ενασχόληση με το συλλογικό ανθρώπινο παρελθόν, δεν παύει ωστόσο να επικοινωνεί με τη ζώσα πραγματικότητα, να επηρεάζεται από αυτήν, αλλά και να την επηρεάζει. Το παρόν δεν αποτελεί μόνο παράγοντα διαμόρφωσης του μέλλοντος, θέτοντας απλώς τις προϋποθέσεις για το σχεδιασμό του, αλλά καθορίζει παράλληλα και τις οπτικές μέσ' από τις οποίες προσεγγίζουμε το παρελθόν. Σήμερα, το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για την κατάσταση και μελλοντική εξέλιξη του φυσικού περιβάλλοντος και των παραμέτρων π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β' Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το σύγγραμμα του G. Schlumberger: ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Β', το οποίο εντάσσεται στη σειρά: ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ (Προηγήθηκαν τα έργα: Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ και ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗΣ) κυκλοφόρησε σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος εξιστορούνται τα ΝΕΑΝΙΚΑ ΕΤΗ του Βασιλείου Β' και στο δεύτερο οι ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ. Το έργο του G. Schlumberger για τη ζωή και τη δράση του Βασιλείου Β', του Βουλγαροκτόνου, θεωρείται η πληρέστερη ιστορική πραγματεία για μια από τις ηρωικότερες μορφές του Βυζαντίου, τη μορφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β', του Βουλγαροκτόνου, το...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ
Τα πρώτα ρήγματα στα άλλοτε γερά θεμέλια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είχαν ήδη φανεί με την πρώτη άλωση της Πόλης από τους σταυροφόρους το 1204. Οι συνεχείς δυναστικές διαμάχες και οι παράλληλες αυξανόμενες πιέσεις και προσαρτήσεις εδαφών από τους Τούρκους έχουν δυσχεράνει ανεπανόρθωτα το σχέδιο ανάκαμψης και ανασύνταξης της αυτοκρατορίας. Οι εκκλήσεις και οι απόπειρες για εξασφάλιση βοήθειας από τη Δύση αποδεικνύονται φρούδες και ανεπαρκείς. Ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής και ο στρατός του είναι πλέον έτοιμος για έναν πόλεμο με προδιαγεγραμμένη ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟ 1204
Η Δύση ξεκινά το 1204 την Τέταρτη Σταυροφορία με πρόσχημα την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων. Ενετοί και Φράγκοι, το παπάτο και ο αρχιτέκτονας του σχεδίου, ο δόγης Δάνδαλος, εποφθαλμιώντας τον πλούτο και το κύρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θα οδηγήσουν τα στρατεύματα των Σταυροφόρων έξω από τις πύλες της Κωνσταντινούπολης. Ο φιλομαθής αναγνώστης σ' αυτό το βιβλίο θα ταξιδέψει πίσω στον χρόνο, στην Τέταρτη Σταυροφορία, μιας από τις πιο σημαντικές σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας. Οι συνωμοσίες και οι έριδες που προηγήθηκαν, το χρονικό της πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΙ ΤΟΝ 14ο ΑΙΩΝΑ
Ήταν τελικά ο 14ος αιώνας μια περίοδος παρακμής για την αυτοκρατορία της Ρωμανίας; Η πεντηκονταετία 1321-1371 προδιέγραψε το τέλος της; Αναμφίβολα οι εμφύλιοι πόλεμοι των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων και η συνακόλουθη κατίσχυση των Τούρκων στην Μικρά Ασία αποδυνάμωσαν την αυτοκρατορία συμβάλλοντας στην οριστική της πτώση το 1453. Το παρόν βιβλίο διερευνά όλα τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτή την ιστορική νομοτέλεια προβάλλοντας θέσεις που ανατρέπουν κοινούς τόπους και παγιωμένες απόψεις και αντιλήψεις. Η αυτοκρατορία της Ρωμανίας, βαριά πληγωμέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο πρώτος αυτός τόμος του έργου "Οι Τούρκοι και το Βυζάντιο" εξετάζει κυρίως την προ-οθωμανική εποχή στον κόσμο της Ανατολής και των Βαλκανίων ιδιαίτερα παρακολουθεί τις πολυποίκιλες σχέσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κατά τους αιώνες 10ο-13ο, με τα τουρκόφωνα φύλα της Ανατολής και των Βαλκανίων - συγκεκριμένα με τους κοινούς φυλετικούς προγόνους των τουρκικών λαών, τους Ογούζους (. . .) καθώς και τους Πατζινάκους (Πετσενέγκους), τους Ούζους, τους Κο(υ)μάνους, τους Καραχανίδες (Ιλεκχανίδες), τους Καρά Χιτάϋ, τους Σελτζούκους, τους Ζενγκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΥ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η εργασία αυτή άρχισε ουσιαστικά όταν ο van Gemert στα πλαίσια των ερευνών του σχετικά με τα χειρόγραφα του Φαλιέρου ανακάλυψε, κατά την επίσκεψή του στη Νεάπολη, ένα καινούριο χφ. της Ιστορίας του Βελισαρίου. Στην εισαγωγή της έκδοσης του χφ.2 υποσχέθηκε να δώσει στο μέλλον μια συνοπτική έκδοση των τριών κυριότερων διασκευών και να δοκιμάσει και μια αποκατάσταση του αρχέτυπου. Εφτά χρόνια αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1982, στείλαμε την έκδοση στον Λίνο Πολίτη, που από την αρχή είχε παρακολουθήσει με μεγάλο ενδιαφέρον την έκδοση του Βελισαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΓΡΟΝ ΠΥΡ
Ανάμεσα στα πολλά και περίπλοκα όπλα, που χρησιμοποίησε το Βυζάντιο στη διάρκεια της χιλιόχρονης ιστορίας του κατά των εχθρών του, το «υγρόν πυρ» κατέχει θέση ξεχωριστή. Και τούτο όχι μόνο γιατί οι μαρτυρίες των πηγών, που αναφέρονται σ' αυτό, καλύπτουν όλη τη διάρκεια της ζωής της βυζαντινής αυτοκρατορίας, αλλά κυρίως γιατί η χρήση του όπλου αυτού είναι συνυφασμένη με τις κρισιμότερες στιγμές της. Παρά τη φήμη του, που εγγίζει σχεδόν τα όρια του θρύλου, το όπλο αυτό του βυζαντινού ναυτικού μας είναι σχεδόν άγνωστο, γεγονός που οφείλεται κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ
Το βιβλίο αναφέρεται λεπτομερώς στις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η κατάκτηση της Ν. Ελλάδας και ιδιαίτερα της Πελοποννήσου, από τους Φράγκους, καθώς και στα πολεμικά γεγονότα, με την ανάμιξη των Ελληνικών Κρατών της Ηπείρου και της Νίκαιας, ως το 1261, επιμένοντας στη λύση ορισμένων ιστορικών και τοπογραφικών προβλημάτων. Προς τούτο χρησιμοποιούνται όλες οι ιστορικές πηγές, σε σύγκριση μεταξύ τους, λαμβάνοντας υπόψη πού συμφωνούν ή διαφωνούν και πού αλληλοσυμπληρώνονται. Η μελέτη συμπεριλαμβάνει και τη διάθεση των πληθυσμών έναντι των Φρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Καμιά ευεργεσία δεν πρόκειται να συμφιλιώσει ειλικρινά τους Έλληνες με τους αλλόθρησκους λαούς και όλα όσα έκαναν και ακόμη κάνουν οι Ευρωπαίοι γι' αυτούς οι ανατολίτες αυτοί -που, σύμφωνα με την ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους, είναι οι μοναδικοί αληθινοί χριστιανοί και, όπως άκουσαν από μας, νόμιμοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων- τα βλέπουν ως φόρο τον οποίο πληρώνει εν είδει οφειλής στους δασκάλους της η αιρετική και ηλίθια Δύση. Σύμφωνα με την εικόνα που έχουν σχηματίσει αυτοί οι άνθρωποι, η Ελλάδα είναι κάτι σαν ευρωπαϊκό ίδρυμα αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Σ' αυτήν την έρευνα όμως δε θα αρνηθεί κανείς να επιτρέψει να ισχύουν οι εξής αρχές: Πρώτον, ότι ένας λαός δανείζεται την ονομασία των πόλεων, των χωριών, των αγροκτημάτων των επίμορτων, των κρηνών, των ποταμών, των πηγών, των ακτών, των βουνών, των δασών και, τελικά, της ίδιας του της χώρας κατά βάση από τη δική του μητρική γλώσσα και ότι αυτές οι ονομασίες διαφυλάττουν βασικά γλωσσικά χαρακτηριστικά επίσης αναλλοίωτα όσο η εθνική - μητρική γλώσσα είναι στο λαό η μόνη ισχύουσα και επικρατούσα γλώσσα. Δεύτερον, ότι ο βασικός τύπος των ονο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Στο παρόν έργο επιδιώκω να αναπτύξω με τη μεγαλύτερη δυνατή συντομία και με τα ισχυρότερα δυνατά επιχειρήματα που συνέλεξα: α) τα στοιχεία ελληνικότητας που επικρατούσαν στο Βυζάντιο και επιτρέπουν τον χαρακτηρισμό του "Ελληνικό Βυζάντιο", β) τον σημαντικότατο παράγοντα που σφράγισε τη ζωή του λαού του Ελληνικού Βυζαντίου και ήταν η Ελληνορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, γ) ορισμένα στοιχεία τα οποία καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς αυτών που προσπαθούν να ανατρέψουν την άποψη για την Ελληνικότητα του Βυζαντίου, δ) την πνευματικότητα και τον πολιτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΔΕΓΑΥΟΙ ΚΑΙ ΑΡΑΓΩΝΙΟΙ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται την πολιτική, τις δραστηριότητες και την αντιπαλότητα δύο σημαντικών δυτικών δυνάμεων, των Ανδεγαυών και των Αραγωνίων, την περίοδο των σταυροφοριών στην ανατολική Μεσόγειο, χώρο αντιπαραθέσεων των Λατίνων, αλλά και των Βυζαντινών και των Τούρκων από τον 13ο έως τον 15ο αιώνα. Η μελέτη στηρίζεται σε αρχειακή έρευνα και αποτελεί συμβολή στην προσέγγιση της ιστορικής αυτής περιόδου, ώστε να δοθεί εικόνα της λατινικής παρουσίας στην περιοχή. Το βιβλίο αποσκοπεί να αποτελέσει χρήσιμο βοήθημα, συμβάλλοντας σε μια ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΧΡΥΣΟΒΟΥΛΛΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΔΙΚΑΙΟ
Η μονογραφία πραγματεύεται για πρώτη φορά συγκεντρωτικά και ολοκληρωμένα τα χρυσόβουλλα ως πηγές του βυζαντινού δικαίου. Ύστερα από την εισαγωγή, στην οποία τίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα, στο πρώτο μέρος ερευνώνται γενικά τα χαρακτηριστικά των χρυσοβούλλων ως εγγράφων της αυτοκρατορικής γραμματείας, ενώ στο δεύτερο μέρος εξετάζεται το ζήτημα της κανονιστικής τους ισχύος. Βασικός άξονας είναι η νομική θεώρηση των επιμέρους ζητημάτων, αν και ταυτόχρονα το έργο ενδιαφέρει άμεσα και άλλους επιστημονικούς κλάδους (τη φιλολογία, την ιστορία, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, 1081-1204 (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)
Την ιστορία των ετών 1081 - 1204 θα εκθέσω πιο διεξοδικά από ό,τι των προηγουμένων περιόδων. Συμπίπτει να έχομε για κάθε αυτοκράτορα μια πλούσια σύγχρονη ιστορική μονογραφία με πολλές αρετές, αλλά και ελλείψεις κατά κλάδους με σημερινά κριτήρια, οπωσδήποτε όμως μία αφήγηση δυναμική από πρόσωπα με καλή κλασική παιδεία, ιστορικά ενδιαφέροντα, επίγνωση της αξίας της αντικειμενικότητας στην βιογράφηση ενός πολιτικού προσώπου, προσωπική τεκμηρίωση, γνωριμία με τα βιογραφούμενα άτομα είτε από συγγενική ή υπηρεσιακή σχέση. Υστερούμε στην σύλληψη ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΝ ΚΥΠΡΩ ΕΠΙ ΦΡΑΓΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
Δια της προκείμενης μελέτης προσεπάθησα να περισυλλέξω και συστηματοποιήσω τας παρά διαφόροις ιστορικοίς απαντώσας ειδήσεις περί της πολυπαθούς Ορθοδοξίας εν Κύπρω υπό την λατινικήν δυναστείαν διατελούσης, επί τη βεβαία ελπίδι ότι το δοκίμιον τούτο θέλει χρησιμεύση εν προσεχεί μέλλοντι ως αφετηρία νέας συντελεσμένης και φωτεινής ιστορίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κύπρου κατά τους μέσους χρόνους. Ίνα δε την μελέτην ταύτην καταστήσω μάλλον ευσύνοπτον έκρινα επωφελέστερον να διαιρέσω εις τρία κεφάλαια ανάλογα προς τα τρία σημαντικώτερα και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥ ΜΟΡΕΩΣ
The Chronicle of Morea, which was edited for the first time commented on and translated by Buchon, is indispensable for the comprehension of the history, customs, and language of medieval Greece. It furnishes us with an accurate picture of a period of which Gibbon had, and could have had, no exact knowledge, since, in his time, neither the Chronicle of Morea nor the documents referring to the Frankish conquest had been published. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...