STEINER GEORGE

Η ΣΙΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ
Ο George Steiner, συγγραφέας του Θανάτου της Τραγωδίας, είναι από τους λίγους στοχαστές αναφορικά με τους οποίους η νεοελληνική ματαιοδοξία μας παραδέχεται ότι σκέφτηκαν και είπαν κάτι σπουδαιότερο απ' ό, τι σκεφτόμαστε και γράφουμε σήμερα όλοι οι ντόπιοι χρήστες της εκδοτικής άνοιξης: θέλεις εφοδιασμένοι με τον αναθεωρητικό μαρξισμό μας (όπου οι άλλοι είναι πάντα εκείνοι που τον κακοποίησαν!...), θέλεις θρεμμένοι με την πιο φιλελεύθερη ψυχανάλυση, θέλεις κληρονόμοι της πάλαι ποτέ Σχολής της Φραγκφούρτης. Πώς συμβαίνει ώστε ο Στάινερ να β...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΠΟΣΥΡΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΞΗ
Ο Απόστολος μάς λέγει ότι εν αρχή ήταν η Λέξη. Δεν μας δίνει καμμιά διαβεβαίωση σχετικά με το τέλος. Το σωστό είναι ότι έχει χρησιμοποιήσει την ελληνική γλώσσα προκειμένου να εκφράσει την Ελληνιστική έννοια του Λόγου· διότι οφείλεται στην Ελληνοϊουδαϊκή κληρονομιά που ο Δυτικός πολιτισμός χρωστά τον ουσιώδη λεκτικό χαρακτήρα του. Εμείς θεωρούμε αυτόν το χαρακτήρα ως δεδομένο. Είναι η ρίζα και η κραυγή της εμπειρίας μας και δεν μπορούμε εύκολα να μετατοπίσουμε τις φαντασιώσεις έξω από αυτή την περιοχή. Ζούμε εντός της δράσης του λόγου. Αλλά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΝΤΙΓΟΝΕΣ
Στον αστερισμό των 7 σωζόμενων τραγωδιών του Σοφοκλή, η «Αντιγόνη» θεωρείται το λαμπρότερο αστέρι. Αυτή η υπερβολική, συχνά, εκτίμηση αφορούσε άλλοτε τη μορφή της ηρωίδας, άλλοτε το ίδιο το έργο, άλλοτε έναν ασαφή συνδυασμό και των δύο. «Έχετε δίκιο όσον αφορά την "Αντιγόνη"» έγραφε ο Σέλεϊ στον Τζον Γκίζμπορν (John Gisborne) τον Οκτώβριο του 1821. «Τι υψηλή εικόνα γυναίκας ! Και τι να πει κανείς για τα χορικά, ιδιαίτερα για τον λυρικό κομμό του ισόθεου θύματος; Και οι απειλές του Τειρεσία, και το πόσο γρήγορα βγαίνουν αληθινές; Κάποιοι απ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ
Το τραγικό δράμα μάς διδάσκει ότι οι σφαίρες του λογικού, της τάξης και της δικαιοσύνης είναι τρομακτικά πεπερασμένες κι ότι καμία πρόοδος στην επιστήμη μας ή στα τεχνικά μας μέσα δεν κατορθώνει να μεταθέσει τα περιορισμένα όριά τους. Έξω και μέσα από τον άνθρωπο υπάρχει το "άλλο" του κόσμου. Δώστε του όποιο όνομα σας αρέσει: αόρατο ή κακόβουλο θεό, τυφλή μοίρα, επιταγές της κόλασης ή ωμή λύσσα του κτηνώδους αίματός μας. Αυτό το "άλλο" μάς στήνει καρτέρι στα σταυροδρόμια. Μας περιγελά και μας αφανίζει. Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, μετ...
Διαβάστε περισσότερα...

Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι
Ο Τζωρτζ Στάινερ, στο πρώτο του αυτό έργο, μελετά δύο αντιθετικές ιδιοσυγκρασίες, δύο ανταγωνιστικά λογοτεχνικά παραδείγματα και δύο αντικρουόμενες κοσμοθεωρίες. Στο δίλημμα Τολστόι ή Ντοστογιέφσκι, η ουδετερότητα είναι ψευδής, αν όχι αδύνατη. Το έργο του Τολστόι εντάσσεται στην επική παράδοση, ενώ η τέχνη του Ντοστογιέφσκι ανάγεται στα θεμέλια της δραματικής σύλληψης του κόσμου. Ο Στάινερ διαβάζει αντιστικτικά τα σημαντικότερα έργα των δύο Ρώσων συγγραφέων και εξετάζει συστηματικά το ιστορικό, ιδεολογικό και λογοτεχνικό τους πλαίσιο. (Από...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΜΗΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
Στην καρδιά των ποιημάτων του Όμηρου βρίσκεται η ανάμνηση μιας από τις μεγαλύτερες καταστροφές που μπορούν να συμβούν σ' ανθρώπους: η καταστροφή ενός άστεως. Το άστυ είναι το σάρκινο σύνολο της ανθρώπινης ευγένειας είναι αυτό που η κατάσταση του είναι βαθύτατα εξανθρωπισμένη. Με το άστυ του καταστραμμένο ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να πλανιέται ανά τον κόσμο ή να ζη σε γυμνή χώρα, επιστρέφοντας έτσι με σταθερό μέτρο στην κατάσταση των ζώων. Τέτοια είναι η κεντρική εικόνα της Ιλιάδας. Κι όταν αντηχεί μέσα στην εποποιία πότε ο σιωπηρός ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη: το φάντασμα της ιστορικής παρακμής. Κυριαρχεί ο φόβος ότι η ώρα της Ευρώπης πέρασε, ότι τα αθάνατα επιτεύγματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού δεν μπορούν πια να επαναληφθούν κι ότι πρέπει να συμφιλιωθούμε με τη σκέψη πως σε παγκόσμιο επίπεδο η Ευρώπη θα έχει εφεξής ρόλο δευτεραγωνιστικό, ή και κομπάρσου. Στη διάλεξη αυτή, ένα απ' τα τελευταία κείμενα που δημοσίευσε πριν το θάνατό του, ο Τζωρτζ Στάινερ επιχειρεί να "γειώσει" τη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης - να τη μεταφέρει από τους αιθέρες των μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΜΑΚΡΥ ΣΑΒΒΑΤΟ
Προς το τέλος της ζωής του και κατά παράβαση των συνηθειών του, ο Τζωρτζ Στάινερ δέχτηκε να παραχωρήσει μια σειρά συνεντεύξεων στη διακεκριμένη Γαλλίδα δημοσιογράφο Λωρ Αντλέρ. Οι συζητήσεις τους περιέλαβαν σχεδόν όλα τα θέματα που απασχόλησαν τον Στάινερ στη μακρόχρονη πνευματική του περιπλάνηση: τη μοίρα του εβραϊσμού, τη σημασία των κλασικών κειμένων, το μυστήριο της ανθρώπινης δημιουργικότητας. Συναισθηματικός, διαυγής και χωρίς κανένα φόβο πια, ο Τζωρτζ Στάινερ μιλά για τη ζωή του, από τα παιδικά του χρόνια στο Παρίσι, την εξορία και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ
«Εκείνο το απόγευμα δοκίμασα την πρώτη παράγραφο του «Sein und Zeit» (Είναι και ο Χρόνος). Δεν κατάφερα να συλλάβω ούτε καν την πιο σύντομη, την εκ πρώτης όψεως πιο στρωτή πρόταση. Ο στρόβιλος όμως γύριζε, η ανεξάρτητη νύξη ενός κόσμου που το βάθος του ήταν για μένα νέο. Ορκίστηκα να προσπαθήσω ξανά και ξανά». Με αυτόν τον τρόπο ο George Steiner περιγράφει την πρώτη του συνάντηση με τον φιλοσοφικό ογκόλιθο που ονομάζεται Χάιντεγκερ, κατά την περίοδο που, νεαρός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, παρακολουθούσε το σεμινάριο του Leo Stra...
Διαβάστε περισσότερα...

Περί θανάτου, σπαράγματα [ελαφρώς καψαλισμένα]
Δυο από τα τελευταία κείμενα του Τζωρτζ Στάινερ, που αποτελούν κατά κάποιο τρόπο ένα παιγνιώδες και ταυτόχρονα ολοκληρωμένο προσχέδιο πνευματικής διαθήκης. Στο πρώτο, ένας μισοκαμένος πάπυρος που βρέθηκε στην ανασκαφή μιας βίλας στο Ερκολάνο, γεμάτος κρυπτικούς και ημιτελείς αφορισμούς, δίνει την αφορμή για μια επισκόπηση σχεδόν κάθε θέματος που απασχόλησε τον συγγραφέα στη ζωή του. Στο δεύτερο, μια σκέψη γύρω από την ιστορία, τους μετασχηματισμούς και εντέλει το θάνατο της ιδέας του θανάτου εξελίσσεται, με τη μέγιστη δύναμη συμπύκνωσης πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Το σημασιακό πεδίο του ουσιαστικού "τραγωδία" και του επιθέτου "τραγικό" παραμένει εξ ίσου απροσδιόριστο με την προέλευσή του. Η καθημερινή, ιδιωματική χρήση του όρου συνδέει το "τραγικό" με εμπειρίες, πνευματικές ή υλικές, οι οποίες καλύπτουν μια γκάμα από το πλέον ασήμαντο γεγονός -"το κέικ κάηκε στο ψήσιμο"- έως τη μεγαλύτερη συμφορά και θλίψη. Το σημείο εστίασης μπορεί να είναι στενό και συγκεκριμένο, όπως σ' ένα "τραγικό δυστύχημα", ή απροσδιόριστα ευρύ, όπως στην ξεθωριασμένη φράση "τραγική αίσθηση της ζωής". Τα πολυάριθμα υβρίδια με...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) AFTER BABEL
First published in 1975, After Babel constituted the first systematic investigation of the theory and processes of translation since the eighteenth century. In mapping out its own field, it quickly established itself as both controversial and seminal, and gave rise to a considerable, and still-growing, body of secondary literature. Even today, with its status as a modern classic beyond question, many of the books insights remain provocative and challenging. For the second edition of After Babel, George Steiner entirely revised the text, ad...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΛΟΓΟΥ, ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ
Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται είκοσι οκτώ από τα πάνω από εκατόν τριάντα δοκίμια που έγραψε ο Τζορτζ Στάινερ για το περιοδικό The New Yorker. Η λάμψη του πνεύματος του Στάινερ σε όλο της το φάσμα: ο παγανισμός, η ολλανδική Αναγέννηση, τα παιδικά παιχνίδια, η Βρετανία εν καιρώ πολέμου και ο ιπποτισμός τον ενδιαφέρουν εξίσου όσο ο ΛεΒί-Στρος, ο Μπέρνχαρντ, ο Κάφκα, ο Μπέκετ, ο Βιττγκενστάιν, ο Τσόμσκυ και ο ιστορικός τέχνης-κατάσκοπος Άντονυ Μπλαντ. Ο Στάινερ φτιάχνει έναν ιδανικό οδηγό, από το ιταλικό Ριζορτζιμέντο έως τη λογοτεχνία του γ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ
Η πτώση των θεσμοποιημένων θρησκευτικών συστημάτων έχει αφήσει μεγάλο ηθικό και συναισθηματικό κενό στους κόλπους του δυτικού πολιτισμού. Μετά την αποσύνθεση του χριστιανισμού και της θεολογίας του, ο Στάινερ εξετάζει τις μυθολογίες που προτάθηκαν ως υποκατάστατο του: το φιλοσοφικοπολιτικό πρόγραμμα του Μαρξ, τη φροϋδική ψυχανάλυση και τη δομική ανθρωπολογία του Λέβι-Στρώς. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του στις λυτρωτικές διαστάσεις ή εξετάζοντας τες ως εκδοχές της Αποκάλυψης, αναζητά, ταυτόχρονα, και τις εβραϊκές ρίζες των τριών αυτών πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΔΥΣΚΟΛΙΑΣ
Το έργο του George Steiner αποτελεί μια από τις πλέον κρίσιμες συμβολές στο χώρο της φιλολογικής κριτικής και της θεωρίας της ανάγνωσης. Οι τρόποι με τους οποίους η ανάγνωση εκτυλίσσεται μέσα στο κείμενο και οι δυσκολίες οι οποίες προκύπτουν από την ενεργό αλληλεπίδραση μεταξύ κειμένου και αναγνώστη είναι ο βασικός πυρήνας του βιβλίου αυτού του Steiner, το οποίο εγκαινιάζει μια νέα διαφορετική αντίληψη της πρόσληψης του κειμένου από τον αναγνώστη και της ανταπόκρισης του αναγνώστη στο κείμενο. Ο George Steiner έχει δίκαια χαρακτηριστεί ως...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΑΒΕΛ
Ο αναγνώστης κρατά στα χέρια του το σημαντικότερο ίσως βιβλίο για τη μετάφραση που γράφτηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Βιβλίο-ορόσημο στις μεταφραστικές και γλωσσολογικές σπουδές, το ''Μετά τη Βαβέλ'' έχει το μεγάλο πλεονέκτημα της συνολικής αντίληψης, της εποπτείας μιας σχεδόν αχαρτογράφητης μέχρι πρότινος περιοχής. Απευθύνεται όχι μόνο σε μεταφραστές, μεταφρασεολόγους, γλωσσολόγους και φιλοσόφους της γλώσσας, αλλά και στους ποιητές, στους συγγραφείς, και στον καθένα που ενδιαφέρεται για τη γλώσσα - αυτό το κύριο όργανο της ταυτότητάς...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΟΥ ΚΥΑΝΟΠΩΓΩΝΑ
Αρχές της δεκαετίας του 1970, περίοδο εξεγερτικού πνεύματος και κοινωνικών κινημάτων που οδήγησαν σε ανακατατάξεις των ηθών, περίοδο αμφισβήτησης των καθιερωμένων αξιών, απομυθοποίησης των ιερών και οσίων της δυτικής κοινωνίας και έντονων διεργασιών στον αριστερό χώρο, κυκλοφόρησε ένα ολιγοσέλιδο βιβλίο που, χωρίς διόλου να παραβλέπει όλον αυτό τον πολύχρωμο αναβρασμό, επιχειρεί ένα μεγάλο άλμα στο παρελθόν και ασχολείται περισσότερο με το πώς οδηγήθηκε ως αυτό το κρίσιμο σημείο ο άνθρωπος της Δύσης. Το βιβλιαράκι αυτό, που εξετάζει με το ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
«Έχουμε την τάση να λησμονούμε ότι τα βιβλία, εξαιρετικά ευάλωτα, μπορούν να αφανιστούν ή να καταστραφούν. Διαθέτουν την ιστορία τους, όπως κάθε ανθρώπινο προϊόν, μια ιστορία όπου εμπεριέχεται, σε λανθάνουσα κατάσταση, η πιθανότητα, το ενδεχόμενο ενός τέλους». Ο Τζωρτζ Στάινερ υπογραμμίζει με αυτόν τον τρόπο την ακατάπαυστα απειλούμενη συνέχεια και την ευπάθεια του γραπτού, στρέφοντας παραδόξως το ενδιαφέρον του σε εκείνους που θέλησαν - ή θέλουν - το τέλος του βιβλίου. Η λαμπρή προσέγγισή του στην ανάγνωση προχωρεί παράλληλα με μια εκ βάθ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) LESSONS OF THE MASTERS
When we talk about education today, we tend to avoid the rhetoric of "mastery," with its erotic and inegalitarian overtones. But the charged personal encounter between master and disciple is precisely what interests George Steiner in this book, a sustained reflection on the infinitely complex and subtle interplay of power, trust, and passions in the most profound sorts of pedagogy. Based on Steiner's Norton Lectures on the art and lore of teaching, Lessons of the Masters evokes a host of exemplary figures, including Socrates and Plato, Jes...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΑΣΚΑΛΩΝ
ΟΤζορτζ Στάινερ, επιχειρώντας μια επισκόπηση του χώρου της διδασκαλίας, πηγαίνει κατευθείαν στην καρδιά του θέματος διακρίνοντας τρεις απόψεις για τη γνήσια διδασκαλία: η πρώτη μιλάει για τη μετάδοση ενός εξ αποκαλύψεως λόγου (ο δάσκαλος της Τορά, ο ερμηνευτής του Κορανίου, ο σχολιαστής της Καινής Διαθήκης). Η δεύτερη άποψη είναι ακριβώς η αντίθετη: η διδασκαλία γίνεται μόνο μέσα από το προσωπικό παράδειγμα (ο Σωκράτης, ο Χριστός και οι απόστολοι διδάσκουν με την ίδια τους την ύπαρξη). Η τρίτη άποψη θέλει τη διδασκαλία σχέση δύναμης, μορφή...
Διαβάστε περισσότερα...