ΔΕΛΤΙΟ ΚΕΝΤΡΟΥ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, ΔΕΚΑΤΟΣ ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ, 2009

Παρουσίαση

Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών ο δέκατος έκτος τόμος του Δελτίου εκδίδεται ως τιμητικό αφιέρωμα στη μνήμη του Οδυσσέα Λαμψίδη, μέλους του Δ.Σ. από το 1979 και αντιπροέδρου αυτού από το 1990 έως τον θάνατό του. Ο Οδυσσέας Λαμψίδης υπήρξε ο πρύτανης των Ποντιακών σπουδών για δεκαετίες, μια μορφή επιβλητική και εξέχουσα σε ολόκληρο το επιστημονικό πεδίο της έρευνας του Μικρασιατικού ελληνισμού ιδίως κατά τη Μεσαιωνική περίοδο, την περίοδο της χριστιανικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που κληροδότησε στον Πόντο την αυτοκρατορία των Μεγάλων Κομνηνών και την ακατάβλητη ιδέα της Ρωμανίας. Στη μελέτη όλων αυτών των θεμάτων ο Οδυσσέας Λαμψίδης άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της επιστημοσύνης και της ακαταπόνητης ερευνητικής του δεινότητας. Γνώστης των πηγών όσο κανείς άλλος και χτίζοντας πάνω στα στερεά θεμέλια που έθεσε ο Τραπεζούντος Χρύσανθος και άλλοι μεγάλοι μελετητές ο Οδυσσέας Λαμψίδης παρέλαβε μια παράδοση τοπικών ιστορικών και εθνογραφικών μελετών και την κατέστησε ένα αναγνωρίσιμο διεθνές αντικείμενο ιστορικής έρευνας, που κανένας σοβαρός μελετητής της ιστορίας της περιοχής δεν μπορεί να αγνοήσει. Το επίτευγμα αυτό οφείλεται βεβαίως στις ικανότητες, την εργατικότητα και την εγκυρότητα της προσωπικής συμβολής του Λαμψίδη στα οικεία θέματα αλλά κυρίως, κατά τη γνώμη μου, στην πείσμονα προσήλωσή του στους κανόνες της επιστήμης και την επίμονη άρνησή του να προβεί σε εκπτώσεις ως προς το ενδεδειγμένο επίπεδο μελέτης του Ποντιακού ελληνισμού ή να ενδώσει στους πειρασμούς του εκχυδαϊσμού που δυστυχώς πάντα πολιορκούν στενά τη μελέτη των σχετικών ζητημάτων με ολέθρια όχι μόνο επιστημονικά -όπως είναι αυτονόητο- αλλά και εθνικά αποτελέσματα. Στη στάση αυτή ο Οδυσσέας Λαμψίδης παραμένει υπόδειγμα για όλους μας.
Για να τιμήσουμε τον Οδυσσέας Λαμψίδης και το έργο του στον παρόντα τόμο συγκεντρώσαμε μελετήματα ποντιακής ως επί το πλείστον θεματολογίας αλλά επίσης φιλοξενούμε κείμενα του ιδίου, που εκείνος είχε επιλέξει να δημοσιευθούν στο Δελτίο. Αποτίουμε έτσι με πιο ουσιώδη τρόπο την προσήκουσα τιμή στο έργο του, καθιστώντας τη φωνή του ευδιάκριτα ακουστή στους αναγνώστες του Δελτίου. (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Π. Μ. ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, Πρόλογος
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΣ, Έπαινος Οδυσσέα Λαμψίδη
ΟΛΥΣΣΕΑΣ ΛΑΜΨΙΔΗΣ, Συνεχής η παρουσία του Ελληνισμού στο Μικρασιατικό Πόντο. Παράγοντες που συνέβαλαν στην επιβίωσή του
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΛΑΜΨΙΔΗΣ, Ο πληθυσμός της Σμύρνης 1631-1914
ΑΡΙΑΔΝΗ ΡΑΖΗ, Εργογραφία Οδυσσέα Λαμψίδη 1935-2006
ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΑΡΤΟΠΟΥΛΟΣ, Συμβολή στη μελέτη για τον Νικήτα τον Παφλαγόνα
ΤΑΚΗΣ Α. ΣΑΛΚΙΤΖΟΓΛΟΥ, Η Μονή του Αγίου Χαρίτωνος στη Σύλλη του Ικονίου (Ένας διάλογος Ορθοδοξίας - Ισλάμ στον 13ο αιώνα)
YORGOS TZEDOPOULOS, Public Secrets: Crypto-Christianity in the Pontos
ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ-ΒΑΣΙΛΑΚΟΥ, Σμυρναϊκή δραματουργία. Πρωτότυπες θεατρικές εκδόσεις στη Σμύρνη του 19ου αιώνα
HARRY J. PSOMIADES, Fridtjof Nansen and the Greek Refugee Problem (September-November 1922)
ΜΑΡΚΟΣ Φ. ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ, Η μουσική παράδοση της Ινέπολης
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΤΣΟΥΡΓΙΑΝΝΗ, Η τέχνη στη γραμμή του πυρός: Τα σκίτσα της Θάλειας Φλωρά-Καραβία από τη Μικρασιατική Εκστρατεία
ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
G. L. HUXLEY, Aristotle, Ioannes Gennadios, and the Idea of a scholarly Library
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΛΑΜΨΙΔΗΣ, Ιωάννης Η. Κάλφογλους, Ιστορική Γεωγραφία της Μικρασιατικής Χερσονήσου, Εισαγωγή - μετάφραση - σχόλια: Σταύρος Θ. Ανεστίδης. Συμπληρωματικά στη Βιογραφία και Εργογραφία του Ι. Η. Κάλφογλου
ΠΑΣΧΑΛΗΣ Μ. ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗΣ, Anthony Bryer with David Winfield, Selina Balance and Jane Isaac, The Post-Byzantine Monuments of the Pontos. A Source-Book
ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΕΣ
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ - RESUMES - ABSTRACTS