ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Ο αγώνας για τη διεκδίκηση της Μακεδονίας ήταν ο πιο σκληρός και ανελέητος αγώνας που διεξήχθη στη Βαλκανική, λίγο πριν από την κατάρρευση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και τους Βαλκανικούς πολέμους που σήμαιναν την ενσωμάτωση του μεγαλύτερου μέρους της στην Ελλάδα. Στη διεκδίκησή της αναμίχτηκαν όχι μόνο οι χώρες των οποίων μεγάλα τμήματα του πληθυσμού κατοικούσαν εκεί και η Τουρκία που επιδίωκε να διασώσει την αυτοκρατορία της, αλλά και χώρες που φιλοδοξούσαν να βρουν διέξοδο στη θάλασσα του Αιγαίου, όπως η Ρωσία και η Αυστρία που είχαν π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Θα ήταν άδικο αν δεν προβάλαμε επάξια τις ελληνικές Πατρίδες (αρχαίες και σύγχρονες) της Μέσης Ανατολής, όπου -με κέντρο την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και χάρη στη φωτοδότρα εκστρατεία του Μεγαλέξανδρου- αναπτύχθηκε ένας ακμαίος Ελληνισμός στην Αίγυπτο, στη Συρία, στην Παλαιστίνη και στις άλλες χώρες της Μ. Ανατολής από την ελληνιστική αρχαιότητα και το Βυζάντιο ως τις μέρες μας. Και όχι μόνο η οικονομική δύναμη του Ελληνισμού αυτού υπήρξε εντυπωσιακή αλλά και η πολιτισμική του ακτινοβολία ήταν σχεδόν εφάμιλλη της κλασικής αρχαιότητας τόσο ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΡΑΚΗ (ΜΙΚΡΟ)
(...) Με τη σημερινή του μορφή, το έργο «Θράκη» φιλοδοξεί να γίνει ακόμη πιο χρηστικό και πιο προσιτό σε κάθε μελετητή και να εισχωρήσει σε κάθε σπίτι και σχολειό, σε κάθε Βιβλιοθήκη. Διαβάζοντας την ιστορία της Θράκης είναι σαν να γνωρίζει κανείς την πιο πολύπαθη σελίδα της ελληνικής ιστορίας και, σε τελευταία ανάλυση, είναι σαν να συνειδητοποιεί καλύτερα το μέγεθος του προβλήματος και τις συνολικές διαστάσεις του. Από το 1990 μέχρι σήμερα δόθηκε από την ιστορική έρευνα έμφαση στο πεδίο της επιστημονικής ενασχόλησης με τη Θράκη και αξιόλο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΡΧΙΑΣ (1831-1833)
Ο όρος «περίοδος Αναρχίας» έχει σχεδόν καθιερωθεί στην ιστορική επιστήμη για το χρόνο που μεσολαβεί από τη δολοφονία του Καποδίστρια ως την άφιξη του Όθωνα (1831-1833). Κατά τη διάρκεια αυτή παρατηρήθηκαν έντονες και οξύτατες πολιτικές ζυμώσεις, οι οποίες προκάλεσαν την αποσύνθεση γενικά του κρατικού οργανισμού, τη νωχέλεια και αδιαφορία των υπαλλήλων, τη διαφθορά των συνειδήσεων και την επέμβαση των αντιπροσώπων των μεγάλων δυνάμεων στα εσωτερικά του κράτους, ώστε να χαθεί η έννοια του κύρους και του γοήτρου του και η χώρα να φθάσει στο χ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
...Οι Απόδημοι Έλληνες δεν έχουν λησμονήσει την καταγωγή τους, αλλά έχουν οργανώσει σ' όλες τις χώρες όπου ζουν τις "μικρές Ελλάδες" τους, τις ελληνικές κοινότητες-παροικίες, που με τις ορθόδοξες εκκλησίες και τα ελληνικά σχολεία τους διατηρούν ακμαιότατη την εθνική τους συνείδηση και την ελληνορθόδοξη πίστη τους. Ανυπολόγιστης υλικής και ηθικής αξίας ήταν και είναι ως σήμερα η προσφορά του Απόδημου Ελληνισμού στην απελευθέρωση του υπόδουλου Ελληνισμού και στην οικονομική ανόρθωση της Ελλάδας. Γι' αυτό ιδιαίτερα στις κρίσιμες σημερινές επο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1904-1908)
«Κάθε πρόσωπο που έλαβε μέρος στον Μακεδονικό αγώνα, έγραψε ιστορία. Είναι αδύνατον όμως σ' ένα συνθετικό έργο να επιληφθούν τα πάντα και να καλυφθούν όλες οι ιστορικές λεπτομέρειες. Άλλωστε, πιστεύω ακράδαντα ότι οι ανώνυμοι ήρωες ήταν εκείνοι οι οποίοι διαδραμάτισαν τον σημαντικότερο ρόλο και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Και ακόμη απομένουν πολλά για να δουν το φως της δημοσιότητας. Η άντληση νέων στοιχείων από τις αρχειακές πηγές είναι και η συνεχής φροντίδα κάθε ιστορικού. Συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί κοινοτήτων, χ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Η ολοκληρωμένη θεματικά ''Ιστορία της Ελλάδος'' από τη γένεση του νέου Ελληνισμού μέχρι και σήμερα επιχειρεί μια νέα προσέγγιση στα βιβλιογραφικά δεδομένα εφόσον θέτει σε επανεκτίμηση τη συνολική πορεία του απανταχού ελληνισμού στο χώρο και στο χρόνο. Μέσα από μια πολυκύμαντη εξέλιξη εξάρσεων, αντιφάσεων, εξαρτήσεων και νομοτελειακών παραδοχών θα ήταν σχεδόν ανέφικτο και αρκετά παρακινδυνευμένο να εξαχθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα με απόλυτη εφαρμογή. Η συνεχής και αιφνίδια εναλλαγή συμπεριφορών, τάσεων και συναισθημάτων συνθέτουν την ψυχ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΟΡΕΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΦΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ (1878-1894)
Το μακεδονικό ζήτημα, όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει ο Νικόλαος Βλάχος στην κλασική πια, αλλά τόσο πολύτιμη εργασία του ''Το Μακεδονικό ως φάσις του Ανατολικού Ζητήματος'', δεν είναι αυτοτελές και αυθύπαρκτο, αλλά συνδεδεμένο οργανικά με την παράλληλη εξέλιξη του ανατολικού προβλήματος. Πραγματικά ο μελετητής του μακεδονικού ζητήματος, το οποίο αποτελεί μια από τις ποικίλες φάσεις του ανατολικού προβλήματος, δεν οφείλει να εξετάσει μόνο τη διαμάχη των χριστιανικών κρατών της χερσονήσου του Αίμου μέσα στο γεωγραφικό χώρο της ''μείζονος'' Μακ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία (1904-1908) (χαρτόδετη έκδοση)
Κάθε πρόσωπο που έλαβε μέρος στο Μακεδονικό αγώνα, έγραψε ιστορία. Είναι αδύνατο όμως σ' ένα συνθετικό έργο να περιληφθούν τα πάντα και να καλυφθούν όλες οι ιστορικές λεπτομέρειες. Άλλωστε, πιστεύω ακράδαντα, ότι οι ανώνυμοι ήρωες ήταν εκείνοι, οι οποίοι διαδραμάτισαν τον σημαντικότερο ρόλο και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Και ακόμη απομένουν πολλά, για να δουν το φως της δημοσιότητας. Η άντληση νέων στοιχείων από τις αρχειακές πηγές είναι και η συνεχής φροντίδα κάθε ιστορικού. Συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί κοινοτήτων, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΘΡΑΚΗΣ
Στη Θράκη συναντιόνταν πάντοτε οι Βαλκανικοί πολιτισμοί. Γι' αυτό και η περιοχή εκείνη υπήρξε ανέκαθεν σημείο καθημερινής επαφής και διαχρονικής συνύπαρξης των Βαλκανικών λαών. Από τη συμβίωση αυτή προέκυψαν νέες διαδικασίες και σοβαρότατες αλληλεπιδράσεις, οι οποίες είναι εφικτό να ξεδιαλυνθούν μόνο με την άμεση προσφυγή και την εμμονή στην αναζήτηση της λεπτομέρειας και στην έρευνα των ανθρώπινων συμπεριφορών. Η διάσπαρτη παρουσία των Βαλκανίων στη μείζονα Θράκη ωρίμαζε μια δεδομένη κατάσταση, η οποία μπορεί να γνώρισε και ακραίες μορφές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1908-1912)
Με την έκδοση και της μελέτης μου αυτής ολοκληρώθηκε φέτος ένα πεντάτομο συνθετικό έργο γύρω από τη Νεότερη Ιστορία της Μακεδονίας (1830-1912). Πέντε ξεχωριστές μελέτες κάλυψαν μετά το 1983: την ιστορική εξέλιξη του μακεδονικού χώρου από τη γένεση του νεοελληνικού κράτους ως το συνέδριο του Βερολίνου (1830-1878), τη διαμόρφωση της πρώιμης φάσης του μακεδονικού αγώνα (1878-1894), την κατάσταση στη Μακεδονία στις παραμονές του μακεδονικού αγώνα (1894-1904), την ένοπλη φάση (1904-1908) και τη Νεοτουρκική περίοδο (1908-1912). Και οι πέντε αυτέ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1904-1908) (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Κάθε πρόσωπο που έλαβε μέρος στο Μακεδονικό αγώνα, έγραψε ιστορία. Είναι αδύνατο όμως σ' ένα συνθετικό έργο να περιληφθούν τα πάντα και να καλυφθούν όλες οι ιστορικές λεπτομέρειες. Άλλωστε, πιστεύω ακράδαντα, ότι οι ανώνυμοι ήρωες ήταν εκείνοι, οι οποίοι διαδραμάτισαν τον σημαντικότερο ρόλο και θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Και ακόμη απομένουν πολλά, για να δουν το φως της δημοσιότητας. Η άντληση νέων στοιχείων από τις αρχειακές πηγές είναι και η συνεχής φροντίδα κάθε ιστορικού. Συμπαγείς ελληνικοί πληθυσμοί κοινοτήτων, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΟΘΩΜΑΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (TANZIMAT 1830-1878)
Η παρούσα μονογραφία προωτοεμφανίστηκε (Με τον τίτλο "Μακεδονία και Τουρκία (1830-1878). Μακεδονικός Ελληνισμός - Αλυτρωτική Πολιτική - Εθνική Διαπάλη") το 1987 και σήμερα, έπειτα από 32 ολόκληρα χρόνια βλέπει και πάλι το φως της δημοσιότητας βελτιωμένη και αναθεωρημένη. Ο λόγος, για τον οποίο επιλέχθηκε η συγκεκριμένη μελέτη προς αναδημοσίευση οφείλεται κυρίως στο διαρκές και εναγώνιο αίτημα του αναγνωστικού κοινού όπως και του ερευνητικού δυναμικού ως προς τη διαφώτιση ενός ιδιαίτερα άγνωστου θέματος, για το οποίο υφίσταται και σήμερα έν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΝΕΟΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ (1908-1912)
Το Νεοτουρκικό κίνημα του Ιουλίου του 1908 υπήρξε κίνημα εθνικό, ειρηνικό και αναίμακτο. Σαν κύρια αφορμή είχε τη μακραίωνη ευρωπαϊκή επέμβαση στα οθωμανικά πράγματα και την αποικιοκρατική πολιτική των δυτικών δυνάμεων στον οθωμανικό χώρο. Η μουσουλμανική φιλοτιμία είχε υποστεί πολλές ταπεινώσεις και το κύρος του μουσουλμανικού πατριωτισμού (του θρησκευτικού φανατισμού) είχε δεχθεί ανεπανόρθωτα πλήγματα. Αποτέλεσμα της Νεοτουρκικής εμπειρίας και συνέπεια μίας μόνο μέρας του Ιουλίου του 1908, υπήρξε η αναγέννηση των πατριωτικών αισθημάτων τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Αναμφισβήτητα, το έργο τούτο, όταν πρωτοείδε το φως της δημοσιότητας (1989, Παρατηρητής), μετεξελίχθηκε σε «best seller» της εποχής και γνώρισε πολυάριθμες επανεκδόσεις, φαινόμενο αρκετά σπάνιο για ένα ιστορικό πόνημα στα πλαίσια της νεοελληνικής πραγματικότητας. Βέβαια, το διάστημα εκείνο το Μακεδονικό ζήτημα, το λεγόμενο Σκοπιανό, γνώριζε μεγάλη έξαρση λόγω της συγκρότησης του ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους των Σκοπίων. Σήμερα τα πράγματα ελάχιστα έχουν μεταβληθεί εφόσον όχι μόνον η ονομασία αλλά και οι συνολικές διακρατικές σχέσεις δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Στο έργο αυτό ο καθηγητής Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος συγκεφαλαιώνει τις επιστημονικές μονογραφίες του σχετικά με την ιστορία του Ελληνισμού της Μακεδονίας και τις ελληνικές βλέψεις στο γεωγραφικό αυτό χώρο, οι οποίες υλοποιήθηκαν ουσιαστικά, αλλά όχι απόλυτα, στο τέλος των Βαλκανικών πολέμων του 1912-1913. Μέσα από το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού, οι Έλληνες φοιτητές και αναγνώστες θα έχουν τη δυνατότητα ν' αντιληφθούν και να κατανοήσουν τη σημαντικότερη ίσως έκβαση της νεοελληνικής ιστορίας. Εάν το ελληνικό κράτος αποτύχαινε ν' αποκομίσει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΝΕΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΘΝΟΣ (1204-2000)
Οι έννοιες «ελληνική ιδιαιτερότητα» και «εθνικό αδιέξοδο», κατ' επίφαση συγκρουόμενες και αντιφατικές, ταυτίζονται στην ουσία άμεσα, καθώς συμβαδίζουν σε μεγάλο βαθμό στη διαχρονική εξέλιξη της νεότερης και της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η ιδιαιτερότητα ενός λαού, δηλαδή τα βασικά χαρακτηριστικά της ιδιοσυγκρασίας του, δεν αφήνουν ανεπηρέαστη με κανένα τρόπο την ιστορική εξέλιξή του. Δείγματα γραφής αποτελούν σε κάθε εποχή οι πολιτιστικές αξίες και τα πνευματικά επιτεύγματα κάθε λαού. Στη μεταπολεμική περίοδο η βιωματική εμπειρία ανιχνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (1204-1940)
Η Νεοελληνική Ιστορία (1204-1940), εύχρηστη και συνοπτική, χαράζει σε επιγραμματική βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της Νεότερης και εν μέρει της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας. Από το 1989 μέχρι σήμερα γνώρισε πολυάριθμες εκδόσεις και με τη σημερινή τροποποιημένη εμφάνισή της αποσκοπεί να γίνει κτήμα του ευρύτερου δυναμικού του τόπου μας. Μπορεί να διαβαστεί ευχερώς και να γίνει καταληπτή ακόμη και από τις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου. (Κωνσταντίνος Απ. Βακαλόπουλος) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (1830-1912)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΩΣ ΤΟΝ ΚΡΙΜΑΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1830-1856) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΙΜΑΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΩΣ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΕΞΑΡΧΙΑΣ (1870) ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ (1856-1875) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΡΙΣΗ (1875-1878) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΧΩΡΟ ΜΕΤΑ ΤΟ 1830. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΟΤΙΚΗ ΔΙΑΠΑΛΗ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (1894-1904)
«Η ελληνοτουρκική σύρραξη του 1897 και ο αντίκτυπός της στο καθεστώς του ελληνισμού της Μακεδονίας, αποτέλεσαν ουσιαστικά τη χρονική αφετηρία για την απαρχή μιας νέας και ιδιαίτερα κρίσιμης ιστορικής φάσης του Μακεδονικού Ζητήματος. Κατά την αποφασιστική αυτή χρονική καμπή που συντελείται στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, τα ιστορικά γεγονότα εξελίσσονται ραγδαία, καθώς αρχίζει να μορφοποιείται πρωταρχικά η διαφοροποίηση της στάσης του βουλγαρικού παράγοντα με την εξαπόλυση βίαιων, τρομοκρατικών και δολοφονικών ενεργειών σε ...
Διαβάστε περισσότερα...