ΒΑΡΜΑΖΗΣ Δ. ΝΙΚΟΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
Το βιβλίο στο πρώτο μέρος αποκαλύπτει στους φιλολόγους πόσο στρεβλή διδακτική μέθοδο έχει επιβάλει η παράδοση στο μάθημα των αρχαίων ελληνικών. Η μέθοδος αυτή παραγνωρίζει το περιεχόμενο και τη μορφή των κειμένων και αρκείται στη γραμματική λεπτολογία. Στο δεύτερο μέρος προβάλλονται οι βασικές διδακτικές αρχές που πηγάζουν από τη σχέση της νέας με την αρχαία ελληνική γλώσσα και στηρίζονται στη σύγκριση των δύο γλωσσικών μορφών. Η επαγωγή και η οικονομία της διδασκαλίας επιβάλλουν πορεία από τα νέα ελληνικά προς τα αρχαία ελληνικά. Η πορεία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ
Από τους δεκαπέντε συνολικά διάλογους του Κοραή περιέλαβα στον τόμο επτά, οι οποίοι χρονικά καλύπτουν μια περίοδο είκοσι πέντε ετών {1805-1830}. Η περίοδος αυτή σημαδεύτηκε από τους Ναπολεόντειους Πολέμους και από την Ελληνική Επανάσταση και τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Ο Κοραής βίωσε μέρα με τη μέρα τα σημαντικά γεγονότα της εποχής αυτής και η αγωνία του έχει αποτυπωθεί και στα κείμενα των διαλόγων του. Οι διάλογοι του Κοραή, χωρίς δεύτερη σκέψη, παραπέμπουν στον μακρινό πρόγονο αυτού του είδους λόγου, στους φιλοσοφικούς διάλογου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ (1748-1833)
Μελετώντας το έργο του Κοραή ανακαλύπτει κανείς έναν σπουδαίο άνθρωπο, που, ενώ μιλάει για γεράματα και θάνατο περίπου από τα πενήντα του, αποκαλύπτει αισθήματα νεανικά ως το τέλος της ζωής του, ως τα ογδονταπέντε του, που σκιρτά από χαρά σαν παιδί, όταν ακούει κάτι καλό για τους Έλληνες και την Ελλάδα, που παγώνει όμως και απονεκρώνεται για κάθε συμφορά τους. Έχω πεισθεί απόλυτα ότι ο πολυτάλαντος αυτός λόγιος, σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για την Ευρώπη και για το υπόδουλο Γένος, δεν έζησε για τον εαυτό του αλλά δαπάνησε τα πάντα γι...
Διαβάστε περισσότερα...

Βιβλία και συγγραφείς
Στον τόμο περιέχονται κείμενα για κάποια από τα βιβλία που έχω συστήσει σε αναγνωστικό κοινό στην Κατερίνη και στη Θεσσαλονίκη. Τα περισσότερα είναι βιβλία γνωστών λογοτεχνών και επιστημόνων, κάποια όμως ανήκουν σε νέους ανθρώπους. Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν τα κείμενα συμπληρώνουν τον γραπτό λόγο και ζωντανεύουν στιγμές των βιβλιοσυστάσεων. Είναι πολύ φυσικό τα κείμενα των βιβλιοπαρουσιάσεων να εκφράζουν τις απόψεις, το γούστο, τις εκτιμήσεις μου για κάτι που διάβασα και μου άρεσε λιγότερο ή περισσότερο. Με τις απόψεις αυτές, είναι επί...
Διαβάστε περισσότερα...

Σύμμεικτα
Τα εκπαιδευτικά και φιλολογικά θέματα, στα οποία αναφέρονται οι μελέτες του τόμου, με απασχόλησαν σε όλη την μακρόχρονη εκπαιδευτική ζωή μου (1961- 2004). Με απασχόλησαν αρχικά ως φιλόλογο της σχολικής τάξης, στη συνέχεια ως σχολικό σύμβουλο φιλολόγων και ακόμη ως πανεπιστημιακό δάσκαλο. Στη διάρκεια αυτών των χρόνων η εκπαίδευση δεν έμεινε αμετάβλητη. Γνώρισε μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στις σχολικές βαθμίδες της, νομοθετικές ρυθμίσεις προοδευτικές ή ανασταλτικές στη λειτουργία της εμπλουτίστηκε με νέα Αναλυτικά Προγράμματα και σχολικά βιβ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ: ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΕΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η εξάπλωση και η ανύψωση της παιδείας του υπόδουλου γένους στάθηκε η μεγάλη αγωνία του Κοραή και κίνησε όλους τους αγώνες του. Αυτή υπήρξε η ακοίμητη φροντίδα του. Αυτήν είχε μονίμως στον νου του, γι' αυτήν αγωνίστηκε και ανάλωσε τις πνευματικές δυνάμεις του. Λίγοι πίστεψαν τόσο βαθιά και συνέδεσαν τόσο στενά τη σχέση της παιδείας του λαού με την ευδοκίμηση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. Η παιδεία και η ελευθερία, κατά τον Κοραή, συνιστούν ένα δίδυμο στενά σχετιζομένων εννοιών, για το οποίο κανείς άλλος δε μίλησε με τόση θέρμη και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ (1929-2016)
Επέλεξα για τον υπότιτλο τέσσερις χαρακτηρισμούς, που νομίζω ότι πρέπουν στον Δ. Ν. Μαρωνίτη: εμπαθής δάσκαλος, πολύτροπος φιλόλογος, ανένδοτος διανοούμενος και ισοβίτης της γλώσσας. Το «εμπαθής», μολονότι έχει φορτισθεί και με αρνητική σημασία, ταιριάζει στον Μαρωνίτη, που, ως δάσκαλος, κατά την μαρτυρία των μαθητών του, ήταν παθιασμένος: αναστάτωνε τις αίθουσες και τα αμφιθέατρα, συνάρπαζε τους φοιτητές, απαιτούσε πολλά και κάποιους δυσαρεστούσε. Το ομηρικό επίθετο «πολύτροπος» το δικαιούται και ο Μαρωνίτης, διότι επέδειξε μια αξιοθαύμασ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΕΣ
Ένα τέτοιο επεισόδιο αναστάτωσε την κοινωνία της Κατερίνης τον Μάρτη του 1936. Αντιγράφω την είδηση από τοπική εφημερίδα της εποχής: "Απήργησαν οι μαθηταί του Γυμνασίου μας. Ένας καθηγητής φιλόλογος, ο κ. Μαλλιόρης, ελογομάχησε με τον μαθητήν της ΣΤ' τάξεως Μαντουλίδην εις το μάθημα της ιστορίας και τον έδειρε. Ο μαθητής υπεραμυνόμενος έδειρεν επίσης τον καθηγητήν". Οι συμμαθητές του Μαντουλίδη αλλά και οι μαθητές της Ε' τάξης "εξ αλληλεγγύης προς τον δαρέντα συμμαθητήν τους απήργησαν εκ των μαθημάτων, ζητήσαντες δι' αιτήσεώς των παρά του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ
Στη μακρόχρονη εκπαιδευτική θητεία μου, τόσο ως φιλόλογος σε σχολική τάξη και ως Σχολικός Σύμβουλος φιλολόγων στη Μέση Εκπαίδευση όσο και ως πανεπιστημιακός δάσκαλος στην Ανώτατη Εκπαίδευση ασχολήθηκα με ποικίλα φιλολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, σχετικά με τις υποχρεώσεις των εκάστοτε ρόλων μου. Από αυτήν την ενασχόλησή μου προέκυψαν διάφορες γραπτές εργασίες, άλλες με ειδικό φιλολογικό και άλλες με γενικότερο εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Οι περισσότερες από τις εργασίες αυτές έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα φιλολογικά και εκπαιδευτικά περιοδι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ (1748-1833)
Με το παρόν κείμενο ενισχύω τις φωνές εκείνων που πιστεύουν ότι η κρατούσα γνώμη για τον Κοραή είναι άδικη και το έργο του, σε κάποιο βαθμό, παρεξηγημένο. Μεταξύ εκείνων που τον παρεξηγούν είναι, πιστεύω, και οι φιλόλογοι, οι οποίοι, αν μελετήσουν τα κείμενά του, θα διαπιστώσουν ότι: πολλές από τις πρόδρομες θέσεις του για την αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα είναι έγκυρες, μολονότι διατυπώθηκαν πριν από δυο αιώνες θα αναθεωρήσουν στρεβλές μεθοδεύσεις στο διδακτικό έργο τους, αν υιοθετήσουν τις προτάσεις και υποδείξεις του για τη διδασκαλία...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΩΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Το βιβλίο αυτό παρακολουθεί την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία στη σχολική της διάσταση από την Αναγέννηση ως την καθιέρωση της Δημοτικής Γλώσσας (1976). Σε όλο αυτό το διάστημα η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία υπήρξε βασικός άξονας των σχολικών προγραμμάτων, κυρίως της Μέσης Εκπαίδευσης, και παρουσίασε μία εντυπωσιακή σταθερότητα στο περιεχόμενο, στους σκοπούς και στη διδακτική αντιμετώπιση της. Η σταθερή της πορεία μπορεί να εξηγηθεί μόνο, αν η παρουσία της στα σχολικά προγράμματα θεωρηθεί ως επιλογή που εξυπηρέτησε μια εδρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ

ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ