ΔΟΞΙΑΔΗΣ ΚΥΡΚΟΣ

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Η προπαγάνδα στην Ελλάδα της κρίσης είναι καθεστώς διότι πρόκειται για το λόγο της πόλωσης. Ο λόγος της πόλωσης δεν μπορεί παρά να είναι προπαγανδιστικός. Η πόλωση μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί μια μορφή ανοιχτού ταξικού πολέμου - που σημαίνει όχι κατ' ανάγκην κατάσταση εμφυλίου πολέμου με ένοπλες συγκρούσεις και μαζικούς σκοτωμούς, αλλά σίγουρα κατάσταση μαζικής και έντονης δυσαρέσκειας των κατώτερων τάξεων, συρρίκνωση των μεσαίων στρωμάτων, διεύρυνση του χάσματος μεταξύ ανώτερων και κατώτερων τάξεων, και κατά συνέπεια, για πρώτη φορά με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ
Η απόπειρα για τη θεωρητική/φιλοσοφική θεμελίωση της ανάλυσης λόγου ως μεθοδολογίας των κοινωνικών επιστημών αναπόφευκτα οδηγεί στην ενασχόληση με κρίσιμα θεωρητικά ζητήματα που αναφαίνονται επιτακτικά στη σύγχρονη σκέψη. Τα περισσότερα από αυτά προκύπτουν στον λόγο του ευρύτατου και αενάως πολυδιασπώμενου διανοητικού ρεύματος που καλείται «μεταδομισμός» και που συχνά υπάρχει η τάση να συγχέεται με τον «μεταμοντερνισμό». Ένα από αυτά τα ζητήματα είναι ίσως το μόνο που δεν εμφανίζεται άμεσα -ως προς τα πρώτα του σκέλη- στο βιβλίο του Κύρκο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΗΘΙΚΗ
Σαράντα κείμενα (τριανταοχτώ μικρά και δύο μεγαλύτερα), γραμμένα σε μια περίοδο τεσσάρων περίπου ετών, με σχετική θεματική αυτονομία μεταξύ τους. Μόνο σχετική όμως. Ένας πιο προκλητικός τίτλος τούτου του τόμου θα μπορούσε να είναι: «Εμμονές». Πρόκειται στ' αλήθεια για σταθερές ιδεοληψίες του συγγραφέα, στις οποίες δεν περικλείονται μόνο οι τρείς πολύ γενικές έννοιες του τίτλου που τελικά επελέγη, μαζί με κάποιες άλλες, επίσης γενικές -χώρος, καθημερινότητα-, αλλά και κάπως πιο συγκεκριμένα ζητήματα: η αινιγματική σκέψη του Michel Foucault,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ
Επί δεκαετίες, μέχρι την πτώση του "υπαρκτού", η αριστερά συνόδευε τις πρακτικές της και τους αγώνες της από μια "καθοδηγητική παρηγοριά". Οσοδήποτε περίπλοκες, αμφίσημες και παλινδρομικές κι αν ήταν οι ιστορικές συνθήκες, πίστευε ότι η ίδια της η ύπαρξη και η δυναμική της υπάγονταν σε μια μεγάλη ή καθοριστική αντίφαση που αναπόφευκτα κάποτε θα οδηγούσε στην ανατροπή του καπιταλισμού και στην έμπρακτη δικαίωσή της. Τούτη η -μεσσιανικού τύπου- παρηγορητική πίστη πλέον έχει κλονιστεί οριστικά. Η αριστερά έρχεται αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ
Αν ο ανθρώπινος εγκέφαλος για την ψυχανάλυση είναι μια μηχανή ονείρων, τότε ένα ζήτημα προς διερεύνηση είναι οι δυσκολίες που παρουσιάζονται όταν ο ψυχαναλυτικός λόγος έρχεται αντιμέτωπος με κάτι που επίσης, εκ πρώτης όψεως, είναι ακριβώς αυτό: την τηλεόραση. Το βιβλίο αυτό στηρίζεται στην πεποίθηση του συγγραφέα ότι η συστηματική ερευνητική προσέγγιση της σύγχρονης ιδεολογίας ακολουθεί κατ' ανάγκην τη μεθοδολογική ατραπό της ανάλυσης λόγου. Η επιλογή του τηλεοπτικού (κινηματογραφικού) λόγου και η αντιπαραβολή του με την αφηγηματική λογοτε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ
Ο θεωρητικός προβληματισμός για την ιδεολογία συνεπεκτείνεται με την ιστορία της αριστερής σκέψης. Παράλληλα, η έννοια της ιδεολογίας ορίζει το πεδίο των κοινωνικών επιστημών στην ιδιαιτερότητά του, τόσο από την πλευρά του αντικειμένου όσο και από εκείνη του υποκειμένου. Με βάση τις παραπάνω παραδοχές, τούτη η σειρά διαλέξεων στοχεύει σε μια διερεύνηση του όρου, αφ' ενός με αναφορά στην εν μέρει αόρατη διαδρομή του ανάμεσα σε σύγχρονες θεωρητικές προσεγγίσεις και αφ' ετέρου ως προς τον ιδιάζοντα ρόλο του στη νεωτερική σκέψη εν γένει. Για τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ
Αν είναι αλήθεια ότι ο όρος «ιδεολογία» έχει συνδεθεί περισσότερο με την αντι-ορθολογική πλευρά του υπαρκτού σοσιαλισμού, άλλο τόσο ισχύει ότι η θεωρία της ιδεολογίας έχει κυρίως εμφανιστεί ως μια απόπειρα ορθολογικής, τρόπον τινά, κριτικής του καπιταλισμού - και κατά συνέπεια ορθολογικής, τρόπον τινά, καταξίωσης του θεωρητικού Μαρξισμού. Η παραπάνω αντίφαση αποτελεί την αφετηρία των προβληματισμών αυτού του κειμένου. Ο συγγραφέας δεν αποσκοπεί φυσικά στην «επίλυση» αυτής της αντίφασης, απλώς στην κατάδειξη μιας πιθανής σημασίας της, η οπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ, ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ, ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Χρειαζόταν φαίνεται ένα γεγονός όπως η εκρηκτική επανεμφάνιση του εθνικισμού στην Ευρώπη για να αποκαλυφθεί πόσο επικίνδυνα αφελής ήταν η θεωρία περί του «τέλους της ιδεολογίας». Αυτό το βιβλίο προέκυψε ως διπλό αποτέλεσμα ενός φόβου κι ενός πείσματος. Ο πρώτος αφορούσε τον κίνδυνο να εμπλακεί η Ελλάδα σε πόλεμο κυρίως με δική της ευθύνη, και το δεύτερο το στοίχημα που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνική θεωρία: Να παραμείνει μια καθαρά ακαδημαϊκή υπόθεση και κατά συνέπεια να καταδικαστεί στην απώλεια της οποιασδήποτε σπουδαιότητας, ή να απο...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο FOUCAULT ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Έχει ειπωθεί ότι η σχέση του Foucault με την Αριστερά συνίσταται στο ότι είναι ο στοχαστής των "νέων κοινωνικών κινημάτων". Σίγουρα η μη οικονομιστική προσέγγιση της εξουσίας από τον Foucault "έδωσε φωνή" σε αιτήματα και κινήματα ο χαρακτήρας των οποίων δεν είναι κυρίως οικονομικός. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να αποδεχτούμε γι' αυτά τα κινήματα τον τερατωδώς αποπροσανατολιστικό χαρακτηρισμό "μετα-υλιστικά". Η προσέγγιση του Foucault είναι υλιστική χωρίς να είναι οικονομιστική, ακριβώς επειδή καταδεικνύει την πολιτική σημασία μιας υλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΛΑΩΝ