ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΣ ΣΩΤΗΡΗΣ [Παιδοψυχίατρος]

ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ
Ο έφηβος είναι κάποιος άλλος από το παιδί που γνωρίζαμε, και πρέπει να τον υιοθετήσουμε μέχρι να γίνει ο άγνωστος ενήλικας που δυνάμει είναι ήδη. Πρέπει να υιοθετήσει και ο ίδιος τον εαυτό του, να του δώσει μια ταυτότητα, να αναλάβει την ευθύνη ως υποκείμενο των επαναλήψεων και των φαντασιώσεών του, να φτιάξει το παρελθόν και την ιστορία του. Γι' αυτό διαρκώς κινείται μεταξύ παλινδρομήσεων και απαρτιώσεων, επαναλήψεων και φαντασιώσεων. Με αυτές τις κινήσεις της ψυχικής επεξεργασίας απαρτιώνει το επιθετικό και ώριμο σεξουαλικά νέο σώμα του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΥ
Εκεί όπου η ψυχανάλυση συναντά την τέχνη, δώδεκα κείμενα για κείνους που διαβαίνουν τα σύνορα κι αλλάζουνε πρόσωπα, σ' ένα βιβλίο που αφήνεται στους συνειρμούς του για ν' ακούσει ελεύθερα μεσα απ' αυτούς. "Τι σημαίνει για έναν άνθρωπο να χάνει τον οικείο χώρο του; Πού θα ανήκει, ποιο θα είναι το σπίτι του απ' όπου θα ξεκινά κάθε μέρα τη ζωή του; Ο ψυχαναλυτής αναζητεί την αλήθεια στην ιστορία και τη γεωγραφία των νοημάτων, θεωρεί ότι ένα κανονικό, αναμενόμενο περιβάλλον είναι απαραίτητο για να ξετυλιχτεί η ζωή του ανθρώπου. Οι εκτοπισμένο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ
Η ψυχαναλυτική σκηνή είναι μοναδική. Αλλά έχει πολλά κοινά με την σκηνή του θεάτρου. Το θέατρο δημιουργήθηκε πάνω στο πρότυπο της ψυχικής σκηνής για να δώσει θέση στο ξένο, μέσα μας και έξω από μας. Το αρχαίο δράμα συνιστά μια αδυσώπητη διάγνωση της ανθρώπινης φύσης, τα θεμέλια της οποία κτίζονται πάνω σε κινήσεις συγκρούσεων που χαρακτηρίζουν την ζωή και οδηγούν στην καταστροφή της. Εξ υπαρχής η ψυχανάλυση έχει εμπνευσθεί από αυτό, και συνεχίζει να εμπνέεται, όπως μας δείχνει και το βιβλίο του Σωτήρη Μανωλόπουλου. Εκκινώντας από την "δραμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΗΜΕΡΗ ΧΩΡΑ
Δεν θα μπορούσα μέσα σε λίγες σελίδες να συνοψίσω τι κατορθώνει μέσα από την "Ανήμερη χώρα" ο Σωτήρης Μανωλόπουλος. Δεν θα ήθελα να χαλάσω και την απόλαυση της ανάγνωσης υπεραπλουστεύοντας. Μπορεί η "Ανήμερη χώρα" να μην είναι μυθιστόρημα, με πλοκή και χαρακτήρες, συχνά όμως η ανάγνωσή της θυμίζει κάτι τέτοιο: Θες να δεις τι γίνεται παρακάτω, πού και πώς θα το πάει ο συγγραφέας [...] Η Ελλάδα, ο Έλληνας, πέρα από κρίσεις, είναι ένας αδούλευτος ψυχισμός. Μπορεί να ζει μια χαρά όταν ορισμένες βασικές εξωτερικές συνθήκες είναι ευνοϊκές, μπαλώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΤΙ ΑΚΟΥΕΙ Ο ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΗΣ
Ο ψυχαναλυτής έχει θέση στην πολιτική ζωή. Η θέση του είναι ψυχαναλυτική, δεν είναι προσωπική. Δεν τοποθετείται στο κέντρο της πολιτικής σκηνής, αλλά από μια απόσταση ακούει. Τι ακούει; Τα τελευταία χρόνια συνειδητοποιούμε ότι ζούμε πάνω σε βαθύ ρήγμα Α-δικίας, περιμένουμε έναν τρομαχτικό σεισμό και ακούμε την βοή του. Μια ακραία άμυνα στον φόβο ότι όλα θα καταρρεύσουν είναι τα πολιτικά μορφώματα εθνικισμού και λαϊκισμού, με στοιχεία ολοκληρωτισμού και ανομίας που καταργούν την πολυπλοκότητα της ανοικτής κοινωνίας. Η πολιτική σήμερα σχηματ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Γιατί δημιουργούμε θεσμούς; Ποια είναι η δύναμη που μας ωθεί στο "εταιρίζεσθαι"; Η ανάγκη για νόημα μας ωθεί. Η έμφυτη επιστημοφιλία, η περιέργεια, μας κινεί να αναζητούμε και να δημιουργούμε-ευρίσκουμε δεσμούς γνώσης και πεποίθησης, σημασίες με τις οποίες μετασχηματίζουμε την πραγματικότητα. Οι αισθητηριακές-κινητικές σωματο-ψυχικές συγκινήσεις αναζητούν δεσμούς οι οποίοι τις πλάθουν σε σκέψεις. Η απαρτίωση ανεπεξέργαστων στοιχείων είναι η βασική τάση της φύσης. Οι ιδέες σχηματίζονται από τα ανεπεξέργαστα στοιχεία της εμπειρίας και μέσα σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ανοίγοντας τον εαυτό μας
Έχουμε ανάγκη να επικοινωνούμε με κάποιον που μας καταλαβαίνει. Συνδέουμε το σώμα που αισθάνεται με την ψυχή μας που βιώνει, και έτσι το σώμα γίνεται το σπίτι όπου ενοικεί η ψυχή μας. Το σώμα θυμάται και έτσι γίνεται μέρος του εαυτού μας. Ο εαυτός μας γίνεται ένα φιλόξενο σπίτι για τον ξένο και έτσι μαθαίνουμε από τις νέες εμπειρίες. Γεννιόμαστε όμως και με μια πρωταρχική μοναχικότητα. Έχουμε ανάγκη και να μην επικοινωνούμε. Δεν πρέπει να βομβαρδιζόμαστε με πληροφορίες. Η τεχνολογία βλάπτει σοβαρά την υγεία μας. Η ζωή μάς βοηθά να σπάμε τα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Τι κάνει τη ζωή άξια να τη ζούμε; Το όχι ζούμε τις εμπειρίες μας στην ενδιάμεση περιοχή του πολιτισμού. Η περιοχή αυτή δεν είναι ένα όριο, αλλά ένα σύνορο, μια κορυφογραμμή, μια ζώνη δημιουργικότητας. Εκεί είμαστε μέσα στον κόσμο· στην Τρίτη πραγματικότητα, στην περιοχή των μεταβατικών αντικειμένων και μεταβατικών φαινομένων. Εκεί μάς έχουν τάξει να υπηρετούμε δια βίου ένα χρέος: να αγωνιζόμαστε μέρα-νύχτα, με το έργο των ψυχικών μας κατασκευών, για να χωρίζουμε και να συνδέουμε την εσωτερική (ψυχική) με την εξωτερική (κοινωνική) πραγματικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Ο χαρακτήρας συνιστά θυσία του αυθορμητισμού μας. Σήμερα μπορούμε να σκεφθούμε ψυχαναλυτικά τις περιπτώσεις όπου πάσχουν οι διαδικασίες της εσωτερίκευσης και το Εγώ λειτουργεί με ελλείμματα ψυχοποίησης. Στο μέτρο που δεν λειτουργεί επαρκώς η συμβολοποίηση το Εγώ οργανώνει στοιχεία του χαρακτήρα, που αναλαμβάνουν τις λειτουργίες της μητέρας - περιβάλλον. Οργανώνει τις δυσκολίες απαρτίωσης με "διοικητικές αποφάσεις", συνήθεις τρόπους συμπεριφοράς. Με τα στοιχεία του χαρακτήρα ρυθμίζουμε με "γεωγραφικές λύσεις" την απόσταση από το αντικείμενο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΔΙΑΒΑΤΙΚΑ
Τα κομβικά περάσματα συνιστούν σταθμούς της συμμετοχής του νέου ψυχαναλυτή στην κοινότητα και τομές που δημιουργούν ένα νέο επίπεδο ατομικότητας. Κάθε επίπεδο ταυτότητας χαρακτηρίζεται από την πολυπλοκότητα και τη διαφοροποίηση των στοιχείων της ψυχανάλυσης που εμφανίζονται και μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. Σε κάθε μετάβαση συντελείται και ένα είδος μυητικής που πιστοποιεί τον νέο τρόπο λειτουργίας του ψυχαναλυτή. Στο κάθε πέρασμα δένονται -με τελετουργίες μύησης- οι άγνωστες άκρες των νημάτων της συνέχειας της ύπαρξης -τις οποίες τέμνε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ
Η έννοια της μεταβίβασης είναι θεμελιακή στην ψυχική ζωή, στις καθημερινές σχέσεις και στην ψυχαναλυτική εργασία. Θέτει σημαντικά ερωτήματα που αφορούν τη φύση της, τον ρόλο του αντικειμένου στην ανάδυσή της και την ερμηνεία της. Είναι μια αναπόφευκτη, αναγκαστική, φυσική, αυθόρμητη και προκλητή ασυνείδητη διαδικασία που πραγματοποιείται, εκφράζεται και βιώνεται στις διαδράσεις μας με τα αντικείμενα. Συνιστά μια αλληλουχία περιστατικών μέσα στον χρόνο (παρελθόν - παρόν), μια διαδοχή αλλαγών στον χώρο (έσω - έξω). Είναι δομούσα δύναμη και δ...
Διαβάστε περισσότερα...

(H/B) PSYCHOANALYSIS AND EYRIPIDES' SUPPIANT WOMEN
Psychoanalysis and Euripides' Suppliant Women applies the "tragic" reading of politics, presented by Euripides in his play, The Suppliant Women, to the contemporary world. Manolopoulos presents a psychoanalytic assessment of the key themes of the play, considering the phenomenon of hubris in public life indirectly, through its transformation in tragic poetry. Psychoanalysis and Euripides' Suppliant Women goes on to consider how the foundations of the polis are linked to the integration of the work of mourning and the feminine core of exis...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΙΚΟΙ ΔΕΣΜΟΙ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ
"Αν έχει κάποιο λόγο η κοινή ζωή με τους άλλους, είναι για να μας κάνει διαθέσιμους στις κινήσεις που μας οδηγούν να βρούμε τους λόγους για τους οποίους αισθανόμαστε αυτά που ζούμε - για να έχει νόημα η ζωή μας. Ως ζώα πολιτικά που είμαστε, παίζουμε σε μια κοινή περιοχή. Με μια παλινδρόμηση επιτυγχάνουμε μια καλοήθη εξίσωση συμβόλου πράγματος και δημιουργούμε μεταβατικά αντικείμενα. Η κοινότητα συμβόλων είναι η πατρίδα μας. Κατά τα άλλα, είμαστε μονάδες όπως είμαστε και νομάδες. Πάμε όπου υπάρχει τροφή για συναισθηματική εμπειρία. Οι διαδρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟ ΔΡΑΜΑ
Κάθε ομιλία που μεταφέρει νόημα αφήνει υλικά σημάδια του σχηματισμού της αναπαράστασης από σωματικές πηγές. Αυτά τα ίχνη αναζητούμε στο θέατρο. Το θέατρο είναι η κατεξοχήν αφήγηση με την οποία η φύση γίνεται κοινωνικός κόσμος, το περιβάλλον των ανθρώπων. Το θέατρο είναι ένας καθρέφτης της φύσης. Μπορούμε να συλλάβουμε τις δραματοποιήσεις σε ένα θεατρικό έργο ως μεταβιβαστικές εκδραματίσεις και την ψυχανάλυση ως μορφή δραματικής πράξης. Ο ηθοποιός παίζει τα «κομμάτια» -κομμάτια εαυτού, αυθεντικά συναισθήματα τα οποία εξωτερικεύει με τα μέσα...
Διαβάστε περισσότερα...