PESSOA FERNANDO

ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΣΚΕΣ
Tον Πεσσόα (1888-1935) κατατρύχει η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και η μικρότητά της. Δημιουργεί το φανταστικό σύμπαν των ετερωνύμων του για να ξεφύγει από έναν κόσμο όπου πέπρωται να κυριαρχεί το Κακό - «η Άγνοια, ο Φανατισμός, η Τυραννία», το κατά συνθήκην και το συμβατικό - , έναν κόσμο τον οποίο αδυνατεί να συμμεριστεί και μέσα στον οποίο στερείται την επικοινωνία. Ανήκει στην ευγενική και σπαραχτική κατηγορία των ξένων - των ανήμπορων να ενταχθούν σε μια οποιασδήποτε μορφής συλλογικότητα. Κουβαλάει το σταυρό του χωρίς να κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΚΑΕΙΡΟ
Το ποιητικό έργο του Αλμπέρτο Καέιρο απαρτίζεται από τρεις ενότητες: τον "Φύλακα των κοπαδιών", τον "Ερωτευμένο βοσκό" και τα "Ασύνδετα ποιήματα". Σε αυτόν επικεντρώνονται τα σχόλια όλων των ετερωνύμων καθότι είναι ο δάσκαλος όλων, η κεντρική έδρα και η πηγή της πεσσοανικής δημιουργίας. Η παρούσα μετάφραση του συνόλου του έργου συνοδεύεται από τον "Πρόλογο" του Ρικάρντο Ρέις και τις "Σημειώσεις εις μνήμην του δασκάλου μου Καέιρο" του Άλβαρο ντε Κάμπος, τοποθετώντας έτσι τον Αλμπέρτο Καέιρο στο πλαίσιο της ετερωνυμίας και δίνοντάς του την κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο "Ο αναρχικός τραπεζίτης" δημοσιεύεται για πρώτη φορά το 1922. Παραβολή, διαλεκτική σάτιρα, υποδειγματικό οικοδόμημα μιας αυστηρής επαγωγικής λογικής, διαθέτει την εγγενή επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Πεσσόα. Στους αντίποδες του "Βιβλίου της ανησυχίας", "Ο αναρχικός τραπεζίτης" πραγματεύεται την πρακτική πλευρά της ζωής: την κοινωνία και τα επινοήματά της, το χρήμα, την άσκηση της εξουσίας και τους νόμους της. Ο Πεσσόα δίνει αυτή τη φορά τον λόγο στο πολιτικό ετερώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ
Από την τρυφερή του ηλικία, ο Φερνάντο Πεσσόα θα έρθει αντιμέτωπος με την εμπειρία της απώλειας στις πιο οδυνηρές της εκφάνσεις και η θεματική του θανάτου θα απασχολήσει εξίσου τον ορθώνυμο συγγραφέα και τους ετερώνυμούς του: τον Αλμπέρτο Καέιρο, τον Ρικάρντο Ρέις, τον Άλβαρο ντε Κάμπος, τον Μπερνάρντο Σοάρες, τον Μπαράο ντε Τέιβε. Σ' αυτά τα ανέκδοτα μέχρι προσφάτως διηγήματα που φέρουν την υπογραφή του Φερνάντο Πεσσόα -ορισμένα εκ των οποίων συναγωνίζονται σε λυρικότητα την ποίησή του και άλλα μαρτυρούν τις κοινωνιολογικές, ψυχολογικές κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Πλατωνίζοντας με αξιοθαύμαστη δεξιοτεχνία επί ενός πολιτικού και ηθικού ζητήματος πάντοτε επίκαιρου, η ήρεμη πορτογαλική γραφίδα του νηφάλιου και κατ' εξοχήν σαγηνευτικού Φερνάντο Πεσσόα προσεγγίζει πολύπλευρα και αναλύει διεισδυτικά τον αναρχισμό και τον χαρακτήρα των αναρχικών, διαχωρίζοντας με σαφήνεια την υπευθυνότητα από την υποκρισία, την επίγνωση από την ηλιθιότητα, και το «όντως» από το «δήθεν». Ο «Αναρχικός τραπεζίτης», ένα σπάνιο κόσμημα της σύγχρονης μεσογειακής γραμματείας, δύναται αβίαστα ν' αποτελέσει ένα θεμελιώδες σύγγραμμα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ
Αποσπασματικό, κρυφό ημερολόγιο, κείμενο εναγώνιας ενδοσκόπησης, απόπειρα εξερεύνησης του φαινομένου της ύπαρξης, ανίχνευση των ορίων ανάμεσα στο είναι και το μη είναι, μα πάνω απ' όλα μια ατέρμονη αυτο-εξιστόρηση, είναι το "Βιβλίο της Ανησυχίας" όπου, πίσω από τις εξομολογήσεις του διάφανου λογιστή Μπερνάντο Σουάρες, διακρίνουμε μια από τις δεσπόζουσες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ού αιώνα, τον Πορτογάλο ποιητή Φερνάντο Πεσσόα. Το έργο που άφησε ανέκδοτο σχεδόν στο σύνολό του, πεθαίνοντας το 1935, είναι τεράστιο και πολύμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΔΕΙΠΝΟ
Το νεανικό γραπτό του Φερνάντο Πεσόα που "υπογράφει" ο συνομήλικος ετερώνυμός του Αλεξάντερ Σερτς -δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1978-, μας γνωρίζει μιαν άλλη πτυχή της αφηγηματογραφίας του: το διήγημα τρόμου. Η ατμοσφαιρικότητα και η γοητεία της εκλογίκευσης που αναιρείται από τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής μαρτυρούν τη γόνιμη θητεία του στους μάστορες του είδους τον ΙΘ' αιώνα. Το συνοδεύουν μια διεξοδική εξέταση των πηγών και των προθέσεών του από τον K. David Jackson και ένα πλούσιο εργοβιογραφικό χρονολόγιο. (Από την παρουσίαση στο ...
Διαβάστε περισσότερα...

35 ΣΟΝΕΤΑ
Τα 35 Σονέτα του Πεσσόα, δημοσιεύτηκαν από τον ποιητή το 1919 και είναι γραμμένα στα αγγλικά, αποτελώντας μέρος της αγγλικής παραγωγής της ποιήσεως του με την οποία ξεκίνησε αρχικά, και πριν ανοίξει το σύμπαν των ετερωνύμων του. Η κεντρική επίδραση είναι τα Σονέτα του Σαίξπηρ, θα έλεγα το πιο επιδραστικό από τα έργα του. Δεν έχουμε κανένα λόγο να προσθέσουμε κάτι για το περιεχόμενό τους που στην απόδοση γίνεται διάφανο. Αυτή η διαφάνεια της απόδοσης μας ώθησε και στην έκδοσή τους. Ο μεταφραστής Νεοκλής Κυριάκου, εκ Κύπρου καταγόμενος, απέδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ
Ο ανυποψίαστος έφηβος που ζει ανέμελα στο πατρικό του σπίτι ξεκινά με την προτροπή του αινιγματικού Άντρα με τα Μαύρα ένα ταξίδι μύησης. Μέσα από τις διαδοχικές συναντήσεις που του επιφυλάσσει ο Δρόμος, θα γνωρίσει την ταραχή του έρωτα, την οδύνη του αποχωρισμού, την ευγένεια της δόξας, τη μεγαλοπρέπεια της εξουσίας, την αταραξία της σοφίας, την υπέρτατη γαλήνη του θανάτου, τη μοναχικότητα του αναχωρητή και τέλος την ίδια του την Προσωπικότητα. Στους αντίποδες του Αναρχικού τραπεζίτη, την ορθολογιστική επιχειρηματολογία αντικαθιστά εδώ η δ...
Διαβάστε περισσότερα...

Θαλασσινή ωδή του Άλβαρο ντε Κάμπος
Η Θαλασσινή ωδή είναι ένα από τα ελάχιστα έργα που ο Φερνάντο Πεσσόα ολοκλήρωσε και δημοσίευσε εν ζωή. Φέρει την υπογραφή του εκκεντρικού ναυπηγού μηχανικού, του ετερώνυμού του Άλβαρο ντε Κάμπος. Όπως σε όλη την ποίηση του Κάμπος, διακρίνονται κι εδώ δύο αντίθετοι ρυθμοί: ένας αχαλίνωτος και βροντερός και ένας σχεδόν ανεπαίσθητος και νοσταλγικός. "Αριστούργημα" και "αληθινό θαύμα οργάνωσης" κατά τον ίδιο τον Πεσσόα, η Θαλασσινή ωδή οριοθετείται από την άφιξη και την αναχώρηση ενός βαποριού. Το ποίημα εκτείνεται σε 900 στίχους, όπου οι πιο ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ω ΛΙΣΑΒΟΝΑ, ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ!
Τίποτε από αυτά δεν μ' ενδιαφέρει, τίποτε από αυτά δεν επιθυμώ. Αλλά αγαπώ τον Ταγό γιατί υπάρχει μια μεγάλη πολιτεία στην όχθη του. Μου αρέσει ο ουρανός γιατί τον βλέπω από τον τέταρτο όροφο ενός δρόμου της Μπάισα. Ούτε η εξοχή ούτε η φύση μπορούν να μου δώσουν κάτι ισάξιο της ιδιότυπης μεγαλοπρέπειας αυτής της γαλήνιας πόλης, στο φως του φεγγαριού, ιδωμένης από την Γκράσα ή τον Σάο Πέδρο ντε Αλκάνταρα. Δεν υπάρχουν για μένα λουλούδια σαν την απέραντη πολυχρωμία της Λισαβόνας κάτω από τον ήλιο. (Μπερνάντο Σοάρες, από την παρουσίαση στο οπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπασματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: "Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε". Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο είναι το "Βιβλίο της ανησυχίας" του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών. "Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να το ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι' αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Αυτοβιογραφία χωρίς γεγονότα, αποσπασματική, ημιτελής, όπου η παραίτηση είναι ο μόνος τρόπος δράσης και η ασυνειδησία η βάση της ζωής: "Αν η καρδιά μπορούσε να σκεφτεί, θα σταματούσε". Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε ημερολόγιο, ούτε σημειωματάριο είναι το "Βιβλίο της ανησυχίας" του Fernando Pessoa, ένα από τα σημαντικότερα κείμενα όλων των εποχών. "Για να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο πρέπει να το ξεχάσεις, να μην του δίνεις πια καμιά προσοχή. Γι' αυτό πραγματοποιώ είναι δεν πραγματοποιώ. Η ζωή είναι γεμάτη με παραδοξότητες, όπως τα τριαντάφυλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΤΗΣ Φερνάντο Πεσσόα υπογράφει τα τρία αυτά διηγήματα τα οποία εκτυλίσσονται πάνω στο μοτίβο της απροσδόκητης συνάντησης με ένα παράξενο όν, που ακόμη και η παρουσία του τυλίγει τα γεγονότα ή ορθότερα την εξιστόρησή τους, σε μια αχλή μυστηρίου. Ο Διάβολος, ο ερημίτης και ο ναυτικός (;) μισανοίγουν στον συνομιλητή τους την πόρτα του μυστηρίου, της γνώσης, του απαγορευμένου καρπού, φανερώνοντάς του έννοιες άγνωστες και υπερβατικές, που αλλάζουν την εικόνα του για τον κόσμο και την ανθρώπινη ύπαρξη, αφήνοντάς τον να δει, έστω και γι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΣΣΟΑ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
(...) Η παρούσα χαρακτηριστική ανθολογία εμπεριέχει ορισμένα από τα πλέον αξιόλογα πορτογαλόφωνα ποιήματα του, μεταγλωττισμένα στην ελληνική, παρόντος και του πρωτοτύπου. Εάν οι αγαπητοί αναγνώστες ήδη γνωρίζουν πόσο δύσκολη εργασία είναι η καλή μεταγλώττιση ενός απλού, καθημερινού κειμένου, τότε εύκολα θα αντιληφθούν πόσο κοπιαστική μπορεί να αποβεί η μεταγλώττιση ενός ποιητικού έργου. Αποφεύγοντας την εκτενή παράθεση γνωστών και μάλλον τετριμμένων θεωριών περί "πιστής ή άπιστης" και "καλής ή κακής" μεταγλώττισης, αρκούμαι στα ακόλουθα: μ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ
Ο ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ εργάστηκε ως μεταφραστής και συντάκτης εμπορικών επιστολών, διαφημιστής και κειμενογράφος, ενώ δοκίμασε επίσης την τύχη του ως εκδότης, πρωτοποριακός εφευρέτης και επιχειρηματίας. Ο ποιητής του "Φύλακα των κοπαδιών" και της "Θριαμβικής ωδής" έγραψε παράλληλα οξυδερκή και ταυτόχρονα απολαυστικά κείμενα όπου αναλύει ποικίλες θεωρητικές πτυχές της οικονομίας, εξηγεί με τρόπο απλουστευμένο και ζωντανό τι σημαίνει ελεύθερος ανταγωνισμός, κρατικός έλεγχος, μονοπώλιο, δημόσιος υπάλληλος κ.λπ., και διατυπώνει με ευστοχία πρακτικέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ
Έχω συχνά συλλογιστεί πόσο σοφές είναι οι ρήσεις του Γκαίτε στις συζητήσεις του με τον Έκερμαν. Έχω όμως επίσης συχνά συλλογιστεί πόσες ρήσεις εξίσου σοφές έχω ακούσει στη ζωή μου, σε συζητήσεις με ανθρώπους οι οποίοι, αν και ευφυείς, δύσκολα θα μπορούσαν να συναγωνιστούν τον Γκαίτε. Και οι ιδέες όμως είναι συνηθισμένες, ακόμη και οι λαμπρές ιδέες. Ο κόσμος είναι ασφυκτικά γεμάτος από ιδιοφυΐες του καθημερινού. Μόνο όταν το καθημερινό γίνει καθολικό, μέσω μιας έντονης προσήλωσης στην καθολικότητα, μέσω μιας εμβάθυνσης σ' αυτήν ικανής να οδ...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE BOOK OF DISQUIET
Sitting at his desk, Bernardo Soares imagined himself free forever of Rua dos Douradores, of his boss Vasques, of Moreira the book-keeper, of all the other employees, the errand boy, the post boy, even the cat. But if he left them all tomorrow and discarded the suit of clothes he wears, what else would he do? Because he would have to do something. And what suit would he wear? Because he would have to wear another suit.A self-deprecating reflection on the sheer distance between the loftiness of his feelings and the humdrum reality of his li...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΩΙΚΟΥ
Ο ΑΛΒΑΡΟ ΚΟΕΛΙΟ ΝΤΕ ΑΤΑΪΝΤΕ, 14ος Βαρόνος ντε Τέιβε, είναι ένας ακόμη ετερώνυμος του Φερνάντο Πεσσόα. Ευπατρίδης, διανοούμενος "άκαμπτος και συγκρατημένος", αποτυχημένος εραστής και τελειομανής δημιουργός, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της φανταστικής ζωής του σε μια αγροικία στα περίχωρα της Λισαβόνας, αφιερώνοντας τον καιρό του στη σύνταξη σημειώσεων και αποσπασμάτων, καταλείποντας ένα "συνονθύλευμα πραγμάτων" ενός έργου που τελικά δεν είχε γράψει. Έχοντας κατακτήσει "τη χρήση της λογικής στην πληρότητά της" ή έχοντας φτάσει "στον κορεσμό τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΚΟΣΙ ΕΝΑ ΧΑΙΚΟΥ
Τα χαϊκού του Φερνάντο Πεσσόα, χαρακτηριστικά του πνεύματος αυτού του τόσο ιαπωνικού και τόσο οικουμενικού, συνάμα, ποιητικού είδους, αποκαλύπτουν μια "άλλη πτυχή" της πολύπλευρης λογοτεχνικής δραστηριότητας του σπουδαίου Πορτογάλου... Μια πτυχή διόλου απροσδόκητη, πάντως, για τον ποιητή που, μέσω των περίφημων ετερωνύμων του, διακήρυσσε ότι κάθε σκέψη του ήταν "μια αίσθηση", καθώς σκεφτόταν "με τα μάτια και τ' αυτιά", ή δήλωνε με αφοπλιστική απλότητα ότι "δεν υπάρχει", ακριβώς όπως ο ποιητής που συνθέτει χαϊκού δεν υφίσταται στα ποιήματά ...
Διαβάστε περισσότερα...