ΣΦΥΡΙΔΗΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Η ΑΦΑΝΤΑΣΤΗ ΕΛΑΦΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑΣ
Όσοι κριτικοί έχουν ασχοληθεί με το έργο μου, με έχουν κατατάξει ως έναν ρεαλιστή, έντονα βιωματικό ως αυτοβιογραφικό, πεζογράφο. Και δεν έχουν άδικο. Τόσο τα διηγήματα, όσο και τα μυθιστορήματά μου, βασίζονται πάνω σε προσωπικά βιώματα που, καθώς τα περνούσα στη λογοτεχνία, άλλαζαν σιγά σιγά και τον ψυχικό μου κόσμο. Βέβαια, λογοτεχνία χωρίς τη δημιουργική φαντασία δεν νοείται. Πιστεύω, όμως, ότι στη δική μου περίπτωση δεν έχει το πάνω χέρι. Έτσι δημιουργήθηκαν οι σειρές των ερωτικών, κοινωνικών και ζωοφιλικών μου διηγημάτων, τα οποία η Σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΡΤΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Το "πάρτι", η ενδέκατη συλλογή διηγημάτων του Περικλή Σφυρίδη, αποτελεί ένα πλατύ μωσαϊκό από στοιχεία-ψηφίδες που εντάσσονται στη γνωστή θεματική της διηγηματογραφίας του, η οποία τον καθιέρωσε ως έναν από τους δοκιμότερους συγγραφείς της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς: η θυμόσοφη αντιμετώπιση της ζωής και του θανάτου, οι έρωτες και ο θάνατος του φίλου του ναΐφ ζωγράφου Πάνου Παπανάκου, η αγάπη για τα οικόσιτα ζώα που φτάνει ως την αυτοδικία, η προσπάθεια επιβίωσης ανθρώπων και ζώων στον σκληρό κόσμο της υπαίθρου, η μετανάστευση και η ξενο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΗ ΜΠΛΕ ΚΑΙ ΚΟΚΚΙΝΗ
ΓΙ' ΑΥΤΟ ΜΠΕΡΔΕΥΤΗΚΑ, ΤΑ ΕΧΑΣΑ ΟΤΑΝ ΑΚΟΥΣΑ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΑΥΤΟ θείο μου, τον Πλάτωνα, να λέει "Είχε τρελαθεί ο πούστης", και αμέσως, "Στο Κόμμα λένε πως τον τρέλανε η πρέζα", και συμπλήρωσε ότι απείλησε τον Σιάντο και τον Παρτσαλίδη (τους αρχηγούς δηλαδή του ΚΚΕ, που ο θείος Πλάτων τους λάτρευε σαν αγίους κι όταν πρόφερε τα ονόματά τους, γλύκαινε ακόμα κι η φωνή του) πως θα κατέβαινε στην Αθήνα να τους κόψει τα λαρύγγια. Η ψυχή μου είναι βαμμένη μπλε και κόκκινη, σαν της πατρίδας, με τα μπλε και κόκκινα παιδιά της. Όταν τα πρόσωπα και τα γεγονότ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΩΟΦΙΛΙΚΑ
Τα "Ζωοφιλικά" περιλαμβάνουν μια αδημοσίευτη μαρτυρία, με τον τίτλο "Πώς μέσα από τα ζώα γνώρισα τους ανθρώπους", ένα ένθετο με φωτογραφίες για όσα εξιστορούνται στη μαρτυρία και δώδεκα ζωοφιλικά διηγήματα. Η μαρτυρία, γραμμένη με το λογοτεχνικό μεράκι του Περικλή Σφυρίδη, αναβιώνει τη ζωή του συγγραφέα ως προς τη σχέση του με τα ζώα, αλλά και τη σχέση του με ποικίλους άλλους ανθρώπους, που η ζωή τους διασταυρώθηκε με τη δική του με αφορμή κάποιο ζώο. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό αυτοβιογραφικό κείμενο στο οποίο παρελαύνουν, εκτός από τα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ, 1977-2002
Τριάντα δύο διηγήματα από την εικοσιπεντάχρονη πεζογραφική πορεία του Περικλή Σφυρίδη, σε επιλογή του κριτικού Αλέξη Ζήρα. Τα «Ερωτικά» διηγήματα είναι πικρές ερωτικές ιστορίες, όπου όνειρα διαψεύδονται και προσδοκίες τσακίζονται, με πρώτη δύναμη τη γυναίκα. Όλα σχεδόν τα πρόσωπα, αρσενικά και θηλυκά, δεν είναι παρά μορφές αλλοτριωμένες και σπασμωδικές μες στο ψυχρό φως μιας γκρίζας ζωής. Στα διηγήματα «Από τη θητεία στην ιατρική», ο συγγραφέας αξιοποιεί τα βιώματά του για να παρουσιάσει μια νέα κατάσταση που δημιουργείται στο χώρο της υγε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ
Το 1996 γνώρισα από πρώτο χέρι -μαζί με τη νεφροπαθή αδελφή μου- πώς πραγματοποιούνται παράνομα οι μεταμοσχεύσεις νεφρού στην Ινδία. Νεαροί Ινδοί πουλάνε το νεφρό τους για να σώσουν από την ασιτία την οικογένειά τους. Πελάτες είναι κάποιοι απελπισμένοι νεφροπαθείς, που παίζουν τη ζωή τους κορόνα γράμματα. Γύρω απ' αυτόν το διπλό ανθρώπινο πόνο έχει στηθεί ένα ολόκληρο κύκλωμα από γιατρούς και μεσάζοντες που πλουτίζουν. Επιπλέον γνώρισα την Ινδία της φτώχειας, των αντιθέσεων, της διαφθοράς, των θρησκευτικών αντιπαραθέσεων, της ανύπαρκτης κο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
«Στις δεκατρείς του Μάρτη ήρθε ο μικρός γιος με το αυτοκίνητό του να πάρει τον γιατρό για το νεκροταφείο. Ο μεγάλος, παρόλο που είχε βγάλει εισιτήρια, δεν μπόρεσε να έρθει· είχαν σταματήσει, λόγω της πανδημίας, οι πτήσεις από το Βερολίνο στη Θεσσαλονίκη. Στο κοιμητήριο έφτασαν με μάσκες, με γάντια, ακόμα και με γυαλιά, κι ο γιατρός φορώντας ναυτικό μαύρο καπέλο. Φτάσανε στον τάφο, τον είχανε σκάψει, αλλά μέσα δεν είδανε τίποτα, θαρρείς κι είχανε σηκώσει τη νεκρή. Τρέξανε στα γραφεία αλαφιασμένοι, εκεί είναι τους είπαν, να πάνε πίσω και να ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ - ΑΛΕΞΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ
Ο Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1931 καί πέθανε στην Αθήνα το 1996. Μέχρι το 1980 έζησε στη γενέθλια πόλη, οπού δημιούργησε καί το σημαντικότερο έργο της ποίησης του. Σπούδασε γαλλική φιλολογία καί για κάποιο διάστημα εργάστηκε ως καθηγητής γαλλικών σε φροντιστήρια. Κυκλοφόρησε τίς εξής ποιητικές συλλογές: Δύσκολος θάνατος, Θεσσαλονίκη 1954. Ό θάνατος του Μύρωνα, Θεσσαλονίκη 1960. Ποιήματα για ένα καλοκαίρι, Θεσσαλονίκη 1963. 44 ποιήματα (επιλογή 1946-1964), Θεσσαλονίκη 1970. Νοσοκομείο εκστρατείας (ποιήματα 1964-197...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΦΥΑΔΕΣ
Στο βιβλίο "Παραφυάδες" ο Περικλής Σφυρίδης συγκέντρωσε τα κείμενα για τη λογοτεχνία και τις βιβλιοκρισίες που δημοσίευσε την εικοσαετία 1979-1998 σε διάφορα, κυρίως λογοτεχνικά, περιοδικά. Στα κείμενα συμπεριέλαβε εκτενείς συνεργασίες σε αφιερώματα περιοδικών ή ομιλίες για το έργο λογοτεχνών, που στη συνέχεια δημοσιεύθηκαν. Οι βιβλιοκρισίες αφορούν σε ποιητικά και πεζογραφικά βιβλία καταξιωμένων λογοτεχνών αλλά και πρωτοεμφανιζόμενων, που κατά την κρίση του συγγραφέα αξίζουν της προσοχής του αναγνωστικού κοινού. Τόσο στα κείμενα όσο και σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
«Ο Σφυρίδης φέρνει στο προσκήνιο ζητήματα που απασχολούν έντονα ή και διχάζουν την κοινωνία, όπως είναι η ευθανασία, οι μεταμοσχεύσεις οργάνων, οι ασθενείς του έιτζ, η παθογένεια του συστήματος υγείας, τα ναρκωτικά και ο κανιβαλισμός των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης. Έτσι, η πεζογραφία του δεν εξαντλείται σε μια απολαυστική, απλώς, διήγηση ιστοριών -χάρισμα και γνώρισμα της γραφής του, έτσι κι αλλιώς -, αλλά ενδυναμώνεται με τη χρησιμότητα του θέματος και την υψηλή κοινωνική ευθύνη, κάτι που συναρτάται, πιθανότατα, με τη θετικιστική και τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΡΚΙΝΟΣ
ΜΕ ΤΟ ΠΟΥ ΓΥΡΙΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΚΥΡΟ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ, έτρεξα αμέσως σε μια άλλη κλινική -μάθαινα από γνωστούς νέα του στο νησί- όπου τον είχαν πάει, γιατί πλησίαζε το τέλος του. Με υποδέχτηκε μια ηλικιωμένη γυναίκα, μαυροντυμένη, που μου συστήθηκε ως η μεγάλη του αδελφή (ο φίλος μου ήταν μοναχογιός) και σε μιαν άκρη, πάνω σε μια καρέκλα, καθόταν μια ακόμα μαυροφορεμένη γριά, ένα χούφταλο, πάνω από τα ενενήντα της. "Η μάνα μας", μου ψιθύρισε η αδελφή του. Εν τω μεταξύ είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο που είχε στείλει για τύπωμα. Ο φίλος ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΚΑΡΑΤΟΜΗΣΗΣ
Λοιπόν, Πρόεδρε, επειδή εγώ δεν έχω τον χαρακτήρα της Υποψήφιας, θα σου τα πω χύμα και τσουβαλάτα για να τα μάθουν και οι αναγνώστες. Σε ρωτώ, λοιπόν, δεν υπήρχαν άλλοι καθηγητές στον Τομέα του πανεπιστημίου με «συναφές» αντικείμενο, είτε στα Δημώδη είτε στα Νεοελληνικά; Καλά, έστω ότι το έκρινες αναγκαίο (εγώ νομίζω ότι μάλλον πιέστηκες) και όρισες ως «αρχηγό» την, Πώς να την πούμε, καθηγήτρια των Νεοελληνικών από τη Θεσσαλονίκη τους άλλους δυο γιατί τους έβαλες από την Κρήτη; Ποιος ή ποια στους υπέδειξε; Χάθηκαν, βρε, αδελφέ, όλα τα άλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ «ΜΠΟΝΖΑΙ»
ΓΙΟΡΤΕΣ - ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ Ανήμερα του νέου έτους η γυναίκα μου παίρνει στο τηλέφωνο τη Μαρία στη Σκύρο, τη γειτόνισσά μας, που μαζί με τον άντρα της, τον Μήτσο, έχουν την ταβέρνα τους στον Μώλο. Πριν από δύο περίπου χρόνια έχουν χάσει τον μοναχογιό τους, τον Κωστή, έναν παλίκαρο μέχρι 'κει πάνω, κι από τότε ο Μήτσος είναι -ή νιώθει- άρρωστος. Θέλει να της ευχηθεί καλή χρονιά και να ρωτήσει για την υγεία του άντρα της. Μπερδεύεται όμως η γλώσσα της, ξεχνάει, και αντί να ρωτήσει "Τι κάνει ο Μήτσος;", της ξεφεύγει και ρωτάει: "Τι κάνει ο Κωστής;...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Το βιβλίο "Οι γάτες του χειμώνα και άλλα διηγήματα" αποτελείται από τρία μέρη: Στο πρώτο ανήκει το διήγημα που έδωσε τον τίτλο στο βιβλίο και άλλα τρία, που αφορούν σε ζώα. Πρόκειται για δραματικές ιστορίες, που ως κοινή μοίρα έχουν το θάνατο των ζώων αλλά και το σπαραγμό των ανθρώπων που τα αγάπησαν. Το δεύτερο μέρος περιέχει άλλα τέσσερα διηγήματα. Τα δυο πρώτα καταγράφουν κοινωνικές συγκρούσεις και τα δυο επόμενα ερωτικά αδιέξοδα σε προσωπικό επίπεδο. Και οι τέσσερις ιστορίες αναφέρονται σε γεγονότα και ήθη της σύγχρονης εποχής. Στο τρί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΦΥΑΔΕΣ ΙΙΙ
Η συνεισφορά του Περικλή Σφυρίδη ως μελετητή και κριτικού της σύγχρονης νεοελληνικής μας λογοτεχνίας είναι εξίσου σημαντική με αυτήν του πεζογράφου. Μελετώντας εδώ και μια δεκαετία το σύνολο της δουλειάς του, έκρινα σκόπιμο να αναδείξω πρώτα τη σημασία του κριτικού του έργου κι ύστερα του πεζογραφικού, επειδή το κριτικό του έργο παρέμενε στη σκιά της πεζογραφικής προσφοράς του, που τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο σημαντικούς διηγηματογράφους του καιρού μας. Με τον τρίτο -και όπως δήλωσε, τελευταίο- αυτόν τόμο των κριτικών του δοκιμίων "...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΔΑΜΑΚΟΣ
Η ΓΗ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΥΔΩΝΙ ΤΟ ΧΑΜΟΜΗΛΙ ΤΗ ΝΥΧΤΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΡΟΥΣ Η ΛΑΧΤΑΡΑ ΟΤΑΝ ΠΗΓΑΙΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΕ ΠΕΡΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΒΡΑΔΙΑΣΕ Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΤΟ ΓΙΑΣΕΜΙ ΣΑΝ ΦΥΛΛΑΡΑΚΙ Η ΦΩΛΙΑ Η ΔΑΚΤΥΛΗΘΡΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΣ ΔΥΟ ΜΑΤΙΑ ΜΠΛΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ ΘΕΕ ΜΟΥ... ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΠΑΙΣΙΟΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ
Όποτε περνώ από το Ταχυδρομείο του Χαριλάου, στις αρχές της σημερινής οδού Νικολάου Πλαστήρα που οδηγεί προς την Πυλαία (την παλιά δηλαδή Καπουτζήδα, όπως την έλεγαν στα παιδικά μου χρόνια) δεν παραλείπω να περάσω και από το "παραδοσιακό" γιαουρτάδικο "ΛΕΑΝΔΡΟΣ", που τώρα κάτω από το όνομα έχει προστεθεί και το "ΓΑΛΑΚΤΟ / ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ". Το μαγαζί αυτό υπήρξε το αγαπημένο στέκι των παιδικών μου χρόνων, γιατί ο κυρ-Λέανδρος, Πόντιος στην καταγωγή, εκτός από εξαίρετος γιαουρτσής, έφτιαχνε και το πιο υπέροχο παγωτό ντοντουρμά σ' όλον τον τότ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΦΥΑΔΕΣ ΙΙ
(. . .) Με τα δεκατρία κείμενα λογοτεχνίας, τις είκοσι εφτά βιβλιοκρισίες και το παράρτημα της επιστολογραφίας προς συγγραφείς με κριτικές παρατηρήσεις για το έργο τους, τα οποία συγκεντρώθηκαν στον παρόντα τόμο, δίνονται όχι μόνο μια ολοκληρωμένη εικόνα της σύγχρονης λογοτεχνικής παραγωγής του τόπου, που προκάλεσε το ενδιαφέρον του συγγραφέα, αλλά και οι αισθητικές αξίες τις οποίες υιοθετεί στο κριτικό του έργο, για την αξιολόγηση συγγραφέων ή ποιητικών και πεζογραφικών βιβλίων που κυκλοφόρησαν στη δεκαετία. Κι ακόμα το βιβλίο προσφέρεται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ
[...] Κεντρική του ιδέα η γυναίκα, "η πρώτη δύναμη", που έλεγε κι ο αλησμόνητος Τσιτσάνης λίγο πριν το τέλος του. Η ανοργασμική Νάντια, η διφορούμενη Φαίδρα, η νοσηρή Ελένη κι οι άλλες είναι λίγο Εύες, που τείνουν το μήλο, και λίγο μητέρες τρυφερές, που χαϊδεύουν τους αρσενικούς με συγκατάβαση σαν να 'ναι μικρά παιδιά. Πίσω, όμως, απ' τις μορφές τους, τα καπρίτσια, τα καμώματά τους, μορφάζει η ζωή, η ζωή της καταναλωτικής κοινωνίας "με τα βασιλεμένα ιδανικά". Πράγματι, όλα σχεδόν τα πρόσωπα, είτε αρσενικά, είτε θηλυκά, κινούνται γύρω από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΣΘΟΣ ΑΝΘΥΠΙΑΤΡΟΥ
ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ "Το πρώτο μου ιατρείο ήταν μια πρώην ψησταριά, μαγαζί δηλαδή με κεπέγκι - τόσα μπορούσα να διαθέσω για νοίκι. Το έβαψα μόνος μου τρία χέρια να φύγει η ταγκίλα άσπρη τη τζαμαρία της πρόσοψης να μη φαίνονται οι επισκέπτες. Δεξιά υπήρχε κάποιο κατάστημα "Χρώματα-Σιδηρικά" κι αριστερά ένα κομμωτήριο. Το μαγαζί το είχα χωρίσει στη μέση με νοβοπάν: το μισό μπροστά η αίθουσα αναμονής, που ποτέ δεν αξιώθηκε πελάτη να περιμένει το υπόλοιπο στο βάθος το εξεταστήριο, χωρίς παράθυρο, μ' ένα φως νέον αναμμένο συνέχεια. Εκεί είχα βάλει το γ...
Διαβάστε περισσότερα...