ΣΟΥΡΛΑΣ Κ. ΠΑΥΛΟΣ

ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΔΙΚΑΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
Τί είναι το δίκαιο και πώς οι δικαστές αντλούν από αυτό τις κρίσεις που εκφέρουν, οφείλοντας μάλιστα να τις αιτιολογήσουν ως σύννομες; Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, οι απαντήσεις που δίνονται συνήθως στο ερώτημα αυτό χαρακτηρίζονται από μία υπεραπλούστευση που δεν συνάδει με την κρισιμότητά του. Κατά την κρατούσα άποψη, το δίκαιο είναι ένα σύνολο κανόνων αρμοδίως τεθειμένων, ο κάθε κανόνας αποτελεί μία γενικού χαρακτήρα γλωσσική πρόταση και η αιτιολόγηση της δικανικής κρίσης γίνεται μέσω ενός απαγωγικού συλλογισμού, δηλαδή μιάς λογικής μετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ
Στη ζωή μας τελούμε καθημερινά διάφορες πράξεις και γινόμαστε μάρτυρες ή και αποδέκτες πράξεων των άλλων. Τί είναι όμως οι ανθρώπινες πράξεις; Η σχετική φιλοσοφική συζήτηση, που ξεκινά από τον Αριστοτέλη, είναι πολύπλοκη και περικλείει πολλές διχογνωμίες. Τη σύγχρονη εποχή, δύο υπήρξαν οι βασικές αντίπαλες σχολές. Η μία στάθηκε περισσότερο στην πράξη ως ένα εξατομικευμένο γεγονός ηθελημένης μεταβολής της πραγματικότητας το οποίο, όπως και κάθε άλλο, εξηγείται βάσει σχέσεων αιτιότητας: η πράξη συνίσταται σε σωματικές κινήσεις που προκαλούν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΤΟΥ ΒΙΟΥ
Η ραγδαία εξέλιξη των επιστημών της ζωής και των τεχνολογικών εφαρμογών τους τα τελευταία χρόνια έχει επαναφέρει στο επίκεντρο της φιλοσοφικής συζήτησης παλαιότατα ερωτήματα περί της αξίας της ζωής, που αυτή τη φορά τίθενται με νέα ένταση και υπό νέο πρίσμα. Οι γνώσεις που καθημερινά μας κατακλύζουν και οι δυνατότητες ποικιλότροπων επεμβάσεων σε ανθρώπους, ζώα και φυτά που διανοίγονται δημιουργούν μεγάλη αισιοδοξία σε σχέση τόσο με την ικανοποίηση της "του ειδέναι ορέξεως" όσο και με τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Φαίδων Βεγλερής
Το'Ιδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία έχει από καιρό εγκαινιάσει μια σειρά εκδηλώσεων για να τιμήσει τη μνήμη σημαντικών ανθρώπων του πνεύματος και της τέχνης που, χωρίς να εμπλακούν άμεσα με την ενεργό πολιτική, άφησαν με τη δράση τους το θετικό στίγμα τους στον δημόσιο βίο της χώρας μας. Μια τέτοια εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στον νομικό Φαίδωνα Βεγλερή, καθηγητή των Πανεπιστημίων της Αθήνας και του Στρασβούργου, που με την όλη δράση του, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, ως συγγραφέας σημαντικών επιστημονικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Τα δοκίμια που περιέχονται στην παρούσα συλλογή είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος τους καρπός της συμμετοχής μου, από το 2003 έως σήμερα, στο διεπιστημονικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Βιοηθικής, που ξεκίνησε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και συνεχίζεται μέχρι σήμερα σε συνεργασία με την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τα δοκίμια αυτά προέκυψαν είτε από τη διδακτική μου δραστηριότητα είτε από εισηγήσεις μου στις διάφορες εκδηλώσεις -κυρίως συνέδρια και ημερίδες- που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού αυτού Προγράμματος. Τα περισσότερα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ
Οι περισσότεροι από εμάς δεν αμφιβάλλουμε ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο από τα υπάρχοντα πολιτεύματα. Κατά παράδοξο όμως τρόπο, σοβαρές διαφωνίες επικρατούν μεταξύ μας ως προς τον τρόπο δικαιολόγησης της κρίσης μας αυτής. Οι διαφωνίες έχουν επιπτώσεις και στο ζήτημα της παραλλαγής του δημοκρατικού πολιτεύματος που ο καθένας από εμάς επικροτεί. Πού οφείλονται αυτές οι αποκλίσεις; Και πώς μπορούμε να βρούμε ένα μίτο που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, τον λαβύρινθο των αντικρουόμενων απόψεων; Τα ερωτήματα αυτά απο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο παρών τόμος περιέχει ένα μέρος από τα μαθήματά μου προς τους τεταρτοετείς φοιτητές της Νομικής τα οποία φέρουν τον γενικό τίτλο Φιλοσοφία του δικαίου: Μια ιστορική εισαγωγή. Η καταγραφή των μαθημάτων αυτών και η δημοσίευσή τους σε μορφή βιβλίου, παρ' ότι από καιρό προγραμματισμένη, αποδείχθηκε και αυτή τη φορά, όπως συνήθως, ότι απαιτεί περισσότερο χρόνο από εκείνον που είχε αρχικά προβλεφθεί. Επειδή ωστόσο η καταγραφή ενός πρώτου μέρους αυτών των παραδόσεων έχει ήδη ολοκληρωθεί (όσο ποτέ μπορεί να ολοκληρωθεί έστω και μέρος μιας φιλοσοφ...
Διαβάστε περισσότερα...

JUSTI ATQUE INJUSTI SCIENTIA
Η επιστήμη του δικαίου (Rechtswissenschaft, science du droit για την περιορισμένη χρήση του αγγλικού legal science βλ. κατωτ. § 25) είναι, όπως μαρτυρεί και η ονομασία της, μια επιστήμη που έχει ως αντικείμενό της το δίκαιο. Μια εισαγωγή στην επιστήμη του δικαίου στρέφεται επομένως γύρω από δύο πόλους: το δίκαιο ως αντικείμενο γνώσεως και την επιστήμη του δικαίου ως την πορεία προς την κατάκτηση αυτής της γνώσεως μαζί με το αποτέλεσμά της. Από τους δύο αυτούς πόλους προηγείται ο πρώτος. Η ανάπτυξη πρέπει λοιπόν να αρχίσει με ορισμένες εισ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)
Η μεθοδολογία του δικαίου διδάσκεται εφέτος για τρίτη ήδη χρονιά παράλληλα με τη φιλοσοφία του δικαίου ως αυτοτελές μάθημα στους 4ετείς φοιτητές του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως γνωστική ενότητα φιλοσοφικής υφής και κανονιστικού χαρακτήρα δεν αρκείται στην καταγραφή των leges artis ερμηνείας και εφαρμογής του θετικού δικαίου πού ακολουθούνται εμπειρικά από τους πρακτικούς νομικούς κατά την εξάσκηση των δραστηριοτήτων τους, αλλά επιδιώκει τη φιλοσοφικά θεμελιωμένη υπόδειξη των καλύτερων δυνατών τρόπων για τη μεγιστοποίηση τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ