Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση

Στο βιβλίο αυτό ο John Rawls προεκτείνει και αναθεωρεί την ιδέα της δικαιοσύνης όπως την παρουσίασε στο βιβλίο του "Θεωρία της δικαιοσύνης" παράλληλα, αναθεμελιώνει τη φιλοσοφική της ερμηνεία. Στη "Θεωρία της δικαιοσύνης" ο συγγραφέας θεωρούσε δεδομένη την «εύτακτη κοινωνία», όπως την ονόμασε ο ίδιος, δηλαδή μια κοινωνία σταθερή, σχετικά ομοιογενή στις βασικές ηθικές της πεποιθήσεις, η οποία χαρακτηρίζεται από ευρεία συναίνεση για το τι συνιστά την καλή ζωή. Ωστόσο, στη σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία βλέπουμε ότι συνυπάρχει μια πολλαπλότητα ασύμβατων μεταξύ τους δογμάτων - θρησκευτικών, φιλοσοφικών και ηθικών.
Αναγνωρίζοντας πως αυτή είναι μια πάγια κατάσταση της δημοκρατίας, ο Rawls θέτει το ζήτημα του πολιτικού φιλελευθερισμού ως εξής: Πώς μπορεί μια σταθερή και δίκαιη κοινωνία ελεύθερων και ίσων πολιτών να ζει σε ομόνοια, όταν διαιρείται βαθιά από όλα αυτά τα εύλογα αλλά και ασύμβατα μεταξύ τους δόγματα; Η απάντηση που μας δίνει στον "Πολιτικό φιλελευθερισμό" στηρίζεται σε έναν νέο ορισμό της εύτακτης κοινωνίας. Εύτακτη δεν είναι πλέον η κοινωνία που ενώνεται από τις βασικές ηθικές της αντιλήψεις, αλλά εκείνη που ενώνεται από την πολιτική της αντίληψη περί δικαιοσύνης, και στην οποία επιπλέον υπάρχει μια επάλληλη συναίνεση των εύλογων περιεκτικών δογμάτων που εστιάζεται σε τούτη την αντίληψη.
Η παρούσα εμπλουτισμένη μορφή του έργου συγκεντρώνει σε μία οριστική έκδοση το σύνολο της σκέψης του κορυφαίου πολιτικού φιλοσόφου για τον πολιτικό φιλελευθερισμό, προσθέτοντας τα εξής νέα κεφάλαια: "Απάντηση στον Χάμπερμας", "Η ιδέα του δημόσιου λόγου" αναθεωρημένη, καθώς και την εισαγωγή του John Rawls στη χαρτόδετη έκδοση του "Πολιτικού Φιλελευθερισμού". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα του Σπύρου Μαρκέτου
Εισαγωγή (1993)
Εισαγωγή στη χαρτόδετη έκδοση (1995)
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Ο Πολιτικός Φιλελευθερισμός. Βασικά Στοιχεία
Διάλεξη Ι Οι θεμελιώδεις ιδέες
1. Όσον αφορά δύο θεμελιώδη ερωτήματα
2. Η ιδέα της πολιτικής αντίληψης της δικαιοσύνης
3. Η ιδέα της κοινωνίας ως επιεικούς συστήματος συνεργασίας
4. Η ιδέα της πρωταρχικής θέσης
5. Η πολιτική αντίληψη του προσώπου
6. Η ιδέα της εύτακτης κοινωνίας
7. Ούτε κοινότητα ούτε ένωση
8. Περί της χρήσης αφηρημένων αντιλήψεων
Διάλεξη II Οι εξουσίες των πολιτών και των αντιπροσώπων τους
1. Το εύλογο και το ορθολογικό
2. Τα βάρη της κρίσης
3. Εύλογα περιεκτικά δόγματα
4. Η συνθήκη της δημοσιότητας: Τα τρία της επίπεδα
5. Η ορθολογική αυτονομία των πολιτών: Αντίληψη τεχνητή, όχι πολιτική
6. Η εντελής αυτονομία των πολιτών: Αντίληψη πολιτική και όχι ηθική
7. Η βάση των ηθικών κινήτρων του προσώπου
8. Ηθική ψυχολογία: Φιλοσοφική, όχι ψυχολογική
Διάλεξη IIΙ Πολιτικός κατασκευισμός
1. Η ιδεατής κατασκευιστικής αντίληψης
2. Ο ηθικός κατασκευισμός του Καντ
3. Η δικαιοσύνη ως επιείκεια ως κατασκευιστική θεώρηση
4. Ο ρόλος που διαδραματίζουν οι αντιλήψεις της κοινωνίας και του προσώπου
5. Τρεις έννοιες της αντικειμενικότητας
6. Η αντικειμενικότητα ανεξάρτητη από την αιτιακή θεώρηση της γνώσης
7. Πότε υφίστανται, από πολιτική άποψη, αντικειμενικοί λόγοι;
8. Η εμβέλεια του πολιτικού κατασκευισμού
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Ο Πολιτικός Φιλελευθερισμός: Τρεις Κύριες Ιδέες
Διάλεξη IV Η ιδέα της επάλληλης συναίνεσης
1. Πώς είναι εφικτός ο πολιτικός φιλελευθερισμός;
2. Το ερώτημα της σταθερότητας
3. Τρία χαρακτηριστικά της επάλληλης συναίνεσης
4. Η επάλληλη συναίνεση δεν είναι αδιάφορη ούτε σκεπτικιστική
5. Μια πολιτική αντίληψη δεν χρειάζεται να είναι περιεκτική
6. Βήματα προς τη συνταγματική συναίνεση
7. Βήματα προς την επάλληλη συναίνεση
8. Αντίληψη και δόγματα: Πώς σχετίζονται μεταξύ τους;
Διάλεξη V Η προτεραιότητα του ορθού και οι ιδέες περί αγαθού
1. Πώς η πολιτική αντίληψη περιορίζει τις ιδέες περί αγαθού
2. Η αγαθότητα ως ορθολογικότητα
3. Πρωταρχικά αγαθά και διαπροσωπικές συγκρίσεις
4. Τα πρωταρχικά αγαθά ως ανάγκες των πολιτών
5. Επιτρεπτές αντιλήψεις του αγαθού και πολιτικές αρετές
6. Είναι η δικαιοσύνη ως επιείκεια επιεικής απέναντι στις αντιλήψεις του αγαθού;
7. Το αγαθό της πολιτικής κοινωνίας
8. Ώστε η δικαιοσύνη ως επιείκεια είναι εντελής
Διάλεξη VI Η ιδέα του δημόσιου λόγου
1. Τα ερωτήματα και οι τόποι ανοιχτής συζήτησης του δημόσιου λόγου
2. Ο δημόσιος λόγος και το ιδεώδες της δημοκρατικής πολιτειότητας
3. Μη δημόσιοι λόγοι
4. Το περιεχόμενο του δημόσιου λόγου
5. Η ιδέα των ουσιωδών συνταγματικών ζητημάτων
6. Το ανώτατο δικαστήριο ως φάρος του δημόσιου λόγου
7. Φαινομενικές δυσχέρειες του δημόσιου λόγου
8. Τα όρια του δημόσιου λόγου
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Το Θεσμικό Πλαίσιο
Διάλεξη VII Η βασική δομή ως αντικείμενο
1. Το πρώτιστο αντικείμενο της δικαιοσύνης
2. Η ενότητα μέσω της κατάλληλης διαδοχής
3. Ο ελευθερισμός δεν αναγνωρίζει κανέναν ιδιαίτερο ρόλο στη βασική δομή
4. Η σημασία του υπόβαθρου δικαιοσύνης
5. Πώς η βασική δομή επηρεάζει τα άτομα
6. Η αρχική συμφωνία ως υποθετική και μη ιστορική
7. Ειδικά γνωρίσματα της αρχικής συμφωνίας
8. Η κοινωνική φύση των ανθρώπινων σχέσεων
9. Η ιδανική μορφή της βασικής δομής
10. Απάντηση στην κριτική που άσκησε ο Χέγκελ
Διάλεξη VIII Οι βασικές ελευθερίες και η σειρά προτεραιότητάς τους
1. Ο αρχικός σκοπός της δικαιοσύνης ως επιείκειας
2. Η ειδική υπόσταση των βασικών ελευθεριών
3. Αντιλήψεις του προσώπου και της κοινωνικής συνεργασίας
4. Η πρωταρχική θέση
5. Σειρά προτεραιότητας των ελευθεριών, Ι: Δεύτερη ηθική δύναμη
6. Σειρά προτεραιότητας των ελευθεριών, II: Πρώτη ηθική δύναμη
7. Οι βασικές ελευθερίες δεν είναι απλώς τυπικές
8. Ένα εντελώς επαρκές σχήμα των βασικών ελευθεριών
9. Πώς οι ελευθερίες συναρμόζονται σε ένα συνεκτικό σχήμα
10. Ελεύθερος πολιτικός λόγος
11. Ο κανόνας του σαφούς και επικείμενου κινδύνου
12. Διαφυλάσσοντας την επιεική αξία των πολ