Χωρίς στέμμα

Παρουσίαση

Ελπίζω ο αναγνώστης που θα κάνει τον κόπο να εντρυφήσει στο παρόν να νιώσει τον παλμό και τη δόνηση του πλήθους, του οποίου οι διάφορες «ιδεολογικά έμφορτες», ενίοτε μάλιστα ένοπλες, μερίδες συγκρούονταν στα τέλη του 1923 ζητωκραυγάζοντας οι μεν υπέρ της Δημοκρατίας, οι δε υπέρ της Βασιλείας (κάποιοι ακόμη και υπέρ των Σοβιέτ...). Και να αισθανθεί την «εμπύρετη» ένταση των κοινοβουλευτικών διαξιφισμών μεταξύ Βενιζέλου και Παπαναστασίου το 1924...
Και να «ακούσει» τον ήχο των πυροβόλων του Κονδύλη, όταν το 1926 έδιναν το τελειωτικό και πολυαίμακτο χτύπημα στα παραστρατιωτικά «Δημοκρατικά Τάγματα», τα οποία μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα ο κυνικός στρατηγός είχε χρησιμοποιήσει για να ανατρέψει το καθεστώς του Πάγκαλου. Ή όταν τα ίδια αυτά πυροβόλα συνέτριΒαν, το 1935, τον τελευταίο «ένοπλο σπασμό» της ηφαιστειώδους ιδιοσυγκρασίας του Βενιζέλου. Ωστόσο...
Ο πρωταρχικός στόχος του πονήματος αυτού δεν είναι αφηγηματικός. Κύρια πρόθεση του γράφοντος είναι να ανασυνθέσει, να αναδείξει και να αναλύσει τη φύση, παράλληλα δε να ερμηνεύσει τη δραματική πορεία, τους διαρκείς τριγμούς, τις επαναλαμβανόμενες εκτροπές, τις πολυειδείς δονήσεις και την επώδυνη κατάληξη αυτής της «πολιτευματικής παρένθεσης» που άνοιξε στις 25 Μαρτίου του 1924 για να κλείσει δραματικά τον Νοέμβριο του 1935... (Θ.Δ., από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Προλεγόμενα/Προειδοποίηση
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Α) Το γενικό πλαίσιο
Β) Το θεωρητικό υπόστρωμα της συζήτησης. Σύγκριση Μοναρχίας - Αβασίλευτης Δημοκρατίας
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Το θνησιγενές πολίτευμα. Η «προϊστορία», η εγκαθίδρυση και η πρίότη θέσμισή του
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η μακρά πορεία προς την πολιτειακή αλλαγή
1. Ο -χωρίς αντιμοναρχικό περιεχόμενο- «διχασμός» πριν από τον Εθνικό Διχασμό
2. Η έκρηξη του Διχασμού και η αντιμοναρχική διάστασή του: Από τη στόχευση του προσώπου
στην αμφισβήτηση του θεσμού
2α. «Χώρα προδοτών» (1915-1917) και βενιζελική απολυταρχία (1917-1920)
2β. Η απόλυτη στρατοκρατία: το καθεστώς Πλαστήρα - Γόνατα και η Μοναρχία
2γ. Το «αντικίνημα» του 1923, θρυαλλίδα για την κατάργηση της Μοναρχίας
3. «Πολιτειακή καταστάλαξη» της στρατοκρατίας και απομάκρυνση του Βασιλιά
4. Η Δ' Συντακτική και η πορεία προς την αλλαγή πολιτεύματος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Τα προβληματικά θεσμικοπολιτικά θεμέλια του νέου πολιτεύματος
1. Το «επικυρωτικό» δημοψήφισμα και οι συνθήκες διεξαγωγής του
2. Το «κατοχυρωτικό» (Ν.Δ. της 23ης Απριλίου 1924)
3. Ένας πρόσθετος αμυντικός θεσμός: Η Γερουσία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Οι τρικυμιώδεις απαρχές του «κατοχυρωμένου» πολιτεύματος
1. Η Δ' Συντακτική: η 20μηνη Εθνοσυνέλευση των... επτά πρωθυπουργών και του μηδενικού κύρους
2. Η εκτροπή εντός της εκτροπής: Το καθεστώς Πάγκαλου
3. Η «θεσμική επίστεψη» του νέου πολιτεύματος: Το Σύνταγμα του 1925/6 ή «Σύνταγμα
Παπαναστασίου»
3α. Συγκρότηση και λειτουργία συστήματος δύο βουλών (bicameralisme...)
3β. Η αναλογική εκπροσώπηση των μελών των νομοθετικών σωμάτων
3βΙ. Ολοσχερής αναλογική για το σύνολο των βουλευτούν (εκλεγομένων αμέσως)
3βΙΙ. Σχεδόν ολοσχερής αναλογική για την πλειονότητα των γερουσιαστών (εκλεγομένων εμμέσως)
3γ. Η μονοετής διάρκεια -ή «ενιαύσιο»- της πρωθυπουργικής θητείας
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: «Ενέσεις ζωής», φθορά και κατάρρευση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας
Προλεγόμενα
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η θεσμική διάρθρωση/διόρθωση: Το Σύνταγμα του 1927
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η Αβασίλευτη κατά την περίοδο της οιονεί «ομαλότητας»
1. Η Βουλή του 1926, η Οικουμενική και η φθορά της: Από τη συγκυβέρνηση στην επιστροφή του «Μεσσία»
2. «Μεσσιανική» μονοπρόσωπη εξουσία
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Αναζωπύρωση πολιτειακών φόβων και πολιτική ανωμαλία. Η «αυτοκτονία» της Αβασίλευτης
1. Οικονομική κρίση, παρελθοντολαγνεία και πολιτικός καιροσκοπισμός
2. Ο αχός των ερπυστριών: Πραξικοπήματα και επιθανάτιος ρόγχος του πολιτεύματος
3. Το κλείσιμο της πολιτειακής παρένθεσης (ή... Τσαλδάρης: πολύ μετριοπαθής για να επιβιώσει)
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΕΠΙΜΕΤΡΑ: Ευάγγελος Βενιζέλος, Ντίνος Γκλέτσος, Ιωάννης Δασκαρόλης, Ιωάννης Θεοδωρόπουλος, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, Αντώνης Κλάψης, Πάνος Λαζαράτος, Κώστας Μποτόπουλος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΟΝΟΜΑΤΩΝ