ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΝ Η ΕΛΛΑΣ

Παρουσίαση

Το ερώτημα που τίθεται πολύ συχνά είναι, αν η Ελλάδα ως ανεξάρτητο εθνικό κράτος, με δεδομένη τη διαδρομή της επί 200 χρόνια, είναι μια ιστορία επιτυχίας, ένα success story ή μια ιστορία αποτυχίας, ένα failed story. Είναι, προφανώς, δύσκολο και παρακινδυνευμένο να δώσουμε μια απάντηση απλή, ενιαία και οριστική, και μάλιστα μια απάντηση «επιστημονική». Πρόκειται για μια συνολική πρόσληψη της ιστορίας του σύγχρονου ελληνικού κρατούν που, όπως κάθε πρόσληψη, έχει έντονα στοιχεία ιδεολογικής χρήσης της ιστορίας ή, αν μη τι άλλο, προσωπικής προτίμησης. Θα μπορούσαμε όμως, με αξιώσεις ευρύτατης αποδοχής, να πούμε ότι η Ελλάδα των 200 ετών του ανεξάρτητου κρατικού της βίου είναι μια άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία, καθόλου πληκτική και μονότονη. Η Ελλάδα λειτούργησε όλη αυτήν τη μακρά περίοδο ως πεδίο, ως εργαστήριο στο οποίο δοκιμάσθηκαν, ή ακόμα και διαμορφώθηκαν, νέες καταστάσεις και νέοι θεσμοί, η χρήση των οποίων μεταφέρθηκε σε άλλες χώρες, ή επαναλήφθηκε στην Ελλάδα σε μεταγενέστερες ιστορικές φάσεις και υπό άλλες συνθήκες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει τα Πρακτικά του Συνεδρίου με τίτλο «Εργαστήριον η Ελλάς». Θεσμοί και καταστάσεις που δοκιμάστηκαν στην Ελλάδα από την Παλιγγενεσία έως τις ημέρες μας.
Το συνέδριο οργανώθηκε από τον «Κύκλο Ιδεών» στο πλαίσιο της «Πρωτοβουλίας 1821-2021» και διεξήχθη, λόγω της πανδημίας, διαδικτυακά, 2-4 Νοεμβρίου 2020. Εντάσσεται συνεπώς στο προοίμιο του επετειακού έτους 2021.
Η ελαφρώς πρόωρη διεξαγωγή του συνεδρίου ήταν μια επιλογή που έγινε επικοινωνιακά μεν για να αποφευχθεί η ένταξη στο πολύ πυκνό και πλούσιο πρόγραμμα του 2021. Επιστημονικά δε για να λειτουργήσει το συνέδριο ως μικρή συμβολή στην προετοιμασία του αναστοχασμού που πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι καταστατικός σκοπός του εορτασμού της επετείου.
Ένας τρίτος λόγος για τη διεξαγωγή του συνεδρίου λίγο πριν από το τέλος του 2020 ήταν η έγκαιρη, εντός του επετειακού έτους, έκδοση των Πρακτικών του που ως πράξη ολοκληρώνει οργανωτικά το συνέδριο και θέτει το corpus των εργασιών του στη κριτική διάθεση της επιστημονικής κοινότητας και κάθε αναγνώστη/αναγνώστριας. [...] (Από τον πρόλογο των εκδοτών)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Χαιρετισμός Ευάγγελου Βενιζέλου
Χαιρετισμός Ιωάννη Μάνου
Το πλαίσιο του συνεδρίου
Ευάγγελος Βενιζέλος, Τι σημαίνει «Εργαστήριον η Ελλάς»
Κώστας Κωστής, Η ανάγκη τοποθέτησης της ελληνικής περίπτωσης μέσα στα διεθνή συμφραζόμενά της
Εισαγωγική συζήτηση Ευάγγελου Βενιζέλου - Κώστα Κωστή
ΕΝΟΤΗΤΑ Ι. Η Ελληνική Παλιγγενεσία και τα εθνικά κράτη στη Νοτιοανατολική Ευρώπη
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙ. Πρώιμη εγκαθίδρυση και δοκιμασίες της δημοκρατικής αρχής
ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ. Η Ελλάδα ως δοκιμαστήριο της αυτοκεφαλίας των εθνικών Ορθοδόξων Εκκλησιών
ΕΝΟΤΗΤΑ IV. Η Ελλάδα μεταξύ των μεγάλων πολέμων: από τους Βαλκανικούς έως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο (1912-1940)
ΕΝΟΤΗΤΑ V. Η Ελλάδα ως δοκιμαστήριο του εθνικού φαινομένου
ΕΝΟΤΗΤΑ VI. Η Ελλάδα ως δοκιμαστήριο ευρωατλαντικών θεσμών
ΕΝΟΤΗΤΑ VII. Δανειστές και επόπτες, βοήθεια και εξάρτηση
Στρογγυλή τράπεζα - Συμπεράσματα:
Ευάγγελος Βενιζέλος, Γιάννης Βούλγαρης, Στάθης Καλύβας, Κώστας Κωστής, Κωνσταντίνα Μπότσιου, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Αριστείδης Χατζής

Επιμέλεια: Ευ. Βενιζέλος, Κ. Κωστής, Ευ. Χατζηβασιλείου