MICHELANGELO

Παρουσίαση

Ο Λουντοβίκο Μπουοναρότι, άνθρωπος παλαιών αρχών, δεν ήθελε ο γιος του, ο Μιχαήλ Άγγελος (Μικελάντζελο), να αφιερωθεί στην τέχνη, είτε επρόκειτο για ζωγραφική είτε για γλυπτική. Η κεφαλή της οικογένειας δεν παρέλειπε να υπενθυμίζει ότι οι Μπουοναρότι κατάγονταν από παλιά αρχοντική γενιά, και μάλιστα από τους κόμητες Ντι Κανόσα, άρχοντες της Τοσκάνης με ιστορία. Επομένως, έπρεπε να τιμούν το όνομά τους και να διατηρούν την τιμή τους. Δεν είχε σημασία που εδώ και αρκετό καιρό η ευγενική καταγωγή της οικογένειας, εάν βέβαια υπήρξε ποτέ, είχε εκλείψει, σε βαθμό που ο Λουντοβίκο τα έβγαζε πέρα με πενιχρά έσοδα και με μέτριες κρατικές δουλειές στην ύπαιθρο. Στη Φλωρεντία δεν έλειπαν οι διάσημοι καλλιτέχνες, τους οποίους τιμούσαν οι κάτοικοι της πόλης, καθώς και μερικοί φωτισμένοι άρχοντες, όπως ο Κόζιμο ιλ Βέχιο, ο οποίος επιθυμούσε στο πλάι του, την ύστερη ώρα, τον πιστό γλύπτη Ντονατέλο. Ωστόσο, ακόμη και οι πιο γνωστοί καλλιτέχνες είχαν ταπεινή λαϊκή καταγωγή και ανήκαν σε κατώτερη κοινωνική τάξη, η οποία δεν είχε καμία διαφορά από την τάξη των χειροτεχνών, όχι μόνο απέναντι στην κοινή γνώμη αλλά και απέναντι στο νόμο, σύμφωνα με τον οποίο, εάν κάποιος ήθελε να ασχοληθεί με τη γλυπτική ή την αρχιτεκτονική, έπρεπε να εγγραφεί στο σύλλογο των κτιστών και των ξυλουργών, λαμβάνοντας τον τίτλο του «ειδικευμένου εργάτη». Οι Φλωρεντίνοι καλλιτέχνες ήταν αυτοί που πολύ πριν από εκείνους της υπόλοιπης Ιταλίας προσπάθησαν με κάθε τρόπο να αναδείξουν την κοινωνική τους υπόσταση, διεκδικώντας την ευγενή δημιουργική αξία της δραστηριότητάς τους και βρίσκοντας συμμάχους στον κόσμο των γραμμάτων, ανάμεσα στους ουμανιστές που αναζητούσαν λίγα ίχνη από τη μεγάλη εκτίμηση στις εικαστικές τέχνες την οποία έτρεφαν οι άνθρωποι του πνεύματος στην αρχαιότητα. Πάντως, όλο το 14ο αιώνα οι τέχνες αυτές αμφιταλαντεύονταν ανάμεσα στις «μηχανικές τέχνες», που ήταν αποκλειστικά χειρωνακτικές (από τη γεωργία μέχρι την ξυλουργική), και τις «ελεύθερες τέχνες», που τρέφονταν από το πνεύμα και ήταν άξιες να τις ασκήσουν οι ανώτερες κοινωνικές τάξεις (από τη γεωμετρία μέχρι την αστρονομία και τη γραμματική). Κάποιος όπως ο Λουντοβίκο Μπουοναρότι, που δεν συναναστρεφόταν ούτε καλλιτέχνες ούτε ουμανιστές, δεν έβρισκε καμία απολύτως διαφορά ανάμεσα στο γλύπτη και στο λιθοξόο.
Μια επίσκεψη στην Οικία Μπουοναρότι, στη Φλωρεντία, που στέγαζε την οικογένεια επί τρεις αιώνες, μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα, μαρτυρεί τη ριζική αλλαγή άποψης «μετά τον Μιχαήλ Άγγελο». Ήδη όσο ζούσε ο καλλιτέχνης η ευγενής οικογένειά του κατάλαβε ότι η δραστηριότητά του, στην οποία αρχικά είχε εναντιωθεί, ήταν αυτή που προσέδιδε κύρος στην ίδια και πραγματικά μεγάλη δόξα, σε μεγαλύτερο βαθμό από τους μυστηριώδεις ποδεστάτους [ανώτεροι πολιτικοί και στρατιωτικοί δικαστές στο Μεσαίωνα] και τους σταυροφόρους ιππότες που την εξωράιζαν στο παρελθόν. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)