ΟΙ ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Παρουσίαση

Η οικοδόμηση ειρήνης αποτελεί μια πολυσύνθετη διαδικασία που απαιτεί συνεχή διαπραγμάτευση, αμοιβαίες υποχωρήσεις και σεβασμό της κάθε πλευράς. Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι συνθήκες οικοδόμησης της ειρήνης άλλαξαν ολοκληρωτικά, καθώς το παγκόσμιο πλαίσιο μεταβλήθηκε δραματικά. Το πόνημα του Αρχιμανδρίτη Αρίσταρχου Γκρέκα περιγράφει διεξοδικά τις νέες θεωρίες σχετικά με τη διαδικασία της οικοδόμησης ειρήνης και δίνει έμφαση στις προσεγγίσεις της διαμεσολάβησης και της συμφιλίωσης.
Ειδικότερα, μέσα στο πλαίσιο της παγκόσμιας διακυβέρνησης δοκιμάζεται καθημερινά η αποτελεσματικότητα αυτών των προσεγγίσεων. Είναι χαρακτηριστικό πως η Παγκόσμια Διακυβέρνηση δεν σχετίζεται με μια παγκόσμια κυβέρνηση, αλλά αφορά ένα μοντέλο διακυβέρνησης χωρίς μια ιεραρχική δομή εξουσίας, που διαμορφώνει μια πραγματικότητα μέσα από δίκτυα και διασυνδέσεις, καθώς φέρνει κοντά διαφορετικούς εμπλεκόμενους θεσμούς, που λειτουργούν μέσα από την σύνθεση δραστηριοτήτων διακυβέρνησης, επίσημων και ανεπίσημων οργανισμών, με κοινά ενδιαφέροντα. Πρόκειται για πρωτοβουλίες Διεθνών και Περιφερειακών Οργανισμών, Κυβερνητικών και Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε ένα λειτουργικό σύστημα διασύνδεσης.
Βέβαια, το βιβλίο δεν επιδιώκει να εξηγήσει μόνο το θεωρητικό κομμάτι των σύγχρονων θεωριών της οικοδόμησης ειρήνης, αλλά και να ενισχύσει την αξία της διαπραγμάτευσης μέσα από το εμπειρικό πλαίσιο δύο περιπτώσεων μελέτης. Ο π. Αρίσταρχος παρουσιάζει ένα νέο παράδειγμα για τη θεωρία της διαμεσολάβησης και της συμφιλίωσης που προκύπτει μέσα από τη μελέτη της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις. Αναλύει με επιτυχημένο τρόπο τη σύγχρονη κατάσταση στην Κύπρο και στο Κόσσοβο και υπογραμμίζει τη νέα προσέγγιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
Παρόλο που οι δύο περιπτώσεις μελέτης φαίνεται πως έχουν αρκετές διαφορές, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι υπάρχει ένα παρόμοιο θεωρητικό μοτίβο στις δράσεις των διαφόρων οργανισμών και μηχανισμών για την οικοδόμηση ειρήνης.
Οι εθνικές ή τοπικές κυβερνήσεις και οι επιτροπές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι σημαντικοί παράγοντες στη διαπραγμάτευση και ολοκλήρωση μιας παγκόσμιας "κοινωνίας ειρήνης" με τις δράσεις που αναλαμβάνουν για την οικοδόμησή της. Παρ' όλα αυτά, η παρουσία των Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων και το εθελοντικό έργο που προσφέρουν σε μια κοινωνία των πολιτών βοηθά σημαντικά στην επιτυχία κάθε ειρηνευτικής προσέγγισης. Ειδικότερα, οι φρέσκιες ιδέες και οι άμεσες λύσεις τους σε καθημερινά προβλήματα έχουν συντελέσει στην ομαλοποίηση και υπέρβαση ιδιαίτερα δύσκολων συνθηκών.
Ο Αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας καταγράφει σύγχρονες θεωρίες σχετικά με την οικοδόμηση ειρήνης που μπορούν να εφαρμοστούν σε πραγματικά γεγονότα και πραγματικές περιπτώσεις μελέτης. Ο συγγραφέας θεωρεί ότι είναι ουσιώδης η σημασία της διαμεσολάβησης και της συμφιλίωσης ως δράσεις οικοδόμησης ειρήνης καθώς και το έργο συγκεκριμένων Οργανισμών κατά τη διάρκεια μιας ειρηνευτικής διαδικασίας.
Στην πραγματικότητα, αυτό το έργο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα χρηστικό εγχειρίδιο στους φοιτητές των Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών σχετικά με τη διαδικασία οικοδόμησης ειρήνης καθώς και να προσφέρει βοήθεια σε τέτοιες διαδικασίες σε όλους τους εμπλεκομένους φορείς. (Από τον πρόλογο του Χρήστου Αραμπατζή)

Περιεχόμενα

Προλεγόμενα
Συντομογραφίες
Εισαγωγή
Α. Σχεδιασμός μέσα από τις περιπτώσεις μελέτης: Αξιολόγηση της σημασίας και της αποτελεσματικότητας των διεθνών και περιφερειακών οργανισμών στην πρόληψη (prevention) των συγκρούσεων
1. Η Παγκόσμια Διακυβέρνηση (global governance) ασκείται μέσα από ένα θεμελιωμένο πλαίσιο δομών και λειτουργιών των Διεθνών και Περιφερειακών Οργανισμών
2. Οι δύο τύποι των Περιφερειακών και Διεθνών Οργανισμών και η ιστορική τους ανάπτυξη ως παράγοντες πρόληψης συγκρούσεων
3. Η αποτελεσματικότητα των Διεθνών και Περιφερειακών Οργανισμών όπως προέκυψε από τις περιπτώσεις μελέτης
Β. Διαφορετικοί τύποι εμπλεκόμενων παραγόντων στη διαδικασία της οικοδόμησης ειρήνης
1. Η ανάμειξη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη διαδικασία οικοδόμησης ειρήνης
2. Οι Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις στο σύγχρονο πεδίο της οικοδόμησης ειρήνης
3. Οι Κυβερνήσεις στις διαδικασίες οικοδόμησης ειρήνης
Γ. Ορισμός της έννοιας "Οικοδόμηση ειρήνης" (Peace-building)
1. Σύγχρονες θεωρίες και προσεγγίσεις της οικοδόμησης ειρήνης
2. Το πεδίο της Οικοδόμησης Ειρήνης
3. Επίσημοι (official) και Ανεπίσημοι (non-official) παράγοντες στη σύγχρονη διαδικασία οικοδόμησης ειρήνης
4. Διαμεσολάβηση στη σύγχρονη διαδικασία οικοδόμησης ειρήνης
5. Συμφιλίωση στο σύγχρονο πεδίο της οικοδόμησης ειρήνης
6. Προσεγγίσεις της οικοδόμησης ειρήνης στην πράξη
6.1 Προσεγγίσεις οικοδόμησης ειρήνης κατά την μεταπολεμική ανασυγκρότηση (post-conflict reconstruction)
6.2 Διλήμματα (dilemmas) της οικοδόμησης ειρήνης
Δ. Περιπτώσεις Μελέτης: Κύπρος και Κόσσοβο
1. Σύγχρονες προσεγγίσεις οικοδόμησης ειρήνης στην Κύπρο
1.1. Διαμεσολάβηση (mediation) στην Κύπρο
1.2. Συμφιλίωση στην Κύπρο
2. Σύγχρονες προσεγγίσεις οικοδόμησης ειρήνης στο Κόσσοβο
2.1 Σύγχρονη Διαμεσολάβηση στο Κόσσοβο
2.2 Συμφιλίωση στο Κόσσοβο
3. Σύγκριση μεταξύ της διαμεσολάβησης και της συμφιλίωσης στην Κύπρο και στο Κόσσοβο
Ε. Η αποτελεσματικότητα της ανεπίσημης διαμεσολάβησης στις διεθνείς συγκρούσεις
1. Η ανεπίσημη διαμεσολάβηση όπως προκύπτει από τη λειτουργία της στις διεθνείς συγκρούσεις
2. Η αποτελεσματικότητα της ανεπίσημης διαμεσολάβησης στις διεθνείς συγκρούσεις
3. Η ανεπίσημη διαμεσολάβηση των Κουάκερων (Quakers) ως περίπτωση μελέτης
ΣΤ. Η σημαντικότητα του φύλου ως παράγοντας διαμεσολάβησης συγκρούσεων
1. Η σημασία της ευαισθησίας του φύλου στη διαμεσολάβηση και δύο περιπτώσεις μελέτης
Ζ. Ο ρόλος της θρησκείας στις συγκρούσεις και στη διαδικασία οικοδόμησης ειρήνης στη θεωρία και στις σύγχρονες προσεγγίσεις
Η. Ανάπτυξη της σκέψης και της πράξης των Κουάκερων στην Οικοδόμηση Ειρήνης
1. Η σκέψη και πράξη των Κουάκερων στην οικοδόμηση ειρήνης
2. Η πράξη και σκέψη των Κουάκερων ως μελέτη περίπτωσης διαμεσολάβησης
Θ. Οι δράσεις-κλειδιά του Αφοπλισμού, της Αποστρατικοποίησης και της Επανένταξης πρώην μαχητών
1. Οι δράσεις-κλειδιά του Αφοπλισμού, της Αποστρατικοποίησης και της Επανένταξης πρώην μαχητών
2. Δυσκολίες και ευκαιρίες που προκύπτουν στην εκτέλεση της διαδικασίας Αφοπλισμού, Αποστρατικοποίησης και Επανένταξης
2.1 Η περίπτωση μελέτης της Μοζαμβίκης
Συμπεράσματα
Βιβλιογραφία