ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ

Παρουσίαση

Με την παρούσα έκδοση το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία παρουσιάζει στο ευρύ κοινό τα πρακτικά της ημερίδας που συνδιοργάνωσε με το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών τον Ιανουάριο του 2015, με θέμα «Οι πόλεις των Φιλικών: οι αστικές διαδρομές ενός επαναστατικού φαινομένου», με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας.
Η Φιλική Εταιρεία, στο ευρύτερο πλαίσιο της Ελληνικής Επανάστασης, συνιστά ένα ιστορικό παράδειγμα πολλαπλών προσλήψεων. Ο μυστικός χαρακτήρας της δομής και της οργάνωσής της είναι αναμενόμενο να περιορίζει τις μαρτυρίες που έχουν φτάσει στα χέρια μας. Αν και απομνημονεύματα, ημερολόγια, αρχεία των πρωταγωνιστών, ιδιωτικά αρχεία, ιστορικά μελετήματα, εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας για το θέμα, πολύ συχνά προσωπικές αντιπαραθέσεις αλλά και αντιζηλίες κοινωνικές και πολιτικές μεταξύ των πρωταγωνιστών της οργάνωσης οδηγούν σε ερμηνείες και επανερμηνείες.
Μέσα από τις εισηγήσεις των πανεπιστημιακών και άλλων διακεκριμένων επιστημόνων επιδιώκεται η ανάδειξη της ιδιαιτερότητας και της σημασίας του κινήματος της Φιλικής Εταιρείας ως προαγγέλου της Επανάστασης, αλλά και η επαναπροσέγγιση της ιστορίας των κοινωνικών ομάδων που στήριξαν την Εταιρεία, μέσα και έξω από τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έμφαση δίνεται στα αστικά περιβάλλοντα που φιλοξένησαν τη δράση της Εταιρείας, τα οποία ήταν και περισσότερο ευαίσθητα απέναντι στις γενικότερες ευρωπαϊκές ανακατατάξεις και τις αναζητήσεις της εποχής.
Οι επέτειοι, όπως και η επικείμενη των 200 χρόνων από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, μας προσφέρουν ευκαιρίες για αναστοχασμό, ανάδειξη νέων στοιχείων και παραμέτρων, αναπλαισίωση των ιστορικών φαινομένων και των δράσεων των κοινωνικών υποκειμένων. (Νικόλαος Βούτσης, από τον πρόλογο της έκδοσης)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
[Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Νικόλαος Βούτσης]
Χαιρετισμός στην ημερίδα
[Αναστασία Παπαδία-Λάλα]
Όλγα Κατσιαρδή-Herring, Εισαγωγικές σκέψεις
Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Η Φιλική Εταιρεία και η πολιτική γεωγραφία του Διαφωτισμού
Ευρυδίκη Σιφναίου, "Υποδυόμενοι" τους εμπόρους. Φιλική Εταιρεία, παρανομία και νομιμότητα στη νέα πόλη της Μαύρης Θάλασσας (Οδησσός 1814-1821)
Μαρία Ευθυμίου, Το "Μέγα Σχέδιον" ή πώς Φιλικοί "υπέλαβον δυνατά τα αδύνατα"
Δημήτριος Μ. Κοντογεώργης, Μεταξύ πανδούρων και βογιάρων. Οι Φιλικοί στο Βουκουρέστι και στο Ιάσιο
Μαρία Παπαθανασίου, Στη Βιέννη του ύστερου 18ου και του πρώιμου 19ου αιώνα: μυστικές συναντήσεις, ανατρεπτικές ιδέες, "υπονομευτικές" κινήσεις
Παναγιώτης Μιχαηλάρης, "Μ' είπε προς τούτοις και μερικάς ειδήσεις των εν Πίζα ευρισκομένων φίλων"
Δημήτρης Δημητρόπουλος, Γιαννιώτες στη Φιλική Εταιρεία. Οι διαδρομές της μύησης
Διονύσης Τζάκης, Από την Οδησσό στη Βοστίτσα: η πολιτική ενσωμάτωση των τοπικών ηγετικών ομάδων στη Φιλική Εταιρεία
Ελένη Αγγελομάτη-Τσουγκαράκη, Ζάκυνθος: η Φιλική Εταιρεία σε μια κοινωνία ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση
Νάσια Γιακωβάκη, Οδησσός, Κωνσταντινούπολη,
Ισμαήλι: τρεις οργανωτικοί σταθμοί ενός αχαρτογράφητου δρομολογίου
Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ευρετήριο κυρίων ονομάτων προσώπων και πόλεων