ΤΑΞΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

Παρουσίαση

Η παρούσα μελέτη εστιάζεται σε μία συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και σε ένα συγκεκριμένο θεωρητικό πεδίο, εξετάζοντας επιλεκτικά ορισμένες θεωρίες για την κρίση του κράτους στη μεσοπολεμική Γερμανία. Δεν πρόκειται για άλλη μία ιστορία της λεγόμενης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, αλλά για μια σειρά θεωρητικών ανακατασκευών που αφορούν την κρισιακή δομή του σύγχρονου κράτους. Το ζήτημα της διαμεσολάβησης και της αντιπροσώπευσης συμφερόντων στη σφαίρα της κρατικής πολιτικής, το ζήτημα του πολιτεύματος και της μορφής του κράτους, το ζήτημα της διαχείρισης της κοινωνικής εργασίας, η κομματική και κινηματική πλαισίωση του κράτους (με τη ρητή απειλή του φασισμού και του εθνικοσοσιαλισμού) - όλα αυτά τα ερωτήματα, καθώς και άλλα συγγενή αποτελούν στόχο πραγμάτευσης στην εργασία αυτή.
Από την περίοδο πριν τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο εξετάζονται οι θεωρίες των Georg Jellinek, Max Weber, Karl Kautsky και Rosa Luxemburg. Στη μεσοπολεμική, βασική ενότητα εξετάζονται τα έργα των Alfred Weber, Hermann Heller και Ernst Fraenkel. Η πορεία της θεωρητικής ανακατασκευής κλείνει με την εξέταση δύο μεταπολεμικών θεωριών για το κράτος και την πολιτική, εστιάζοντας σε έργα ερευνητών τόσο διαφορετικών όπως ο Franz Neumann και ο Walter Eucken.
Στα Παραρτήματα περιέχονται επιπλέον κείμενα της περιόδου, όπως του Otto Kirchheimer και της Clara Zetkin, καταδεικνύοντας τον ιδιαίτερα δυναμικό χαρακτήρα του αντικειμένου - το κράτος σε κρίση δεν αφορά μια αναπόληση του παρελθόντος, αλλά μια ρητά παροντική κατάσταση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
Προεισαγωγικές παρατηρήσεις
Ι. Τροπές του θεωρητικού λόγου - Από την ίδρυση του αυτοκρατορικού κράτους στην ανατροπή του πολιτεύματος
1.1. Ο Georg Jellinek και ο διττός χαρακτήρας του συνταγματικού βίου
1.2. Ο Max Weber και η αγωνιστική νομιμοποίηση του σύγχρονου κράτους
1.3. Ο Karl Kautsky και η θεωρητική προσμονή της σοσιαλιστικής επανάστασης
1.4. Η Rosa Luxemburg και η αυθορμησία των μαζών ως ωθητική δύναμη της επανάστασης
II. Η βίαιη μετάβαση σε ένα επισφαλές δημοκρατικό πλαίσιο -ή ο θεολόγος (Ernst Troeltsch) ως παρατηρητής της επανάστασης
IIΙ. Ο πολιτισμός, το Σύνταγμα και το κράτος ως πεδία κρίσης στη μεσοπολεμική περίοδο
III.1. Ο ιστορισμός, ο φιλελευθερισμός και η κρίση του κράτους σύμφωνα με τον Alfred Weber
III.2. Η προσπάθεια αναθεμελίωσης της θεωρίας του κράτους από τον Herman Heller ως αναζήτηση ενός πραγματολογικού και κανονιστικού πυρήνα της σύγχρονης κυριαρχίας
1.3. Η θεωρία της ανασυγκρότησης του Συντάγματος και του κράτους από τον Ernst Fraenkel
IV. Μετά την κρίση. Η ανάλυση του εθνικοσοσιαλισμού και η προσημειωμένη πραγμάτευση των δυνατοτήτων του μέλλοντος
IV.1. Η ανάλυση του κράτους και της κοινωνίας: Από το χερσαίο κτήνος (Franz Neumann)...
IV.2. ...στη θεάρεστη διάταξη του ανταγωνισμού (Walter Eucken)
V. Στοιχειώδεις διαπιστώσεις
Παραρτήματα
Παράρτημα I
Ernst Troeltsch. Το τέλος της στρατοκρατίας (1918)
Παράρτημα II
Otto Kirchheimer, Βαϊμάρη - και μετά τι; Γέννηση και παρόν ενός Συντάγματος (1930)
Παράρτημα III
Clara Zetkin, Ομιλία ως πρεσβύτερης Προέδρου κατά την έναρξη των εργασιών του Ράιχσταγκ (30 Αυγούστου 1932)
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων