ΑΓΙΟΣ ΦΑΝΟΥΡΙΟΣ

Παρουσίαση

«Στον ελλαδικό χώρο, αλλά και στον ελληνισμό της διασποράς, περίοπτη λατρευτική θέση κατέχει ο άγιος Φανούριος. Ο άγιος αυτός απουσιάζει τόσο από το αγιολόγιο των άλλων χριστιανικών ομολογιών, αλλά και από αυτό των μη ελληνικής καταγωγής ορθοδόξων. Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση της Κύπρου. Ενώ δεν εντοπίζονται παλαιοί ναοί προς τιμή του Φανουρίου, υπάρχουν παραδόσεις, πολύ διαφορετικές από αυτές του ελλαδικού χώρου, που αναφέρονται στον Φανούριο. Πάντως τελευταία η Κύπρος υφίσταται την επίδραση της Ελλάδας και η λατρεία του Φανουρίου παίρνει και εκεί απρόσμενες διαστάσεις. Ανάλογες διαστάσεις παίρνει το φαινόμενο στον ελληνισμό της διασποράς. Μεταξύ των ελληνικών πληθυσμών ο άγιος Φανούριος απέκτησε τεράστια δημοτικότητα και εισήλθε στη λαϊκή συνείδηση ως ο άγιος ευρέτης απολεσθέντων αντικειμένων, αλλά και ως άγιος ικανός να αποκαλύψει λύσεις για την πραγμάτωση επιδιωκόμενων στόχων. Το αίτημα έχει περισσότερες πιθανότητες αποδοχής όταν εισάγεται συνοδευόμενο από τον γνωστό πλακούντα, τη φανουρόπιτα, η οποία αποτελεί ήδη συνιστώσα της νεοελληνικής λαϊκής παράδοσης. Φυσικά, όπως συμβαίνει με όλους τους αγίους, τον άνθρωπο του λαού, πιστό ή όχι, δεν τον απασχολεί το ερώτημα της ιστορικότητας αυτού του αγίου...» (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Υπάρχουν ανύπαρκτοι άγιοι;
Η περίπτωση Φανουρίου
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΟΙ ΠΗΓΕΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ
1. Τα αποκαλούμενα Θαύματα του Αγίου Φανουρίου
α) Συγγραφέας, χρόνος, τόπος και αιτία σύνταξης του κειμένου
β) Πληροφορίες των Θαυμάτων του αγίου Φανουρίου σχετικά με τη λατρεία του Φανουρίου
2. Συναξάρια, Αγιολόγια και Εορτολόγια
α) Το περιεχόμενο του Συναξαρίου του αγίου Φανουρίου
β) Η ιστορική αξία του Συναξαρίου του αγίου Φανουρίου
γ) Χρόνος, τόπος γραφής και ο συντάκτης του Συναξαρίου του αγίου Φανουρίου
3. Η Διαθήκη του Αγγέλου Ακοτάντου
4. Οι υμνολογικές πηγές
5. Οι αρχαιολογικές πηγές
α) Ρόδος
β) Κρήτη
γ) Εκτός Ρόδου και Κρήτης
6. Οι εικονογραφικές πηγές
α) Ρόδος
β) Κρήτη
γ) Εκτός Ρόδου και Κρήτης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΠΗΓΕΣ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ
1. Γραπτές πηγές
2. Αρχαιολογικές πηγές
3. Εικονογραφικές πηγές
4. Λαϊκές παραδόσεις, θρύλοι και έθιμα
α) Παραδόσεις περί την εμφάνιση του Φανουρίου ή της λατρείας του
β) Παραδόσεις σχετικές με τις θαυματουργικές ικανότητες του Φανουρίου
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΦΑΝΟΥΡΙΟΥ
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ
Αρτικόλεξα
Συντομογραφίες πηγών και ελληνόφωνης βιβλιογραφίας
Συντομογραφίες ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Γενικό ευρετήριο
Ευρετήριο παραπομπών στις πηγές και στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία
Ευρετήριο παραπομπών στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία
ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΕΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ
Saint Phanourios. L'histoire d'un saint inexistant
Saint Phanourios. The History of an Inexistant Saint
ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΑ