ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΛΥΚΕΙΟΥ

Παρουσίαση

Είναι ανάγκη να κατανοήσουμε ότι η ελληνική γλώσσα βρίσκεται στη ρίζα πολλών ευρωπαϊκών γλωσσών και ότι ο ελληνικός πολιτισμός αποτελεί τη βάση του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Εξάλλου, η λέξη «Ευρώπη» είναι ελληνική και σημαίνει: αυτή που έχει «ευρείς ώπας», μεγάλα μάτια.
Η Ελληνική Πολιτεία πρέπει να ενισχύσει τα ινστιτούτα της ελληνικής γλώσσας κυρίως στις πρωτεύουσες της Ευρώπης. Να φροντίσει για την πιο συστηματική διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία και στα πανεπιστήμια της Ενωμένης Ευρώπης. Να υποστηρίζει ότι η ελληνική γλώσσα είναι γλώσσα με οικουμενική διάσταση. Να πείθει τους ξένους που επισκέπτονται την Ελλάδα να ξεκινήσουν τη συστηματική εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας.
Το σολωμικό δίδαγμα «Μήγαρις πως έχω άλλο τι στον νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα» είναι επίκαιρο. Γιατί πολλοί ζητούν τον παραγκωνισμό της ελληνικής γλώσσας, στην οποία γράφτηκαν τα αριστουργήματα της κλασικής αρχαιότητας και τα κείμενα των μεγάλων πατέρων της Ορθοδοξίας και η Καινή Διαθήκη. Στην αγγλική και γαλλική γλώσσα υπάρχουν χιλιάδες λέξεις με ελληνική προέλευση, όπως και πολλοί επιστημονικοί όροι. Η αξία της ελληνικής γλώσσας εξαρτάται απ' τα πνευματικά έργα που δημιούργησαν οι Έλληνες και αποτελούν τη βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η ελληνική γλώσσα, μολονότι συγκαταλέγεται στις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες, είναι κυρίως πολιτισμική γλώσσα. Άλλωστε η γλώσσα δεν είναι μόνο όργανο της καθημερινής επικοινωνίας, αλλά και του πολιτισμού, της τέχνης. Η κατάργηση μιας γλώσσας είναι καταστροφική για τον πολιτισμό που εκφράζει.
Η γλώσσα που αποτελεί το θεμέλιο λίθο της έκφρασης και της πολιτιστικής ιδιαιτερότητας κάθε λαού, πρέπει όχι μόνο να διαφυλαχτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και να προστατευθεί, ώστε να γίνουν πράξη ο σεβασμός και η ισοτιμία που απαιτούνται.
Από οικονομικής πλευράς υπάρχουν επιχειρήματα να περιοριστούν οι κοινοτικές γλώσσες, δηλαδή οι γλώσσες εργασίας στα όργανα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να καταργηθούν οι γλώσσες των «μικρών» κρατών-μελών της Ενωμένης Ευρώπης. Από την άποψη όμως του πολιτισμού, της πολιτιστικής ιστορίας τους, θα είναι καταστροφική για τα μικρά κράτη-μέλη η κατάργηση της γλώσσας τους.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι όλες οι πολιτισμικές λέξεις στο λεξιλόγιο των ευρωπαϊκών γλωσσών είναι ελληνικές. Το 1/3 των γαλλικών λέξεων έχουν ελληνική ρίζα. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός στηρίζεται στην ελληνική γλώσσα και στον ελληνικό πολιτισμό. Όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει οικονομική μόνο διάσταση, αλλά κυρίως σημαίνει ισότιμη συνύπαρξη των επιμέρους πολιτισμών, οι οποίοι συνθέτουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Για να διαφυλάξουμε τη μητρική μας γλώσσα από φθορές και αλλοιώσεις πρέπει:
-ν' αντισταθούμε πιο αποτελεσματικά στις διαβρωτικές επενέργειες της αγγλικής (οικουμενικής) γλώσσας
-ν' αποκτήσουμε εθνική συνείδηση
-να δημιουργήσουμε τις καλύτερες προϋποθέσεις για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στο εξωτερικό και στο εσωτερικό
-να συνειδητοποιήσουμε ότι μέσα από τις λέξεις της μητρικής μας γλώσσας αποκαλύπτουμε την εθνική μας ταυτότητα
-να αναβαθμίσουμε τις γλωσσικές σπουδές
-να προσαρμόσουμε τη διδασκαλία της γλώσσας στις νέες ανάγκες της κοινωνίας
-να ενεργοποιήσουμε τους πνευματικούς ανθρώπους για ν' απαλλάξουμε τη μητρική (εθνική) μας γλώσσα από τα ξένα στοιχεία
-να μην εισάγουμε ξένες λέξεις στο λεξιλόγιό μας περιορίζοντας την ξενομανία και τον μιμητισμό μας
-να προστατεύσουμε την ελληνική γλώσσα και στους κόλπους Ενωμένης Ευρώπης, αφού πρώτα παύσουμε να κακοποιούμε τη μητρική μας γλώσσα καθημερινώς [...]. (Από τον πρόλογο των συγγραφέων)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Από τις σημασίες των λέξεων
Συνώνυμα
Αντώνυμα
Παρώνυμα - Ομώνυμα
Παροιμίες
Κυριολεξία - Μεταφορά - Πολυσημία των λέξεων
Ορισμός
Ύφος - Επίπεδα λόγου
Άλλες χρήσεις των λέξεων
Από το γλωσσικό μας παρελθόν
Από τη μορφολογία των λέξεων
Από την ετυμολογία των λέξεων
Λέξεις από ξένες γλώσσες στην ελληνική
Από τη σύνταξη των λέξεων
Στίξη
Περίληψη
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
Γλωσσικές ασκήσεις
Λεξικό νεοελληνικής γλώσσας (Συνώνυμα - Αντώνυμα)
Σημασία ξένων λέξεων στην ελληνική γλώσσα
Πίνακες γραμματικής νεοελληνικής γλώσσας
Πίνακες συντακτικού νεοελληνικής γλώσσας
Θεωρία για την παράγραφο, την περίληψη και τη στίξη
Θέματα για παραγωγή κειμένου
Δοθέντα θέματα
Κριτήρια αξιολόγησης
Εννοιολογία / Λεξικό εννοιών