ΟΤΑΝ ΞΥΠΝΗΣΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ

Παρουσίαση

Ο Ίψεν στο συγκεκριμένο τελευταίο του έργο -το οποίο βαφτίζει ως "έναν δραματικό επίλογο σε τρεις πράξεις"- επιχειρεί μια ολοκληρωτική αναδόμηση, αναθέαση της ίδιας (του) της ζωής. Πλέον έχοντας απομακρυνθεί από τα έργα "προτομές" -όπως ο ίδιος τα αποκάλεσε (Νόρα, Έντα Γκάμπλερ, Τζον Γκάμπριελ Μπόρκμαν, Σόλνες)- επιχειρεί μια διάνοιξη στην οικουμενικότητα. Βάζει στο επίκεντρο το ζήτημα του θανάτου, όχι, ως τρόμο, όχι ως φθορά, αλλά ως κάτι απολύτως απτό και καθημερινό. Εδώ έχουμε να κάνουμε με τον θάνατο της τέχνης, τον θάνατο του μεγαλοϊδεατισμού, τον θάνατο των ζωτικών αισθήσεων, τον εθελούσιο θάνατο και την εξαίρεση από την κοσμική ζωή.
Θέτοντας στο επίκεντρο αυτό το ζήτημα κατασκευάζει πέντε διαφορετικές πλευρές-φορείς των ιδεών του που παλεύουν να αποδεσμευτούν από όλους αυτούς τους θανάτους και να μπορέσουν να δουν, ελεύθεροι και από ψηλά, "όλο το μεγαλείο του κόσμου". Πλέον η ευθύνη του ανθρώπου, η αποστολή και οι αυστηρές γεωμετρικές κατασκευές του δίνουν τη θέση τους "στη ζωή, τη λιακάδα και την ομορφιά" στα βίαια και έντονα σωματικά ένστικτα που εδώ εκπληρώνονται και δεν μένουν μόνο ως μεταμέλειες για μια ζωή που χάθηκε, καθώς και στην προσπάθεια συμφιλίωσης, στην ειρήνη που μπορεί να τα χωρέσει, να τα συμπεριλάβει και να τα συγχωρέσει όλα: είτε εν ζωή είτε εν θανάτω. Με τον τρόπο αυτό κάνει μια σφοδρότατη κριτική και επίθεση στην ίδια του την αγκύλωση την αγκύλωση του πιστού καλλιτέχνη, του πιστού στην αποστολή του, στην αγκύλωση όλης της υπαρξιακής αγωνίας που εντέλει βιώνει μια ζωή να χάνεται και παρ' όλα αυτά παραμένει δέσμια της εθελοτυφλίας της. (Από το επίμετρο του Δημήτρη Καραντζά)

Γραμμένο το 1899, το Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί αποτελεί το κύκνειο άσμα του Χένρικ Ίψεν, ένα θεατρικό έργο που σηματοδοτεί το τέλος: το τέλος μιας ζωής, μιας ολόκληρης συγγραφικής διαδρομής, μιας σειράς δραμάτων με σημείο αφετηρίας Το κουκλόσπιτο, αλλά και της θεατρικής φόρμας του αστικού δράματος. Και ο υπότιτλός του, "δραματικός επίλογος", παρόλο που επιλέχθηκε από τον Νορβηγό συγγραφέα για να υποδηλώσει τη λήξη που προαναγγέλλει μια νέα αρχή, έμελλε να αποδειχθεί προφητικός. Ο Ίψεν μιλούσε για μια συγγραφική επιστροφή με "νέα όπλα", ωστόσο το εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη τον Μάρτιο του 1900 σήμανε την αρχή μιας πορείας που κατέληξε στον θάνατό του μερικά χρόνια αργότερα (1906).
Η μετάφραση έγινε για την παράσταση "Όταν ξυπνήσουμε εμείς οι νεκροί" σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά που παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης "Καρόλου Κουν" (Υπόγειο) έως τις 29 Μαΐου, 2016. (Από το Δελτίο Τύπου)