ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

Παρουσίαση

Το βασικό πρόταγμα της αναλύσεως περί της διακρατικής κατανομής ισχύος συνίσταται εις την αποκρυπτογράφηση των -συνθέτων ή απλών- γεωπολιτικών δεικτών διά πολυπαραγοντικής προσεγγίσεως. Τούτο μεθερμηνεύεται ως η επίμονη και άοκνη εστίαση επί διαφορετικών στοιχείων, προσφερόντων τη βέλτιστη συνολική εικόνα περί μίας περιπτωσιολογικής μελέτης ή ενός στρατηγικού φαινομένου. Επί του εν λόγω άξονος κινείται και το ανά χείρας πόνημα του Μάρκου Τρούλη. Έχων έτερες επιστημονικές καταβολές, εντούτοις δε διστάζει να εγκολπώσει εντός της μελέτης του το θεωρητικό κεκτημένο της συστημικής γεωπολιτικής αναλύσεως, συνθέτοντας και προχωρώντας εις μία εκλεκτική χρήση των επιστημονικών παραμέτρων και εργαλείων [...] Η συστημική γεωπολιτική δύναται να προσφέρει το ερμηνευτικό πλαίσιο σημαινουσών διαστάσεων επί της αναλύσεως των συμμαχιών, ως φαινόμενα καθορίζοντα εν τέλει τη διεθνή και την περιφερειακή κατανομή ισχύος. Προφανώς τούτο υλοποιείται όχι υπό όρους παραγωγής γεωστρατηγικής (προτάσεως πολιτικής) αλλά ως αναγκαία βάση αποκωδικοποιήσεως των αιτίων και των αιτιατών, των προϋποθέσεων συγκλίσεως ή αποκλίσεως των διακρατικών συμφερόντων, της εκτιμήσεως των στρατηγικών απειλών και της εναρμονίσεως των ιδεολογικών επικαλυμμάτων κατά τα λοιπά ρεαλιστικών στρατηγικών συμπεριφορών με γνώμονα την πρόσκτηση ισχύος. Όσον αφορά την περιπτωσιολογική μελέτη των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, τούτη εν έτει 2019 είναι "περισσότερο επίκαιρη" από ποτέ, με τον ρωσικό παράγοντα να εντάσσεται εις την εξίσωση ούτως ή άλλως λόγω της διαμορφωτικής επιδράσεως της στρατηγικής συμπεριφοράς του εις τον ευρύτερο ευρασιατικό χώρο. Ως είχα προσωπικώς αναφέρει εντός παλαιοτέρας συνεντεύξεως: "Ιστορικώς, γεωγραφικώς, γεωπολιτικώς και γεωστρατηγικώς πραγματική σύγκλιση μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας δεν είναι δυνατόν να υπάρξει. Ο λόγος είναι ότι και οι δύο αυτοί εθνικοκρατικοί δρώντες έχουνε, η μεν Ρωσία μια δεδομένη ισχύ, είναι μια, και πάλιν, αναδυομένη υπερδύναμη, η δε Τουρκία φιλοδοξεί να καταστεί μια αναδυομένη υπερδύναμη, και όχι να υπόκειται εις τις τροχιές ενός αστερισμού εντός του ηλιακού συστήματος των ΗΠΑ ή της Μόσχας. Γι' αυτό τον λόγο τέτοια σύγκλιση δεν μπορεί να γίνει". Όπερ σημαίνει ότι παρατηρείται μία ευδιάκριτη τάση της Τουρκίας να λάβει τη θέση της περιφερειακής ηγεμονευούσης δυνάμεως, η οποία όμως δε δύναται να συγκεραστεί με τον περιφερειακό ρόλο της Μόσχας εις τον πρώην σοβιετικό χώρο της Ανατολικής Ευρώπης, του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας (υπεράσπιση εγγύς εξωτερικού), όπως και με τη μείζονα και αέναη στρατηγική προτεραιότητά της να αποκτήσει ερείσματα εις τα "θερμά ύδατα" της Μεσογείου Θαλάσσης. (Ι. Θ. Μάζης, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος Καθηγητού Ιωάννη Θ. Μάζη
- Εισαγωγή
- Το διεθνές σύστημα και η θέση των συμμαχιών: Θεωρητική αποτίμηση
Διεθνές σύστημα
Ισχύς
Εσωτερική και εξωτερική εξισορρόπηση
Συμμαχίες και μικρά κράτη
Συγκρότηση και διατήρηση συμμαχιών
Συστημική γεωπολιτική και συμμαχίες
- Σταθερά χαρακτηριστικά των δρώντων: ΗΠΑ και Τουρκία
Η.Π.Α.
Τουρκία
- Η θέση της Τουρκίας σε μετάβαση: Απειλές, σκοποί και συντελεστές ισχύος
- Ιδεολογικές αναφορές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής: Εσωτερική συγκρότηση και ρητορική νομιμοποίηση
Τουρκία και Μέση Ανατολή
Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης
(Adalet ve Kalkinma Partisi - AKP) και νεοοθωμανισμός
- ΗΠΑ και Τουρκία: Συγκλίνοντα και αποκλίνοντα συμφέροντα στη Μέση Ανατολή
Η μεταψυχροπολεμική Τουρκία και ο ρωσικός παράγοντας
Θέματα διακρατικών σχέσεων στη Μέση Ανατολή: Οι θέσεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας
Συμπεράσματα
Παράρτημα χαρτών
Βιβλιογραφία