ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Παρουσίαση

Τρεις δεκαετίες σχεδόν έχουν περάσει από το τέλος της ΕΣΣΔ και των καθεστώτων του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού" στην ανατολική Ευρώπη. Πλέον οι αναλύσεις και η συζήτηση δεν αφορούν το ίδιο το γεγονός, δηλαδή ότι αυτά τα καθεστώτα κατέρρευσαν. Έχει μετατοπιστεί στην αναζήτηση των αιτιών αυτής της κατάρρευσης, στο "γιατί", στο "τι πήγε στραβά"...
Η αξία του βιβλίου του Τόνι Κλιφ (δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1955) είναι ότι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα γιατί αναλύει τη Ρωσία του Στάλιν και των επιγόνων του σαν ένα τμήμα του παγκόσμιου συστήματος, μια μορφή καπιταλισμού. Έχει σαν αφετηρία ότι η υπόθεση του σοσιαλισμού δεν ήταν "χαμένη υπόθεση" από την αρχή, από την επανάσταση του 1917, αλλά χάθηκε με την επικράτηση του Στάλιν και τη βίαιη ανατροπή και ξεθεμελίωμα των κατακτήσεων του Οκτώβρη.
Η θεωρία του Κλιφ είναι επίκαιρη γιατί διασώζει έννοιες όπως σοσιαλισμός και εργατικό κράτος από τις διαστρεβλώσεις και τις ιδεολογικές επιθέσεις των αστών. Τη χρειαζόμαστε αυτή την κληρονομιά στα 100 χρόνια από την Ρώσικη Επανάσταση. Είναι το απαραίτητο εφόδιο για την Αριστερά που βάζει στόχο να δώσει επαναστατική διέξοδο στην κρίση του συστήματος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος του Λέανδρου Μπόλαρη
Πρόλογος του Τόνι Κλιφ για τη δεύτερη έκδοση στα ελληνικά (1991)
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΤΑΛΙΝΙΚΗ ΡΩΣΙΑ
- Ο έλεγχος της παραγωγής - Δεν επιτρέπεται στους εργάτες να οργανώνονται για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους - Η εξατομικοποίηση της εργατικής τάξης - Η άρνηση κάθε νομικής ελευθερίας στον εργάτη - Γυναικεία εργασία - Καταναγκαστική εργασία - Η υποταγή της κατανάλωσης στη συσσώρευση: Η υποταγή των εργατών στα μέσα παραγωγής - Η συσσώρευση του κεφαλαίου από τη μια και η δημιουργία συνθηκών φτώχειας από την άλλη - Η υποταγή της βιομηχανίας στις πολεμικές ανάγκες - Εργάτες και παραγωγικότητα της εργασίας - Η απαλλοτρίωση της αγροτιάς - Ο φόρος κύκλου εργασιών - Η υποταγή του ανθρώπου στην ιδιοκτησία - Οι αλλαγές στις σχέσεις διανομής - Γραφειοκρατική κακοδιαχείριση - Ρωσία: Ένας βιομηχανικός γίγαντας
ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΟΜΜΑ ΣΤΗ ΣΤΑΛΙΝΙΚΗ ΡΩΣΙΑ
- Ο Μαρξ και ο Ένγκελς για τη φύση του σοσιαλιστικού κράτους - Ο ρωσικός στρατός - Τα Σοβιέτ - Εκλογές - Το Κόμμα - Η απονέκρωση του κράτους και του νόμου
Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΕΝΟΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
- Ο μετασχηματισμός των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής σε σοσιαλιστικούς - Ο καταμερισμός εργασίας και η διαίρεση σε τάξεις - Εργάτες και τεχνικοί - Εργασιακή πειθαρχία - Οι εργάτες και τα μέσα παραγωγής - Οι σχέσεις διανομής στη μεταβατική περίοδο - Εργάτες και αγρότες - Συμπερασματικά
Η ΥΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟ-ΟΚΤΩΒΡΙΑΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
- Η υλική κληρονομιά της τσαρικής περιόδου - Σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής; - Η λειτουργία του καπιταλισμού - Γιατί το Πρώτο Πεντάχρονο Πλάνο σηματοδοτεί το μετασχηματισμό της γραφειοκρατίας σε άρχουσα τάξη
ΤΑ ΚΟΙΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
- Κρατικός καπιταλισμός: μια μερική άρνηση του καπιταλισμού - Κρατικός καπιταλισμός: μετάβαση στο σοσιαλισμό
ΜΙΑ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΛΙΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
- Η σταλινική γραφειοκρατία είναι τάξη - Σταλινική γραφειοκρατία: Η ακραία προσωποποίηση του κεφαλαίου - Η μορφή ιδιοποίησης της γραφειοκρατίας διαφέρει από αυτήν της αστικής τάξης - Σχέσεις παραγωγής και δίκαιο - Η σύνθεση των ακροτήτων της ανάπτυξης - Οικονομία και πολιτική - Μπορεί να υπάρξει σταδιακή μετάβαση από το εργατικό στο καπιταλιστικό κράτος; - Σταλινισμός: Βαρβαρότητα; - Είναι προοδευτικό το σταλινικό καθεστώς;
Η ΡΩΣΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, Ο ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ
- Εισαγωγή - Ο μαρξιστικός νόμος της αξίας - Η εφαρμοσιμότητα του νόμου της αξίας στο καπιταλιστικό μονοπώλιο - Ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός και ο νόμος της αξίας - Ο μαρξιστικός νόμος της αξίας και η ρωσική οικονομία απομονωμένη από τον παγκόσμιο καπιταλισμό - Ο μαρξιστικός νόμος της αξίας και η ρωσική οικονομία σε σχέση με τον παγκόσμιο καπιταλισμό - Μπορεί να υπάρξει παγκόσμιος κρατικός καπιταλισμός; - Η θεωρία του Μαρξ για την καπιταλιστική κρίση - Κρατικός καπιταλισμός και κρίση: Πώς τίθεται το πρόβλημα - Ο Μπουχάριν για την κρίση στον κρατικό καπιταλισμό - Η "λύση" του Τούγκαν-Μπαρανόφσκι - Παραγωγή και κατανάλωση των μέσων καταστροφής
Η ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ
- Το παράδειγμα του ιαπωνικού καπιταλισμού - Τα κίνητρα για την επέκταση της σταλινικής γραφειοκρατίας - Το ιστορικό της ιμπεριαλιστικής επέκτασης: Η ρωσική απορρόφηση της Ανατολικής Ευρώπης - Η εξιδανίκευση της τσαρικής αυτοκρατορίας - Ο αγώνας για εθνική ελευθερία: ο "Τιτοϊσμός"
Η ΤΑΞΙΚΗ ΠΑΛΗ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
- Είναι λάθος να μιλάμε για "σταλινική εποχή" - Η αρχική άμεση επίδραση της εκβιομηχάνισης και της "κολεκτιβοποίησης" στο συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στο προλεταριάτο και τη γραφειοκρατία - Η πίεση του ολοκληρωτικού αστυνομικού μηχανισμού - Οι στρατιωτικές νίκες της Ρωσίας - Η γραφειοκρατία δημιουργεί το νεκροθάφτη της - Η φθίνουσα αποτελεσματικότητα της σταλινικής προπαγάνδας - Οι κοινωνικοί στόχοι της αντισταλινικής αντιπολίτευσης - Συμπερασματικά
Παράρτημα 1
- Κριτική θεώρηση του ορισμού της Ρωσίας ως εκφυλισμένου εργατικού κράτους από τον Τρότσκι
Π