ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση

Η συζήτηση για τον εθνικισμό έχει επιστρέψει στην ημερήσια διάταξη παγκόσμια. Τα πρόσφατα δημοψηφίσματα για ανεξαρτησία σε Καταλονία, ιρακινό Κουρδιστάν και Σκωτία, ήρθαν να μας θυμίσουν ξανά μια σειρά ζητήματα για το έθνος, τις εθνικές μειονότητες, τη γλώσσα, το ρόλο των αρχουσών τάξεων, τη θέση της Αριστεράς. Το ίδιο και η λυσσαλέα δεξιά και ακροδεξιά επίθεση που φουντώνει την πατριδοκαπηλία στην Ελλάδα με αφορμή τη Συμφωνία για τη Μακεδονία.
Το ερώτημα τι στάση κρατάει η Αριστερά απέναντι στο 'δικό της' έθνος ήταν πάντα δεμένο με το τι στάση κρατάει απέναντι στη 'δική της' άρχουσα τάξη. Για να μπορέσει σήμερα να χαράξει μια διεθνιστική στρατηγική, πρέπει να απαντήσει ξεκάθαρα σε μια σειρά ζητήματα που βάζει η ίδια η θεωρητική συζήτηση για τον εθνικισμό:
Τι είναι έθνος; Υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για να αποφασιστεί αν μια ομάδα ανθρώπων αποτελούν ξεχωριστό έθνος; Πώς χαράχτηκαν τα κρατικά σύνορα; Τι σημαίνει δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και για ποιους ισχύει; Πώς μπορεί να σταματήσει η καταπίεση των εθνικών μειονοτήτων; Πρέπει η Αριστερά να υποστηρίζει την ξεχωριστή πολιτιστική κληρονομιά κάθε εθνότητας; Είναι παντοδύναμη η ταύτιση των ανθρώπων με το 'δικό τους' εθνικό κράτος ή είναι δυνατόν να ενωθούν οι εργάτες κι εργάτριες ξεπερνώντας τις εθνικές διαφορές;
Τα ερωτήματα που ανοίγει αυτή η κρίσιμη συζήτηση είναι πραγματικά καταιγιστικά. Ο Κρις Χάρμαν καταφέρνει να συγκεντρώσει τις απαντήσεις μέσα στις σελίδες αυτού του πυκνογραμμένου μικρού βιβλίου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή
Ο καπιταλισμός και το έθνος
Τα πρώτα εθνικά κράτη
Η ώθηση για τη δημιουργία νέων εθνικών κρατών
Έθνος, γλώσσα και θρησκεία
Η ταξική βάση του εθνικισμού
Αντιδραστικά εθνικιστικά κινήματα
Αλληλοσυγκρουόμενοι εθνικισμοί και 'κομμουναλισμός'
Ο κλασικός Μαρξισμός και το εθνικό ζήτημα
Η Λούξεμπουργκ και ο Λένιν
Ο εθνικισμός μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο
Εθνικότητα και πολιτισμός σήμερα
Σύγχρονες θεωρίες της εθνικότητας και του εθνικισμού
Κοινωνικές κρίσεις και εθνικισμός σήμερα
Ο εθνικισμός μετά την κατάρρευση του σταλινισμού
Αριστερά και εθνικισμός