ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Παρουσίαση

Συγκρούεται η "επιστήμη" με τη "θρησκεία"; Συγκρουόταν ανέκαθεν; Και τι είναι, εν τελεί, η "επιστήμη" και η "θρησκεία"; Η συζήτηση περί επιστήμης και θρησκείας, των ορίων μεταξύ τους, της δυνατότητας συνύπαρξής τους ή μιας ανέκαθεν μάχης τους, βρίσκεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πάντοτε παρούσα στη δημόσια συζήτηση - στην Ελλάδα και διεθνώς. Συνήθως αυτοί οι δύο όροι, επιστήμη και θρησκεία, εκλαμβάνονται ως αυτονόητοι και περίπου προαιώνιοι, δηλαδή ως έννοιες των οποίων η προβολή σε ιστορικές φάσεις άλλες από τη δική μας δεν είναι αναχρονιστική. Όμως, η ιστορία των ιδεών και η ιστορία της επιστήμης και της θρησκείας, ως ακαδημαϊκός κλάδος, έχει κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες σημειώσει σημαντικές προόδους, σύμφωνα με τις οποίες καταδεικνύεται ως ανακριβής και αναχρονιστική αυτή η χρήση των όρων. Η "επιστήμη" και η "θρησκεία", με τον τρόπο που χρησιμοποιούνται σήμερα ως έννοιες, αποτελούν νεωτερικά κατασκευάσματα - με ιδιαιτέρως πιο πολύπλοκη την πρότερη διαδρομή τους απ' ό,τι συνήθως πιστεύεται, και απολύτως αναχρονιστική την προβολή του νεωτερικού περιεχομένου τους σε αυτήν την παλαιότερη ιστορική διαδρομή.
Το βιβλίο Πέρα από την Επιστήμη και τη Θρησκεία: νέες φιλοσοφικές και ιστορικές προσεγγίσεις συγκεντρώνει συνεισφορές από ιστορικούς της επιστήμης, φιλοσόφους της θρησκείας και θεολόγους, προκύπτει από το διεθνές ερευνητικό εγχείρημα After Science and Religion: Rethinking the Foundations of Science-Religion Discourse και ρίχνει φως στην ιστορική εξέλιξη των όρων και των πεδίων γνώσης, αναλογιζόμενο σχετικά με την μελλοντική προοπτική τους. Με κεφάλαια των Peter Harrison, Bernard Lightman, D. C. Schindler, Michael Hanby, Paul Tyson, John Milbank, David Bentley Hart, Σωτήρη Μητραλέξη και επίμετρο του Αθανασίου Σ. Φωκά, πρόκειται για ένα εγχείρημα ριζικής επαναπλαισίωσης της συζήτησης πέρα από όσα συνηθίζουμε να θεωρούμε ως αυτονόητα, το οποίο φέρνει τον Έλληνα αναγνώστη για πρώτη φορά σε επαφή με σημαντικούς στοχαστές του αγγλόφωνου ακαδημαϊκού χώρου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Αρχικά, από το βιβλίο ακούμε την πρωτότυπη και προκλητική άποψη ότι δεν υπάρχει «θρησκεία» ούτε «επιστήμη», όπως τις έχουμε δεδομένες στο μυαλό μας σήμερα. Όπως μας εξηγεί ο Peter Harrison, η πρώτη ιδέα που πρέπει να εγκαταλειφθεί είναι αυτή μιας αιώνιας και αυτονόητης σύγκρουσης ανάμεσα σε επιστήμη και θρησκεία. (...) Το βιβλίο αποτελεί ένα πρωτότυπο και ενδιαφέρον εγχείρημα και τα άρθρα του περιστρέφονται γύρω από μια κοινή θεματική, είναι γραμμένα από διαφορετικούς ερευνητές και εξετάζουν διαφορετικές πτυχές της». (Μύρων Ζαχαράκης, bookpress.gr, 15/05/2021)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
Σωτήρης Μητραλέξης
Οι επικράτειες της επιστήμης και της θρησκείας
Peter Harrison
Μετάφραση: Δημήτρης Πετάκος
Είναι εφικτός ο διάλογος επιστήμης-θεολογίας; Επανεξετάζοντας τους ρόλους της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της θεολογίας
Peter Harrison
Μετάφραση: Μιλτιάδης Παπαδημητρόπουλος
Οι απαρχές του προβλήματος στον 19ο αιώνα: η νατουραλιστική μεταφυσική και τα αδιέξοδα της βικτωριανής θεολογίας
Bernard Lightman
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Ζηνέλης & Παναγιώτα Σαρρή
Μια μάλλον ατυχής αντίδοση ιδιωμάτων: όταν δύο νεωτερικά εφευρήματα ανταλλάσσουν θέσεις στη δημόσια σφαίρα
Σωτήρης Μητραλέξης
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παρίσσης
Επιστήμη και θρησκεία: πού εντοπίζεται πραγματικά η αρμονία τους
David Bentley Hart
Μετάφραση: Νίκος Βασιλόπουλος
Το πρόβλημα του προβλήματος του επιστημονισμού: διευρύνοντας τα όρια της επιστημονικής αναζήτησης
D. C. Schindler
Μετάφραση: Θανάσης Γαλανάκης
Επιστήμη, θρησκεία και μαγεία: ξαναγράφοντας την ατζέντα
John Milbank
Μετάφραση: Σωτήρης Μητραλέξης & Παυλίνα Σκούφη
Σημειώσεις για τον διαχωρισμό φύσης και τεχνικής πίσω από τον διαχωρισμό θρησκείας και επιστήμης
Michael Hanby
Μετάφραση: Ζωή Παπαδοπούλου
Είναι η επιστήμη η θεολογία της νεωτερικότητας;
Paul Tyson
Μετάφραση: Πασχάλης Πασχαλίδης
Παράρτημα
Ο προτεσταντισμός και η γένεση της επιστήμης
Peter Harrison
Μετάφραση: Αλέξιος Κακουλίδης & Γεώργιος Γρηγοράκης
Επίμετρο
Αθανάσιος Σ. Φωκάς
Μετάφραση: Μαρία-Χριστίνα van der Weele

Επιμέλεια έκδοσης: Σωτήρης Μητραλέξης, Paul Tyson, Peter Harrison