ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ ΠΕΡΙ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Παρουσίαση

Η Πραγματεία περί ανεκτικότητας (1763) είναι ένα εμβληματικό έργο που εκφράζει όσο λίγα το πνεύμα του Διαφωτισμού. Γράφτηκε με αφορμή μιαν από τις πολλές υποθέσεις θρησκευτικής μισαλλοδοξίας της εποχής, την άδικη καταδίκη και μαρτυρική θανάτωση ενός αθώου, του προτεστάντη Ζαν Καλάς.
Με το έργο του αυτό ο Βολταίρος καταδικάζει κάθε μορφή φανατισμού και μισαλλοδοξίας και πλέκει το εγκώμιο της ανεκτικότητας. Η ανεκτικότητα είναι μια αρετή που μας οδηγεί να αναγνωρίζουμε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον με όλες τις διαφορές του, όποιες και αν είναι οι γνώμες του και οι πεποιθήσεις του.
Το εγκώμιο της ανεκτικότητας είναι ταυτόχρονα και μια θερμή συνηγορία υπέρ του δικαιώματος κάθε ανθρώπινης ύπαρξης στην ελευθερία γνώμης και έκφρασης. Μόνον χάρη στην ανεκτικότητα μπορούν να συμβιώνουν ειρηνικά και πολιτισμένα άνθρωποι που έχουν διαφορετικές ιδέες και υιοθετούν διαφορετικά πρότυπα συμπεριφοράς.
Η επιχειρηματολογία του Βολταίρου υπέρ της ανεκτικότητας στηρίζεται κυρίως στη διάγνωση της αδυναμίας και των ορίων του ανθρώπινου λόγου. Ακριβώς επειδή είμαστε αδαείς και η γνώση μας θα είναι πάντοτε ατελής ή ακόμα και εσφαλμένη, οφείλουμε να είμαστε ανεκτικοί και επιεικείς και να συγχωρούμε τις πλάνες και τα λάθη των άλλων. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Ο Βολταίρος δεν στοχάζεται την ανεκτικότητα αυτή καθαυτή, αλλά σε σχέση με τον μεγάλο εχθρό της, τη μισαλλοδοξία. Αλλά μήπως όμως η τελευταία είναι τέκνο του φυσικού ή του θετού δικαίου; Τι είναι όμως φυσικό και θετό δίκαιο; Το ευαγγελικό «μην κάνεις ότι δεν θα ήθελες να σου κάνουν» ή το μισαλλόδοξο «τέρας, δεν έχεις τη δική μου θρησκεία, άρα δεν έχεις καθόλου θρησκεία»; Το πρώτο φυσικά». (Γιώργος Σιακαντάρης, bookpress.gr, 10/10/2018)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σύντομη ιστορία του θανάτου του Ζαν Καλάς
Οι συνέπειες του μαρτυρίου του Ζαν Καλάς
Η μεταρρυθμιστική ιδέα του 16ου αιώνα
Αν η ανεκτικότητα είναι επικίνδυνη, και σε ποιους λαούς επιτρέπεται
Πώς μπορεί να γίνει δεκτή η ανεκτικότητα
Αν η μισαλλοδοξία είναι εκ του φυσικού ή εκ του θετού δικαίου
Αν η μισαλλοδοξία ήταν γνωστή στους Έλληνες
Αν οι Ρωμαίοι ήταν ανεκτικοί
Περί μαρτύρων
Περί του κινδύνου των ψευδών θρύλων και περί διωγμών
Κατάχρηση της μισαλλοδοξίας
Αν η μισαλλοδοξία ήταν ελέω Θεού στον ιουδαϊσμό και αν εφαρμοζόταν ανέκαθεν
Η ακραία ανεκτικότητα των εβραίων
Αν ο Ιησούς Χριστός δίδαξε τη μισαλλοδοξία
Μαρτυρίες κατά της μισαλλοδοξίας
Διάλογος ανάμεσα σε έναν ετοιμοθάνατο και έναν υγιή
Επιστολή προς τον ιησουΐτη Λε Τελιέ, γραμμένη
από έναν τιτλούχο της Εκκλησίας στις 6 Μαΐου 1714
Οι μόνες περιπτώσεις που η μισαλλοδοξία είναι σύμφωνη με το ανθρώπινο δίκαιο
Αφήγηση μιας αντιδικίας στην Κίνα
Αν είναι ωφέλιμο να διατηρείται ο λαός στη δεισιδαιμονία
Η αρετή είναι προτιμότερη από την επιστήμη
Περί οικουμενικής ανεκτικότητας
Προσευχή στον Θεό
Υστερόγραφο
Συνέχεια και συμπέρασμα
ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ ΠΡΟΣΤΕΘΕΝ ΑΡΘΡΟ