ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ ΤΩΝ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Παρουσίαση

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η πολιτική του κατευνασμού αποτελεί την διαχρονική συνειδητή επιλογή της Ελλάδος έναντι του τουρκικού αναθεωρητισμού, ο οποίος κλιμακώθηκε και τέθηκε σε σύγχρονο πλαίσιο και μορφή την επαύριον της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Η πολιτική αυτή δέχεται τα τελευταία χρόνια σοβαρή κριτική, ενώ προβάλλεται η στρατηγική της αποτροπής ως πιθανό δόγμα αντικατάστασής της.
Δεδομένων των ραγδαίων εξελίξεων στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, η ιστορική εξέταση της πολιτικής του κατευνασμού αναδεικνύει την αναποτελεσματικότητα του δόγματος, τις αδυναμίες και τις αποτυχίες του. Στο βιβλίο εξετάζονται οι σημαντικότερες ιστορικές περιπτώσεις και συγκεκριμένα οι κρίσεις του 1976, 1987 και των Ιμίων, καθώς και οι τρεις ελληνοτουρκικές συμφωνίες που ακολούθησαν - το Πρακτικό της Βέρνης (1976), το Ανακοινωθέν του Νταβός (1988) και το Ανακοινωθέν της Μαδρίτης (1997).
Οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις της έρευνας βασίζονται σε προσωπικές συνεντεύξεις διπλωματών, στρατιωτικών και πολιτικών οι οποίοι συμμετείχαν στα γεγονότα, στα σχετικά αρχεία των ΗΠΑ (κατόπιν αποχαρακτηρισμού ή διαρροής τους), στα πρακτικά της Τουρκικής Βουλής και την τουρκόγλωσση βιβλιογραφία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΟ
1. Εισαγωγή
1.1 Πλαίσιο Έρευνας
1.2 Σκοπός
1.3 Η αξία της παρούσας έρευνας
1.4 Μεθοδολογία έρευνας
2. Βιβλιογραφική επισκόπηση
2.1 Ορισμός του κατευνασμού
2.2 Θεωρίες μελέτης και ανάλυσης πολιτικής κατευνασμού
2.3 Αντιμετώπιση αναθεωρητικών δυνάμεων
2.4 Αντιμετώπιση της αναθεωρητικής Τουρκίας
2.5 Κατηγοριοποίηση βιβλιογραφίας
3. Ρωγμές στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά τον 20ό αιώνα
3.1 Κυπριακό ζήτημα
3.2 Η πορεία της Τουρκίας προς τον Αττίλα
4. Η πρώτη κρίση: Το Χόρα και το Πρακτικό της Βέρνης
Α. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
4.1 Οι διεθνείς αντιδράσεις μετά την εισβολή στην Κύπρο
4.2 Αντιδράσεις στην Ελλάδα και αποχώρηση από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ
4.3 Διακοπή αποστολής στρατιωτικής βοήθειας προς την Τουρκία (εμπάργκο)
4.4 Το τουρκικό όπιο
4.5 Η γενοκτονία των Αρμενίων
4.6 Η κατάσταση πριν το 1976
4.7 Το Αιγαίο καθίσταται το κέντρο του ενδιαφέροντος
4.8 Η τουρκική επιθετικότητα εκδηλώνεται
4.9 ΗΠΑ: Ο Κίσινγκερ σε ρόλο υπέρμαχου της Τουρκίας
4.10 Η ΕΟΚ «νίπτει τας χείρας της»
Β. ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΔΙΕΝΕΞΕΩΝ
4.11 Η κρίση του Τσανταρλί
4.12 Τα κίνητρα των Τούρκων για «γκριζάρισμα» του Αιγαίου
4.13 Η κρίση των χωρικών υδάτων του 1974
4.14 Διμερείς επαφές μέχρι το 1976
4.15 Η επικίνδυνη «φόρμουλα» των Βρυξελλών
4.16 Οι διμερείς συνομιλίες υπό το πρίσμα των διεθνών εξελίξεων
4.17 Το σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ δύο νατοϊκών «συμμάχων»
4.18 Προτάσεις για συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο
4.19 Η κρίση του Αυγούστου 1976
4.20 Η αποδοχή της εξόδου του Χόρα από την Ελλάδα
4.21 Πολλαπλές παραβιάσεις της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
4.22 Εσωτερικές αντιδράσεις: «βυθίσατε το Χόρα»
4.23 Η κρίση ολοκληρώνεται
4.24 Η «εγκράτεια» του Καραμανλή
4.25 Οι διπλωματικές αντιδράσεις στην κρίση
4.26 Το παρασκήνιο της προσφυγής στο Συμβούλιο Ασφαλείας
4.27 Το «θανάσιμο» σφάλμα της διπλής προσφυγής
4.28 Οι λόγοι που η Τουρκία έβγαλε το Χόρα στο Αιγαίο
4.29 Οι θέσεις των δύο χωρών στο Συμβούλιο Ασφαλείας
4.30 Το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας
4.31 Ο κερδισμένος του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας
4.32 Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου
4.33 Ένα αναξιοποίητο επιχείρημα για τη Χάγη
4.34 Ο χαμένος της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου
Γ. ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΒΕΡΝΗΣ
4.35 Η επιθετικότητα της Τουρκίας στο ζενίθ
4.36 Οι μυστικές διαβουλεύσεις οδηγούν σε συμφωνία
4.37 Το κείμενο του Πρακτικού της Βέρνης
4.38 Μετά το 1976
4.39 Ο Καραμανλής υιοθετεί τουρκικές θέσεις
Δ. ΑΝΑΛΥΣΗ
4.40 Πολιτική κατευνασμού
4.41 Η Αθήνα κατευνάζει και η Άγκυρα δημιουργεί τετελεσμένα
4.42 Η «ταπείνωση» του Καραμανλή και η ετοιμότητα για διαπραγματεύσεις
4.43 Συμπεράσματα του Πρακτικού της Βέρνης
4.44 Το άρθρο 6 της Βέρνης: Από κοινού αποχή από την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου
4.45 Το Πρακτικό της Βέρνης οδηγεί στην Κρίση του Μάρτη του '87
4.46 Τα αποτελέσματα της πρώτης κρίσης
4.47 Στρατιωτική κλιμάκωση
4.48 Άρση της τουρκικής ΝΟΤΑΜ 714
4.49 Τουρκικό βέτο στην επανένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ
4.50 Αναθέρμανση του Κυπριακού και του «μειονοτικού ζητήματος»
4.51 Πολιτικές παραχωρήσεις της Ελλάδας
4.52 Ομολογίες κατευνασμού σε Βρετανό αξιωματούχο
4.53 Ομολογίες κατευνασμού σε αξιωματούχους των ΗΠΑ
4.54 Γενικά συμπεράσματα
5. Η δεύτερη κρίση: Το Σισμίκ και το Ανακοινωθέν του Νταβός
Α. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
5.1 Το πρωτόκολλο σύνδεσης ΕΟΚ - Τουρκίας
5.2 Η «Αγορά του Αιώνα»
5.3 Η στρατιωτική ισορροπία Ελλάδας - Τουρκίας
5.4 Οι δύο όψεις της Ελληνικής κυβέρνησης
5.5 Η εξομολόγηση του Παπανδρέου στον Τούρκο πρέσβη
5.6 Οι σχέσεις Παπανδρέου και ΗΠΑ
Β. ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΔΙΕΝΕΞΕΩΝ [...]
Γ. ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΝΤΑΒΟΣ
Δ. ΑΝΑΛΥΣΗ
6. Η τρίτη κρίση: Τα Ίμια και το Ανακοινωθέν της Μαδρίτης
7. Συγκριτική ανάλυση των τριών κρίσεων
8. Το ντόμινο κλιμακώνεται στη σύγχρονη εποχή
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Χρονολόγιο
Πρωταγωνιστές των τριών κρίσεων
Ενδεικτική βιβλιογραφία