ΠΟΛΕΙΣ ΣΕ ΠΟΛΕΜΟ 1939-1945

Παρουσίαση

Παρά το γεγονός ότι η δεκαετία του '4Ο υπήρξε καθοριστική για την αστική ζωή και, αντίστοιχα, ο Πόλεμος και η Κατοχή, εμπειρίες βίαιες που έπληξαν κατεξοχήν και με σφοδρότητα τις ευρωπαϊκές πόλεις και τους κατοίκους τους, το «πάντρεμα» ανάμεσα στις σπουδές της πόλης και την κοινωνική ιστορία της Κατοχής δεν έχει υπάρξει ιδιαίτερα επιτυχημένο, τουλάχιστον όχι όσο θα δικαιολογούσε η αλματώδης και πολυεδρική ανάπτυξη της επιστημονικής βιβλιογραφίας, τόσο γύρω από τον Πόλεμο, όσο και γύρω από την πόλη.
Οι «Πόλεις σε Πόλεμο» ερευνούν συγκριτικά τη γερμανική κατοχή στις ευρωπαϊκές πόλεις γύρω από τους θεματικούς άξονες της καθημερινότητας, της οικονομίας, της εξουσίας και της αντίστασης. Ο κατεχόμενος αστικός χώρος αναδεικνύεται εδώ σε προνομιακό χώρο παρατήρησης όλων των φαινομένων που σχετίζονται με την Κατοχή στη μέγιστη έντασή τους, από την καθημερινή συνύπαρξη και τη θεσμική συνεργασία μέχρι την ένοπλη βία και την εξέγερση. Πέρα από μια παράλληλη ανάγνωση σε γεωγραφικό εύρος, οι πόλεις προσλαμβάνονται ως αυτόνομα πεδία μάχης. Ως αυτόνομα, πολυδυναμικά πεδία συσσώρευσης κοινωνικών, ιδεολογικών και ταξικών εντάσεων οι οποίες προσέλαβαν μαζικό και συγκρουσιακό χαρακτήρα και σήμερα συγκροτούν το απόθεμα μνήμης μιας κοινής πανευρωπαϊκής εμπειρίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Χάγκεν Φλάισερ
Ιάσονας Χανδρινός
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Νεκροπόλεις: Στρατηγική και ιδεολογία της καταστροφής
Αυτοκρατορικές πόλεις: Δυτικός ιμπεριαλισμός και αστική γενοκτονία
Δυστοπία: Κατάργηση του φυσικού και συμβολικού τοπίου
Υλικές συνθήκες και κοινωνικές εντάσεις
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ
Συνύπαρξη: Γερμανοί στρατιώτες στις κατεχόμενες πόλεις
Πόλεις του φωτός
Πόλεις των υπανθρώπων
Κατάχρηση εξουσίας
Συλλογική κατάθλιψη: το εικοσιτετράωρο των πολιτών
Εξαθλίωση και παραβατικότητα
Ηθική αλλοίωση και ιδεολογικοποίηση του καθημερινού
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ο κατεχόμενος οικονομικός χώρος: γενικές παρατηρήσεις
Εργασία και κατοχική οικονομία
Παραοικονομία και μαύρη αγορά
"Θέμα στομαχιού": εφοδιασμός και ελλείψεις
Οι χειμώνες της πείνας: Ελλάδα 1941-42 και Ολλανδία 1944-45
Η πολιτική επιστράτευση
ΕΞΟΥΣΙΑ
Πολεοδομία, δημογραφία και έλεγχος
"Τοπογραφία του τρόμου": αρχιτεκτονικά τοπία της Κατοχής
Φρούρηση ή επιτήρηση
Ο χαρακτήρας της κατοχικής εξουσίας
Η συνεργασία των δημοτικών αρχών
Οικονομία, εργασία και μαζικός έλεγχος
Καταστολή και σώματα ασφαλείας
Γερμανικά "αστικά" αντίποινα
Πόλεις και ένοπλος δωσιλογισμός
Ντεσπεράντος: Το κράτος των Ες-Ες
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
Αντίσταση και αστικό τοπίο
"Παγωμένος ώμος"; Μορφές παθητικής αντίστασης
Τειχομαχία: Ο πόλεμος των συμβόλων
Αστικός χώρος και πατριωτικές τελετουργίες
Φαντασιακό έθνος και οικονομική πόλη: Αντίσταση και ταξικές αντιθέσεις
Άμστερνταμ, Φεβρουάριος 1941: Ιδεολογικές και χωροταξικές όψεις της απεργιακής αντίστασης
Η πόλη ως πεδίο μάχης: Εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης 1943-1945
Η απεργιακή άνοιξη της Αθήνας, Φεβρουάριος-Ιούλιος 1943
Αντάρτες: Η ένοπλη αντίσταση των πόλεων
Τάγματα Νεολαίας: Γαλλία, Αύγουστος-Δεκέμβριος 1941
"Αυτοί πρώτα ας είναι ο στόχος": Η τιμωρία των δωσιλόγων
Κλιμάκωση
Κανόνες της παράνομης ζωής
Στρατηγικά κέρδη και προπαγανδιστικά κόστη
Κοινωνική προέλευση και κίνητρα
Εξεγέρσεις: η εμπειρία της παλλαϊκής κινητοποίησης
Κύκλοι αναταραχής: Δανία, Αύγουστος 1943 - Ιούνιος 1944
Ο προστατευτικός ιστός της γειτονιάς: Οι τέσσερεις μέρες της Νάπολης, 28 Σεπτεμβρίου - 1 Οκτωβρίου 1943
Η εξεγερσιακή νομιμότητα της Απελευθέρωσης
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ
ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΤΟΠΩΝ-ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΚΥΡΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ