ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΕ ΠΑΠΥΡΟΥΣ, ΟΣΤΡΑΚΑ, ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΕΣ ΠΕΡΓΑΜΗΝΕΣ (430/420 π.Χ. - ΑΡΧΕΣ 9ου ΑΙ. μ.Χ.)

Παρουσίαση

Πολλές δεκάδες χιλιάδες αρχαιοελληνικά και βυζαντινά κείμενα σε πάπυρο και συναφείς φορείς γραφής (όστρακα, πρώιμες περγαμηνές, ξύλινες και μολύβδινες πινακίδες) έχουν ανακαλυφθεί και εκδοθεί τα τελευταία εκατόν σαράντα χρόνια. Τα κείμενα αυτά καλύπτουν χρονικό διάστημα δωδεκάμισι περίπου αιώνων, από την κλασική εποχή (περίπου 430/420 π.Χ.) έως το πρώτο τέταρτο του ενάτου αιώνα μ.Χ. Αν και ο τόπος της εύρεσής τους είναι κατά κύριο λόγο η Αίγυπτος, πολλά από αυτά ανακαλύφθηκαν σε άλλες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου. Η σπουδαιότητα των εν λόγω κειμένων έγκειται στο ότι φωτίζουν πάμπολλες πτυχές της κοινωνικής, πολιτικής, οικονομικής και διοικητικής ιστορίας της αρχαιότητας και του πρώιμου Μεσαίωνα. Παράλληλα, τα γραπτά αυτά μνημεία αποτελούν αναντικατάστατη πηγή γνώσης για τη μελέτη της μετακλασικής Ελληνικής σε όλες της τις εκφάνσεις: φωνολογικά και μορφολογικά φαινόμενα, συντακτικά σχήματα, κειμενικά είδη και υφολογικές αποχρώσεις. Οι μαρτυρίες που προσφέρουν για την καθημερινή ζωή, την ιστορία των ιδεών και των νοοτροπιών, καθώς και την ιστορία του δικαίου είναι πολύτιμες.
Παρά την πανθομολογούμενη αξία τους, τα κείμενα αυτά παραμένουν εν πολλοίς άγνωστα στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, ενώ ως αντικείμενο επιστημονικής ανάλυσης έχουν απασχολήσει σχεδόν αποκλειστικά τον κύκλο των παπυρολόγων. Συνακόλουθα, η ανάδειξη της ιδιαίτερης αξίας και χρησιμότητας που έχουν για όποιον επιθυμεί να εντρυφήσει στη γλώσσα και τον πολιτισμό του ελληνικού και ελληνόφωνου κόσμου της μετακλασικής εποχής κρίνεται απαραίτητη.
Η συγγραφή του ανά χείρας τόμου κινείται ακριβώς προς την κατεύθυνση αυτή. Στόχος είναι να προσφερθεί στον αναγνώστη ένα πλούσιο δείγμα των σημαντικών αυτών γραπτών μνημείων συμβάλλοντας έτσι στην εξοικείωσή του με αυτά. Πρόκειται για μια εκτεταμένη συλλογή κειμένων, που προέρχονται από τους ελληνικούς και τους εξελληνισμένους πληθυσμούς της ανατολής. Το παρόν βιβλίο συμπληρώνει και βελτιστοποιεί παλαιότερες προσπάθειες ανθολόγησης κειμένων σε παπύρους και συναφείς φορείς γραφής (βλ. αναλυτικότερα παρακάτω το κεφάλαιο «Παλαιότερα ανθολόγια παπύρων») δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε κείμενα που ήλθαν στο φως και εκδόθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες. [...] (Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Πίνακας περιεχομένων
Εισαγωγή
Πίνακας συντομογραφιών
Παλαιότερα ανθολόγια
Α. Λογοτεχνικά κείμενα
Ι. Άγνωστα από τη μεσαιωνική παράδοση λογοτεχνικά κείμενα
1. Ο αρχαιότερος ελληνικός πάπυρος: Άγνωστο λογοτεχνικό κείμενο των αρχών του Πελοποννησιακού πολέμου από τον «τάφο του μουσικού» στη Δάφνη της Αττικής (P. Daphni, Δάφνη Αττικής, περ. 430/420 π.Χ.)
2. Η ορφική κοσμολογία στον πάπυρο του Δερβενίου της Μακεδονίας (P. Derveni, 8η στήλη, Δερβένι, 4ος αι. π.Χ.)
3. Λυρικό κείμενο (P. Koln XI 430, Αίγυπτος, 3ος αι. π.Χ.)
4. Δύο επιτύμβια επιγράμματα για τον Ταύρωνα, το κυνηγετικό σκυλί του Ζήνωνα από την Καύνο (P. Cair.Zen. IV 59532, Φιλαδέλφεια, 256-246 π.Χ.)
5. Ποσείδιππος, Επίγραμμα IV 30-35 (Οίωνοσκοπικά) (P.Mil.Vogl. VIII 309 recto, 4η στήλη, στ. 30-35, Αίγυπτος, όψιμος 3ος αι. π.Χ.)
6. Το γνωμικό του Φερεκράτη (ΒΚΤ V 2, αρ. XX Α [σσ. 123-128], 1η στήλη, στ. 6-8, Αίγυπτος, 2ος αι. π.Χ.)
7. Αρτεμίδωρος ο Εφέσιος, Γεωγραφία Β' (P. Artemid., Αίγυπτος, πρώιμος 1ος αι. μ.Χ.)
8. Ιστοριογραφικό απόσπασμα (Τιμαγένης;) σχετικό με την αναχώρηση του Πτολεμαίου Αυλητή από την Αλεξάνδρεια και με τις διαπραγματεύσεις για την παλινόρθωσή του (P.Oxy. LXXIII 4940, Οξύρυγχος, 1ος αι. μ.Χ. [;]) [...]
ΙΙ. Γνωστά από τη μεσαιωνική παράδοση λογοτεχνικά κείμενα
III. Κατάλογοι λογοτεχνικών έργων
Β. Παραλογοτεχνικά κείμενα
Ι. Μαγικά κείμενα
ΙΙ. Μαντικά κείμενα
III. Φιλολογικά και μυθογραφικά κείμενα
IV. Ιατρικά και κτηνιατρικά κείμενα
V. Αριθμητικά και μετρολογικά κείμενα
VI. Ψευδοεπιστημονικά κείμενα
Γ. Μη λογοτεχνικά κείμενα
Ι. Βασιλικά προστάγματα
ΙΙ. Αυτοκρατορικά διατάγματα, rescripta και επιστολές
ΙΙΙ. Διατάγματα της αραβικής διοίκησης
IV. Νόμοι
V. Πόλεμος και ειρήνη
VI. Δημόσιες αναγγελίες
VII. Υπηρεσιακή - διοικητική αλληλογραφία
VIII. Εντολές σύλληψης - κράτησης
IX. Διοικητικές αναφορές σε κρατικούς αξιωματούχους
Χ. Ορισμός σε δημόσια αξιώματα
ΧΙ. Προτάσεις για ορισμό σε λειτουργικά αξιώματα
ΧΙΙ. Ένορκες δηλώσεις
ΧΙΙΙ. Εγγυήσεις
ΧIV. Απαιτήσεις στις αρχές για διοικητικές πράξεις
XV. Απογραφές ακίνητης περιουσίας, προσώπων και ζώων
XVI. Δηλώσεις γέννησης, θανάτου, κληρονομιάς
XVII. Φορολογικά
ΧΙΧ. Συμβόλαια γάμου, διαζυγίου και έγγραφα σχετικά με την οικογενειακή ζωή
ΧΧ. Πωλητήρια συμβόλαια
ΧΧΙ. Παραχωρήσεις κατοικικής γης
ΧΧΙΙ. Μισθώσεις
ΧΧΙΙΙ. Δανειακές συμβάσεις
XXIV. Διαθήκες - Donationes mortis causa
XXV. Άλλες συμβάσεις και συμβολαιογραφικά έγγραφα
XXVI. Επιθήκες - Διαταγές πληρωμής χρηματικών ποσών
XXVII. Τραπεζικό σύστημα
XXVIII. Λογαριασμοί σιτηρών σε σιταποθήκες
XXIX. Αποδείξεις
XXX. Λογαριασμοί
ΧΧΧΙ. Κατάλογοι προσώπων, ζώων, τροφίμων και προϊόντων
ΧΧΧΙΙ. Νομικές - δικαστικές διαμάχες
ΧΧΧΙΙΙ. Εξωδικαστική επίλυση διαφορών (διαλύσεις, κομπρόμισσα, κρίσεις διαιτητών και συναφή κείμενα)
ΧΧΧIV. Θρησκευτική ζωή
ΧΧΧV. Ερωτική ζωή
XXXVI. Δουλεία
XXXVII. Αθλητισμός
XXXVIII. Θεάματα - Διονυσιακοί τεχνίτες
XXXIX. Κοινωνική ζωή - Προσκλήσεις σε κοινωνικές εκδηλώσεις
XL. Ερωτήσεις σε μαντεία
XLI. Εντολές παράδοσης προϊόντων, εντολές πληρωμών σε είδος και κουπόνια για την απόκτηση προϊόντων
XLIΙ. Ασκήσεις γραφής
XLIΙΙ. Σημειώσεις - Σημειώματα - Υπομνηστικά
XLIV. Κείμενα με παιγνιώδες, χιουμοριστικό ή ειρωνικό περιεχόμενο
XLV. Ιδιωτικές - επαγγελματικές επιστολές
XLVI. Συστατικές επιστολές
XLVII. Παραμυθητικές επιστολές
Επίμετρο: Λατινικοί πάπυροι