ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ, 1941-42

Παρουσίαση

Τι συμβαίνει όταν ένα κράτος βρεθεί υπό ξένη κατοχή; Ποια είναι τα σημεία τομής και ποια η συνέχεια σε σχέση με το παρελθόν; Πώς εξακολουθεί -αν εξακολουθεί- να λειτουργεί ο κρατικός μηχανισμός και με ποιους τρόπους αντιμετωπίζει τις κοινωνικές ανάγκες;
Το ανά χείρας βιβλίο μελετά την πολιτική που ακολούθησε η πρώτη κατοχική κυβέρνηση ως προς την οργάνωση των κρατικών λειτουργιών, τη διευκόλυνση της γερμανικής λεηλασίας, τον επισιτισμό, τη μαύρη αγορά, την εργατική και ευρύτερα την κοινωνική πολιτική, και επιχειρεί να φωτίσει έτσι τη μορφή που πήρε στην Ελλάδα το κράτος υπό κατοχή. Για τον σκοπό αυτόν, εξετάζει συστηματικά την πολύ μεγάλη νομοθετική παραγωγή της κατοχικής κυβέρνησης, που παραμένει μέχρι σήμερα μια από τις λιγότερο μελετημένες πλευρές της κατοχικής ιστορίας.
Η έρευνα καλύπτει την περίοδο από την αρχή της Κατοχής, στα τέλη Απριλίου του 1941, μέχρι την ανάληψη της πρωθυπουργίας της κατοχικής κυβέρνησης από τον Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο, στις 2 Δεκεμβρίου του 1942. Πρόκειται για την περίοδο κατά την οποία η ελληνική κοινωνία αλλάζει εξαιτίας του λιμού, γεννιέται η αντίσταση και προετοιμάζεται η επικείμενη σύγκρουση, όπου οι συνεργάτες των κατακτητών θα παίξουν κεντρικό ρόλο. Η γνώση της δράσης των κατοχικών κυβερνήσεων και του κοινωνικού της αντίκτυπου είναι απαραίτητη για την κατανόηση της σύγκρουσης αυτής και της εξέλιξής της. Σε μια τέτοια κατεύθυνση επιδιώκει να συμβάλει το βιβλίο αυτό. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Σημείωμα της έκδοσης
Πρόλογος
Συντομογραφίες
Εισαγωγή
Κεφάλαιο 1: Η πρώτη κατοχική κυβέρνηση
Οι κατοχικές κυβερνήσεις ως επιλογή των κατακτητών
Η πρώτη κυβέρνηση των δωσιλόγων: Σύνθεση και αρμοδιότητες
Η πραγματική «επικράτεια» της κυβέρνησης Τσολάκογλου
Χαρακτήρας και ιδεολογία
Τρόπος και στιλ διοίκησης
Κεφάλαιο 2: Ο κρατικός μηχανισμός της κυβέρνησης Τσολάκογλου και η αναδιάρθρωσή του
Ο δημόσιος τομέας
Οι ένοπλες δυνάμεις της κατοχικής κυβέρνησης
Το σώμα των αξιωματικών του στρατού
Το δικαστικό σώμα
Κεφάλαιο 3: Οι αφετηρίες της επισιτιστικής κρίσης
Οι πρώτοι μήνες της κατοχής
Τα διατροφικά δεδομένα της χώρας το 1941
Μορφές θεσμοθετημένης και άτυπης λεηλασίας
Κεφάλαιο 4: Η πολιτική συγκέντρωσης της παραγωγής
Μορφές συγκέντρωσης της παραγωγής το 1941
Μορφές συγκέντρωσης της παραγωγής το 1942
Κεφάλαιο 5: Δίκτυα διανομής
Το σύστημα του δελτίου
Η διατίμηση
Η διακίνηση και η μεταφορά των προϊόντων
Οι αστικοί καταναλωτικοί - προμηθευτικοί συνεταιρισμοί
Κεφάλαιο 6: Η μαύρη αγορά
Η αναδιοργάνωση των δικαστηρίων και των διωκτικών μηχανισμών
Ο πρώτος πόλεμος εναντίον της μαύρης αγοράς
Κοινωνιολογία της μαύρης αγοράς
Η δίωξη της μαύρης αγοράς την περίοδο Γκοτζαμάνη
Μαύρη αγορά και κατακτητές
Κεφάλαιο 7: Η κοινωνική πρόνοια
Δομές πρόνοιας και συσσίτια
Άλλες διαστάσεις της κοινωνικής πρόνοιας
Αποτιμώντας την προνοιακή δράση της κυβέρνησης
Κεφάλαιο 8: Ζητήματα εργατικής πολιτικής
Η απαξίωση της δραχμής
Μισθολογική πολιτική στον δημόσιο τομέα
Μισθολογική πολιτική στον ιδιωτικό τομέα
Η ανεργία
Συνδικαλιστική πολιτική και απεργίες
Επίλογος
Πηγές και βιβλιογραφία
Ευρετήριο κύριων ονομάτων