Ο ΚΥΠΡΙΟΣ ΒΙΟΛΑΡΗΣ

Παρουσίαση

Στα μέσα του εικοστού αιώνα, οι γάμοι και τα πανηγύρια στην Κύπρο γέμιζαν από τους ήχους των βιολάρηδων. Παρά την έμφαση στο βιολί, η λέξη «βιολάρηδες» αναφέρεται στους παραδοσιακούς μουσικούς, που έπαιζαν βιολί και λαούτο ως σύνολο. Οι βιολάρηδες ήταν άντρες περιορισμένων οικονομικών πόρων, που απασχολούνταν σε άλλες εργασίες κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους και που έπαιζαν μουσική όποτε υπήρχε ανάγκη. Η τέχνη τους ήταν απαραίτητη· κανένα τελετουργικό και καμιά διασκέδαση δεν θεωρούνταν ολοκληρωμένα χωρίς τη δική τους συμμετοχή. Η μεγάλης κλίμακας αστικοποίηση που ακολούθησε την ανεξαρτησία της Κύπρου από τη Βρετανία το 1960, η κατάρρευση των παραδοσιακών κοινωνικών δομών μετά την τουρκική εισβολή του 1974, αλλά και η εισαγωγή νέων μορφών ψυχαγωγίας είχαν ως αποτέλεσμα τον σταδιακό μαρασμό των βιολάρηδων. Η παρακμή των βιολάρηδων οδήγησε σιγά-σιγά στην εξαφάνιση μιας διακριτής επαγγελματικής τάξης, που είχε τους δικούς της τρόπους μαθητείας και κώδικες συμπεριφοράς. Το βιβλίο αυτό καταγράφει τις προφορικές μαρτυρίες μερικών από τους τελευταίους εν ζωή μουσικούς της τάξης αυτής, τόσο Ελληνοκυπρίων, όσο και Τουρκοκυπρίων. Οι πρωτοπρόσωπες μαρτυρίες των μουσικών πλαισιώνονται από σύντομες επεξηγηματικές εκθέσεις, μέσα από τις οποίες μπορεί κανείς να δημιουργήσει μια εικόνα για πώς λειτουργούσε η κυπριακή μουσική και το κυπριακό ηχοτοπίο στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Φιλολογική επιμέλεια και τυπογραφικές διορθώσεις: Θανάσης Λάγιος, Νικολέττα Δημητρίου
Συνολική επιμέλεια της έκδοσης είχε ο Χρίστος Μάης

Περιεχόμενα

Λίστα εικόνων
Πρόλογος της «Κυπρολογικής σειράς: Ρότσος»
Σημείωμα για την προφορά της κυπριακής ελληνικής
Ταξίμι
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΟΙ ΒΙΟΛΑΡΗΔΕΣ ΚΑΙ Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΙΣΟ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
Πρώτος: Οι βιολάρηδες, το βιολί και το λαούτο
Δεύτερος: Κυπριακή παραδοσιακή μουσική
Τρίτος: Ο Κύπριος Βιολάρης και η ποιητική του
Τραουδιστός: Το βιβλίο αυτό
Τέταρτος: Η γλώσσα του Βιολάρη
Χαμπής Θεωρή
ΜΑΘΗΤΕΙΑ: ΠΩΣ ΕΜΑΘΕΣ ΝΑ ΠΑΙΖΕΙΣ ΒΙΟΛΙ;
Βύρωνας Γεωργίου
ΚΙΝΗΤΡΟ: ΓΙΑΤΙ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΗ;
Ανδρέας Αγα&αγγέλου (Κοτσινοσκούφης)
ΜΕ Τ' ΑΥΤΙ Ή ΜΕ ΤΗ ΝΟΤΑ; ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΚΑΝΕΣ;
Ροδοσθένης Αριστοδήμου Πολωνός
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗ: ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΠΟΥ ΕΠΑΙΞΕΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟ;
Πέτρος Χριστοδούλου (Χατζηβύρας)
ΒΙΟΛΙ ΚΑΙ ΛΑΟΥΤΟ: ΕΙΧΕΣ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟ;
Δημήτρης Κατσαρής (Πιτρακκής)
ΜΕΡΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ: ΠΟΥ ΠΑΙΖΑΤΕ ΜΟΥΣΙΚΗ;
Στέλιος Παπαδόπουλος
ΡΕΠΕΡΤΟΡΙΟ: ΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΜΑΘΕΙΣ;
Ανδρέας Σπύρου Βιολάρης
ΠΛΗΡΩΜΗ: ΠΛΗΡΩΝΕ ΚΑΛΑ ΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΒΙΟΛΑΡΗΣ;
Ηλίας Γεωργίου Βιολάρης
ΠΟΙΟΤΗΤΑ: ΤΙ ΕΚΑΝΕ ΕΝΑΝ ΒΙΟΛΑΡΗ ΝΑ ΞΕΧΩΡΙΖΕΙ;
Νικόλας Αντωνίου Βιολάρης
ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ: ΥΠΗΡΧΑΝ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΑΙΖΑΝ ΒΙΟΛΙ;
Νίκος Χαραλάμπους
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ: ΠΩΣ ΕΒΛΕΠΑΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΤΟΥΣ ΒΙΟΛΑΡΗΔΕΣ;
Νεόφυτος Κ. Αργυρού
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΒΙΟΛΑΡΗ: ΠΩΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΗ ΜΕ ΒΙΟΛΑΡΗ;
Γιαννής Ζαβρός
ΠΑΡΑΚΜΗ: ΠΟΤΕ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΦΘΗΚΕ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΒΙΟΛΙΟΥ ΚΑΙ ΛΑΟΥΤΟΥ - ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ;
Πολύδωρος Βακανάς
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΒΙΟΛΑΡΗΔΕΣ: ΤΙ ΓΙΝΟΤΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΙΟΛΑΡΗΔΕΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΙ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ;
Ισμαήλ Γκοκσάν Κεμανετζί
Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΓΕΝΙΑ: ΤΙ ΑΠΟΨΗ ΕΧΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΒΙΟΛΑΡΗΔΕΣ;
Σάββας Λάμπρου
ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ: ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ ΤΟ ΒΙΟΛΙ ΣΟΥ ΤΟ 1974;
Ανδρέας Μοδίτης
ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ: ΤΙ ΠΕΘΥΜΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΠΟΥ ΕΙΧΕΣ ΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗΣ;
Κεμάλ Ντεβετζί και Αζίζ Καχραμάν
Φωτογραφίες
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Α': Εθνογραφικά στοιχεία: οι συνεντεύξεις
Β: Μέρη του κυπριακού παραδοσιακού γάμου
Γ': Το ρεπερτόριο των βιολάρηδων
Δ': Ονόματα βιολάρηδων και λαουτάρηδων, 1835-σήμερα
Ε': Χάρτης της Κύπρου με τα χωριά των βιολάρηδων
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α. Ελληνική βιβλιογραφία
Β. Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Γ. Δισκογραφία
Πολογιαστός