ΤΟ ΚΑΛΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, Ο ΙΚΑΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΑΓΩΓΗ

Παρουσίαση

Στην παρούσα μελέτη αναλύονται και ερμηνεύονται ο ρόλος του σχολείου και του εκπαιδευτικού και η οργάνωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στις διαδικασίες της αγωγής και της κοινωνικοποίησης. Για τον σκοπό αυτό, πέραν των θεωρητικών δεδομένων, γίνεται αξιοποίηση των ερευνητικών ευρημάτων που τεκμηριώνουν την ανάδειξη των παιδαγωγικών γνωρισμάτων του σχολείου και περιγράφονται τα σημεία απόκλισής του από τον παιδαγωγικό του ρόλο, καθώς και οι επιπτώσεις της στους μαθητές. Επιπλέον, αναδεικνύονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του «καλού» και «αποτελεσματικού» σχολείου, του «καλού», «αποτελεσματικού» και «ικανού» εκπαιδευτικού και της «κατάλληλης» αγωγής. Ειδικό σημείο ανάλυσης αποτελούν, ακόμη, οι παράγοντες που επηρεάζουν τον ρόλο του εκπαιδευτικού, όπως και οι δυσλειτουργίες και οι δυσχέρειες που ανακύπτουν στην υλοποίηση του ρόλου του.
Στο πλαίσιο της πραγμάτευσης των δύο θεσμών, δηλαδή του σχολείου και του εκπαιδευτικού, ο μαθητής αποτελεί το επίκεντρο, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλες οι εκπαιδευτικές διαδικασίες και ειδικότερα αυτή της αγωγής, η επίδραση των οποίων αναλύεται σε σχέση με τη συμπεριφορά και συνολικά τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Με την έννοια αυτή, αποδίδεται ερευνητική βαρύτητα στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της παιδαγωγικής επικοινωνίας-σχέσης, στις μορφές οργάνωσής της και στον ρόλο των αξιών, των κανόνων και της πειθαρχίας στην αγωγή του μαθητή. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Εισαγωγή
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Το σχολείο ως θεσμικό και παιδαγωγικό δημιούργημα: οργάνωση, λειτουργίες, γνωρίσματα, αποκλίσεις, συνέπειες
1.1. Το σχολείο ως έννοια και θεσμός-οργανισμός
1.2. Το σχολείο ως παιδαγωγικός θεσμός-οργανισμός
1.2.1. Οι κοινωνικές και παιδαγωγικές λειτουργίες του σχολείου
1.2.2. Παιδαγωγικά γνωρίσματα του σχολείου: το σχολείο ως βιωματικός χώρος των μαθητών
1.3. Κριτική θεώρηση της οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου ως παιδαγωγικού θεσμού-οργανισμού
1.3.1. Απόκλιση του σχολείου από τον παιδαγωγικό ρόλο του
1.3.1.1. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του σχολείου ως τυπικού θεσμού-οργανισμού
1.3.1.2. Δείγματα της απόκλισης του σχολείου στην οργάνωση της παιδαγωγικής πράξης
1.3.2. Επιπτώσεις για τους μαθητές από την παιδαγωγική απόκλιση του σχολείου
1.3.3. Στρατηγικές αντιμετώπισης της σχολικής πραγματικότητας από τους μαθητές
1.4. Το καλό και αποτελεσματικό σχολείο
1.5. Συμπερασματικές διαπιστώσεις και επισημάνσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ως θεωρία, προσδοκία, υλοποίηση και αποτέλεσμα
2.1. Εννοιολογική προσέγγιση του ρόλου του εκπαιδευτικού
2.2. Επιμέρους διαστάσεις και προσδοκίες από τον ρόλο του εκπαιδευτικού
2.3. Ο εκπαιδευτικός ως επαγγελματίας παιδαγωγός
2.3.1. Ο εκπαιδευτικός ως παιδαγωγός
2.3.1.1. Παιδαγωγική και διδακτική κατάρτιση εκπαιδευτικών
2.3.2. Ο εκπαιδευτικός ως διδάσκαλος
2.3.3. Ο εκπαιδευτικός ως αξιολογητής
2.3.4. Ο εκπαιδευτικός ως επόπτης
2.4. Ο εκπαιδευτικός ως δημόσιος υπάλληλος
2.5. Σύγκρουση ρόλων και δυσλειτουργίες-δυσχέρειες στην πραγματοποίηση του ρόλου του εκπαιδευτικού
2.6. Συμπερασματικές διαπιστώσεις και επισημάνσεις
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: Η αγωγή ως έννοια, διαδικασία και πρακτική σε σχέση με τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του μαθητή
3.1. Έννοια, θεωρίες, περιεχόμενο και οργάνωση αγωγής
3.1.1. Προεπιστημονικές θεωρήσεις για την ερμηνεία της αγωγής
3.1.2. Νεότερες θεωρίες για την περιγραφή και ερμηνεία της αγωγής
3.1.3. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγωγής ως έννοιας και διαδικασίας
3.1.4. Η σχέση της αγωγής με την κοινωνικοποίηση
3.1.5. Ο ρόλος των κοινωνικών αξιών και των κανόνων στην αγωγή
3.1.6. Ο ρόλος της πειθαρχίας στην αγωγή
3.2. Οργάνωση της παιδαγωγικής επικοινωνίας-σχέσης και προσωπικότητα
3.2.1. Θεσμικά οργανωμένη παιδαγωγική επικοινωνία-σχέση
3.2.2. Κοινωνική μάθηση
3.2.3. Διαμόρφωση προσωπικότητας
3.2.3.1. Προσωπική και κοινωνική ταυτότητα
3.2.3.2. Πληρότητα επικοινωνίας και πράξης
3.2.4. Μορφές οργάνωσης της παιδαγωγικής επικοινωνίας-σχέσης: είδη αγωγής
3.3. Συμπερασματικές διαπιστώσεις και επισημάνσεις
Βιβλιογραφία