ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Παρουσίαση

"Η σύγχρονη γλωσσολογική έρευνα έχει καταδείξει ότι η γλώσσα δεν πραγματώνεται πάντοτε με ομοιόμορφο τρόπο αλλά προσαρμόζεται κάθε φορά στις συνθήκες υπό τις οποίες παράγεται το γλωσσικό μήνυμα. Στην επίτευξη του στόχου αυτού συμβάλλει αποφασιστικά η γραμματική η οποία προσδίδει στη γλώσσα πλαστικότητα και ευελιξία, παρέχοντας σε κάθε στιγμή στους ομιλητές τη δυνατότητα επιλογής εκείνων των γραμματικών δομών και τύπων που θα τους αποδώσουν το μέγιστο επικοινωνιακό αποτέλεσμα".
Οι διαπιστώσεις αυτές, σύμφωνα με την άποψη του συγγραφέα, συμβάλλουν στη δημιουργία μιας νέας αντίληψης, στο πλαίσιο της οποίας η γραμματική αρχίζει να διευρύνει τα όριά της προς την πλευρά της επικοινωνίας. Στην ουσία πρόκειται για μια διαδικασία οργανικής σύνδεσης των επικοινωνιακών λειτουργιών της γλώσσας με τη γραμματική, πράγμα που οδηγεί σε μια σύγχρονη μορφή γραμματικής ανάλυσης και διδασκαλίας που χαρακτηρίζεται ως επικοινωνιακή γραμματική. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Συντομογραφίες
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Γραμματική και γλώσσα
Η γραμματική ως τομέας του γλωσσικού συστήματος
Η γραμματική ως ατομική κατάκτηση
Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ
Η εμφάνιση του κλάδου της γραμματικής και οι θεωρητικές αντιλήψεις των αρχαίων
Ο Διονύσιος ο Θραξ και η Γραμματική Τέχνη
Ακολουθώντας τα ίχνη μιας μακραίωνης παράδοσης
Η δημιουργία της παραδοσιακής γραμματικής
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Η αντιμετώπιση του γραμματικού υλικού και τα συνακόλουθα είδη
Η ρυθμιστική ή κανονιστική γραμματική
Η περιγραφική γραμματική
Η ερμηνευτική γραμματική
Η εμφάνιση της ΙΣ γλωσσολογίας και η σύνταξη της πρώτης επιστημονικής γραμματικής
Η συγχρονική γλωσσολογία και οι εξελίξεις στον τομέα της γραμματικής
Ο F. De Saussure και η εμφάνιση της νεότερης ή συγχρονικής γλωσσολογίας
Οι βασικές έννοιες της διδασκαλίας του Saussure
Οι μετά τον Saussure εξελίξεις στον τομέα της γραμματικής: συνοπτική αναφορά
Η ταξινομική γραμματική - Γραμματική της φραστικής δομής
Η Γενετική-μετασχηματιστική γραμματική
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Η εμφάνιση της επικοινωνιακής προσέγγισης και η επανεκτίμηση του ρόλου και της θέσης της γραμματικής στη γλωσσική διδασκαλία
Η πραγματολογία και η συμβολή της στις σύγχρονες εξελίξεις
Συνομιλιακά υπονοήματα και λεκτικές πράξεις
Οι αρχές της συνομιλίας
Η σταδιακή προσέγγιση και η οργανική σύνδεση γραμματικής και πραγματολογίας
Η δημιουργική εκμετάλλευση των νέων δεδομένων και η πορεία προς μια επικοινωνιακή γραμματική
Απόπειρα καθορισμού του περιεχομένου και της μορφής μιας σύγχρονης σχολικής γραμματικής επικοινωνιακού τύπου
Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Η διδασκαλία της γραμματικής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
Από τις αργές του 19ου μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα
Πρώτη περίοδος (1830 - 1880)
Δεύτερη περίοδος (1880 - 1917)
Τρίτη περίοδος (1917 - 1974)
Τέταρτη περίοδος (1974 - 2000)
Οι νέοι προσανατολισμοί στις αρχές του 21ου αιώνα
Η διδασκαλία της γραμματικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Οι εξελίξεις κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα
Πρώτη περίοδος (1830 - 1930)
Δεύτερη περίοδος (1930 - 2000)
Επιχειρώντας τη χάραξη μιας νέας γραμματικής πορείας με την ανατολή του 21ου αιώνα
Η θέση της γραμματικής στο γλωσσικό μάθημα σήμερα: Δεδομένα και ζητούμενα
Η ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ
Η φύση και η υφή της γραμματικής γνώσης
Συστηματικός και διαισθητικός τρόπος προσέγγισης της γραμματικής
Παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση της γραμματικής
Γραμματική και λεξιλόγιο
Γραμματικές προτάσεις και εκφωνήματα
Γραμματική και κείμενο
ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ
Η έννοια και τα χαρακτηριστικά της γραμματικής ικανότητας
Η γραμματική και οι νέες τεχνολογίες
Στρατηγικές μάθησης και βασικές αρχές της γραμματικής διδασκαλίας
Η αξιολόγηση της γραμματικής
Η γραμματική στην πράξη: Διδακτικές εφαρμογές, τύποι και είδη γραμματικών ασκήσεων/δραστηριοτήτων
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ονομάτων
Ευρετήριο εννοιών, όρων και πραγμάτων