ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Παρουσίαση

Από την εποχή της διατύπωσης του Σιμωνίδη του Κείου, όπως την διέσωσε ο Πλούταρχος, ότι η ζωγραφική είναι σιωπηλή ποίηση και η ποίηση ομιλούσα εικόνα («Σιμωνίδης την μεν ζωγραφίαν ποίησιν σιωπώσαν προσαγορεύει, την δε ποίησιν ζωγραφίαν λαλούσαν»), ποικίλες πρακτικές θεωρητικού και κριτικού λόγου (φιλοσοφικού, αισθητικού, λογοτεχνικού και εικαστικού περιεχομένου), όπως και οι ίδιες οι καλλιτεχνικές πρακτικές της λογοτεχνίας και της ζωγραφικής, σημασιοδοτούν αναφερόμενα (τον κόσμο της ανθρώπινης εμπειρίας του Χρόνου) και διεργασίες καλλιτεχνικής μορφοποίησης, βάσει των οποίων τα ιδιώματα της λογοτεχνίας και της ζωγραφικής μπορούν να συγκλίνουν και να συνάπτονται.
Η παρούσα προσέγγιση είναι στραμμένη στον ορίζοντα της ερμηνευτικής διερεύνησης της παραπάνω -διακαλλιτεχνικής- μορφοποίησης, μέσα από το πρίσμα της εννοιολογικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής κατηγορίας τής (ανα)παράστασης. Επισημαίνονται έτσι εδώ και αναλύονται συστηματικά τέσσερα παραδείγματα με εξακολουθητική μέχρι σήμερα παρουσία και ισχύ μέσα στην ιστορία της Δυτικής πολιτισμικής σκηνής, καθένα από τα οποία ορίζει συγκεκριμένο πεδίο για τη σύγκλιση και σύναψη λογοτεχνίας και ζωγραφικής: το παράδειγμα της "ομοιότητας", το παράδειγμα της "μίμησης", το παράδειγμα του "απόλυτου" και το παράδειγμα της "παροντικότητας". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ
Λογοτεχνία και ζωγραφική, διαλογική προοπτική και (ανα)παράσταση
Ι. Το αντικείμενο και οι μεθοδολογικές προϋποθέσεις (κατευθύνσεις και αρχές)
Το αντικείμενο
Οι μεθοδολογικές προϋποθέσεις: κατευθύνσεις και αρχές
ΙΙ. Η έννοια της διακαλλιτεχνικής (ανα)παράστασης
III. Το πεδίο καλλιτεχνικής μορφοποίησης για τη σύγκλιση και σύναψη λογοτεχνίας και ζωγραφικής: αναφερόμενα και διεργασίες
Τα αναφερόμενα: ο Χρόνος
Οι διεργασίες (έννοιες /όροι, τρόποι, αποτελέσματα)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑΣ: ΤΑΔΕ ΜΕΤΑ ΤΑΔΕ
Η αρχαϊκή αντίληψη και η πλατωνική αντιπαράθεση ως θεμελίωση της μιμητικής (ανα)παράστασης
1.1. Το αρχαϊκό παράδειγμα της ομοιότητας
1.2. Το νήμα συνέχειας του παραδείγματος της ομοιότητας στην κλασική εποχή και οι νέες κατακτήσεις της καλλιτεχνικής μίμησης στην ποίηση και τη ζωγραφική
1.3. Η πλατωνική θεμελίωση του παραδείγματος της μίμησης
1.3.1. Η εξίσωση πρακτικών λόγου και "ζωγραφημάτων" και η έννοια της καλλιτεχνικά μορφοποιημένης εικόνας: απόντα μεγέθη ως αφ' εαυτών παρόντα
1.3.2. Η κανονικοποίηση της μιμητικής εικόνας
ΚΕΦΑΛΑΙΟ II: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΜΙΜΗΣΗΣ: ΤΑΔΕ ΔΙΑ ΤΑΔΕ
Η αριστοτελική εμβάθυνση στη μιμητική (ανα)παράσταση και η (μετακλασική, αναγεννησιακή, νεοκλασική) συνέχεια
2.1. Το παράδειγμα της μίμησης στο Περί Ποιητικής και η αριστοτελική εμβάθυνση
2.1.1. Η πλαισίωση: οι προθέσεις του δημιουργού, οι μορφές και τα προσληπτικά αποτελέσματα στην καλλιτεχνική μορφοποίηση
2.1.2. Η ποιητική και ζωγραφική μορφοποίηση: η συμμετρία και η ενότητα των μερών του απαρτισμένου όλου
2.1.3. Η καθολικού χαρακτήρα απόβλεψη της καλλιτεχνικής μορφοποίησης
2.1.4. Η κατά λογική και γνωστική φορά διόρθωση των αναφερόμενων του Χρόνου
2.2. Οι δεσπόζοντες δίαυλοι για την κατά μίμηση συναρμογή λόγου και εικόνας στον μετακλασικό αισθητικό στοχασμό (ut pictura poesis, ύψος, νοητό κάλλος) και οι συναρτήσεις του είδους της Εκφράσεως
2.3. Η αναγεννησιακή και νεοκλασική συνέχεια του παραδείγματος της μίμησης στο πεδίο σύγκλισης και σύναψης λόγου και εικόνας
2.3.1. Η αναγεννησιακή θεμελίωση της προοπτικής και της αφήγησης/ιστορίας στη ζωγραφική
2.3.2. Ανάμεσα στην αφήγηση/ιστορία της ζωγραφικής, την αληθοφάνεια και τη συγκινησιακή ανταπόκριση του αποδέκτη: εικόνα και λόγος στα νεοκλασικά αισθητικά συμφραζόμενα
2.3.3. Ο εικονικός χαρακτήρας της ποίησης (φυσικά - τεχνητά σημεία και ιερογλυφικά) απέναντι στη διάκριση τεχνών χώρου και χρόνου: η μετάθεση του ομόλογου νεοκλασικού αισθητικού στοχασμού
ΚΕΦΑΛΑΙΟ III: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΥΤΟΥ: ΤΑΔΕ ΜΕΤΑ/ΔΙΑ ΤΑΔΕ
Η Ρομαντική διεύρυνση της (ανα)παράστασης
3.1. Το καντιανό εννοιολογικό πρίσμα
3.2. Η εξισορροπητική συγκρότηση της μορφοποίησης μεγεθών και η συναρμογή των καλλιτεχνικών ιδιωμάτων
3.3. Ο ορίζοντας του απόλυτου και το συνολικό έργο Τέχνης
ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV: ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΟΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΑΔΕ
Η Μοντέρνα έκρηξη της (ανα)παράστασης
4.1. Το παράδειγμα της παροντικότητας και η αφετηρία της στην Ανθρώπινη κωμωδία του H. de Balzac
4.2. Το Άγνωστο αριστούργημα: η στροβιλώδης, ενεστωτική σύγκλιση και σύναψη λογοτεχνίας
και ζωγραφικής
4.3. Οι ανταποκρίσεις στο Άγνωστο αριστούργημα και το πέρασμα στον P. Cezanne
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Το παράδειγμα του Απόλυτου
Το παράδειγμα της Παροντικότητας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Έργα και πηγές
Μελέτες
ΕΥΡΕΤΗΡΙΑ
Ονομάτων και τίτλων
Εννοιών και όρων