ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Παρουσίαση

Η Ελλάδα και η ελληνική διασπορά συγκροτούν δυναμικούς χώρους γλωσσικής πολυμορφίας στην κοινωνία και στην εκπαίδευση. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα η ελληνική κοινωνία έχει πληθυσμιακά, πολιτισμικά και κοινωνικά μετασχηματιστεί από συνεχιζόμενα κύματα εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης. Σήμερα διαφορετικές πολιτισμικά και γλωσσικά κοινότητες, όπως οι μετανάστες, οι επαναπατριζόμενοι, οι μουσουλμάνοι, οι Ρομά, οι πρόσφυγες, με τις δικές τους πολυμορφίες, αντιπροσωπεύουν δυναμικά και πολύπλοκα ερευνητικά πεδία, αλλά και σημαντικές εκπαιδευτικές προκλήσεις. Τη δική της πορεία ακολουθεί η ελληνική διασπορά σε ποικίλες μορφές ανά την υφήλιο. Ως ανταπόκριση σε αυτό το όλο και πιο ετερογενές περιβάλλον, τις τελευταίες δεκαετίες έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί από την ελληνική πολιτεία, τα πανεπιστήμια και άλλους φορείς μια σειρά εθνικά προγράμματα σε σχέση με τις κοινότητες μεταναστών και επαναπατριζόμενων, σε σχέση με τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, τις κοινότητες των Ρομά, την ελληνική διασπορά και τους πρόσφυγες. Πρόκειται για δράσεις που αναδεικνύουν και πραγματεύονται ζητήματα διγλωσσίας, αποδοχής της ετερότητας, ένταξης και διαπολιτισμικής συνείδησης. Οι δράσεις αυτές άλλοτε ξεκινούν από την κοινωνία και καταλήγουν στη σχολική τάξη και άλλοτε ακολουθούν την αντίστροφη πορεία. Η ανάδειξή τους είναι ο κύριος σκοπός τούτης της έκδοσης. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Ασπασία Χατζηδάκη
Πρόλογος
Θεμιστοκλής Αραβοσιτάς, Βασιλεία Κούρτη-Καζούλλη, Ελένη Σκούρτου, Περικλής Τρίφωνας
Μια επισκόπηση σε ζητήματα γλώσσας, ετερότητας και εκπαίδευσης στην Ελλάδα
ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΗ: ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ κ' ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ
Μιχάλης Δαμανάκης
Ταυτότητα vs. ετερότητα: ζητήματα αναγνώρισης, διαχείρισης και αποδοχής της ετερότητας
ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ κ' ΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ευαγγελία Καλεράντε
Μεθοδολογικές αναπροσαρμογές στη μελέτη μεταναστευτικών ζητημάτων: προβληματισμοί στην προσέγγιση και ανάλυση του αφηγηματικού λόγου των μεταναστών φοιτητών-φοιτητριών
Αναστάσιος Κουντούρης, Καλλιόπη Κουντούρη
Η προσπάθεια κατίσχυσης της ιταλικής γλώσσας επί της ελληνικής, ως μέσο πολιτικής και πολιτισμικής επιβολής (Δωδεκάνησα 1912-1943)
Αργύρης Αρχάκης
Η διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας υπό το πρίσμα του εθνικού και μετα-εθνικού λόγου: προτάσεις γλωσσικής πολιτικής
Κώστας Μάγος, Γιώργος Σιμόπουλος
Η μητρική γλώσσα ως προσόν και ως εμπόδιο: στάσεις των εκπαιδευτών της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε ενήλικους μετανάστες
Παρασκευή Πανάγου, Γιώργος Ανδρουλάκης, Νίκος Χανιωτάκης
Μπορεί να αλλάξουν οι στάσεις των μαθητών στην Ελλάδα απέναντι στην τουρκική γλώσσα και στον τουρκικό πολιτισμό; Μια έρευνα-δράση σε ένα δημοτικό σχολείο του Βόλου
Ιόλη Ορφανίδη, Άννα Χατζηπαναγιωτίδη
Στάσεις απέναντι στη γλώσσα στην Κύπρο: κατασκευή ερωτηματολογίου, ανάλυση δεδομένων και ζητήματα αξιοπιστίας και εγκυρότητας
Μαριάνθη Γεωργαλίδου, Σοφία Λαμπροπούλου, Μαρία Γκασούκα, Απόστολος Κώστας, Ξανθίππη Φουλίδη
Υπερβαίνοντας τον γλωσσικό σεξισμό των εγγράφων της ελληνικής δημόσιας διοίκησης
Πολύκαρπος Καραμούζης
Θρησκευτική γλώσσα και κοινωνική αλληλοδράση: από τον αφηγηματικό λόγο στις δομές εξουσίας
Veranna Kyprioti, Marianthi Georgalidou
Gender identities in the bilingual Greek and Turkish Muslim community of Rhodes, Greece
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΤΗ: ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ/ΔΙΑΣΠΟΡΑ
Φρειδερίκη Μπατσαλιά, Ελένη Σελλά-Μάζη
Η ετερότητα του χιούμορ στη διαπολιτισμική αγωγή: ετέρες πραγματικότητες, ετέρες ταυτότητες, αλληλοκατανόηση και αποδοχή
Γεωργία Στύλου
Αξιοποίηση του πολιτισμικού κεφαλαίου των μαθητών σε μια διαπολιτισμική τάξη
Αναστάσιος Κοντάκος, Εξακουστή-Πετρούλα Αγγελάκου, Ιωάννα Μπαργιάμη
Η συμπερίληψη της ετερότητας στην εκπαίδευση ως διαδικασία διατήρησης της διαφοράς
Διονύσιος Γουβιάς, Ξανθίππη Φουλίδη
Ημέρες διαπολιτισμικών ανταλλαγών: αποτελεσματικός τρόπος ενδυνάμωσης των μαθητών/μαθητριών και των γονέων τους με διαφορετικό γλωσσικό και πολιτισμικό υπόβαθρο
Παναγιώτης Ι. Σταμάτης, Γιώργος Γιακουμάκης
Διαπολιτισμική επικοινωνία και εκπαίδευση ενηλίκων: το παράδειγμα των σεμιναρίων δια βίου μάθησης του δήμου Ρόδου
Ιωάννα Κοψίδου
Διάδραση σε πολύγλωσσο και πολυπολιτισμικό περιβάλλον: από το πώς στο γιατί
Μαρίκα Μπεκιάρη-Παντελάρα
Η Ζάππειος Σχολή και το γλωσσικό πρόβλημα στην ομογενειακή παιδεία της Κων/πολης
Θεμιστοκλής Αραβοσιτάς
Εκπαιδεύοντας την τρίτη γενιά: ζητήματα πρόσβασης, καινοτομίας και κινήτρων στη διδασκαλία της ελληνικής στον Καναδά
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΩΝ
Μαρία Ανδρικογιαννοπούλου
Οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ Ρομά και μη Ρομά μαθητών ως παράγοντας ένταξης στο σχολικό περιβάλλον: μελέτη περίπτωσης στο 1ο Δημοτικό και στο 2ο Γυμνάσιο Αγίας Βαρβάρας Αττικής
Ροδούλα Σταυρούλα Γκαρνάρα, Μαρία Κρητικού, Άννα Παναγοπούλου
Μια συγκριτική προσέγγιση των απόψεων των εμπλεκομένων σχετικά με τα αποτελέσματα του "Προγράμματος Εκπαίδευσης Ρομά". Η περίπτωση του 10ου Δημοτικού Σχολείου Μυτιλήνης
Νέλλη Ζαφειριάδου
Μαθαίνοντας, κατανοώντας και επικοινωνώντας με τον "άλλο": μια παρέμβαση εκπαίδευσης εκπαιδευτικών στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης [...]
ΕΝΟΤΗΤΑ 5: ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ / ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 6: ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ / ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 7: ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΝΤΑΞΗ
ΕΝΟΤΗΤΑ 8: ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Επιμέλεια: Θεμιστοκλής Αραβοσιτάς, Βασιλεία Κούρτη-Καζούλλη, Ελένη Σκούρτου, Περικλής Τρίφωνας