Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΟΥ 1923

Παρουσίαση

Λωζάνη, 30 Ιανουαρίου 1923: η Ελλάδα και η Τουρκία υπέγραψαν σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών. 1,3 εκατομμύρια ορθόδοξοι χριστιανοί από την Ανατολία ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, και 300 χιλιάδες μουσουλμάνοι της Ελλάδας μετακινήθηκαν στην Τουρκία. Η Εμινέ Γεσίμ Μπεντλέκ, επίκουρη καθηγήτρια Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Bingol της Τουρκίας, αναζητεί το κοινό οθωμανικό παρελθόν Ελλήνων και Τούρκων της Μικράς Ασίας πριν από την Ανταλλαγή του 1923, βασισμένη σε τρία λογοτεχνικά έργα: "Ματωμένα χώματα" της Διδώς Σωτηρίου, "Πουλιά χωρίς φτερά" του Λουί ντε Μπερνιέρ και "Μια προίκα αμανάτι: Οι άνθρωποι της ανταλλαγής" του Κεμάλ Γιαλτσίν. Δεδηλωμένος στόχος της Μπεντλέκ είναι να δείξει ότι οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Ανατολίας δεν διαπνέονταν από ελληνικά εθνικιστικά αισθήματα, διότι η κουλτούρα και οι παραδόσεις τους ήταν σχεδόν ίδιες με εκείνες των μουσουλμάνων Τούρκων της Ανατολίας, με τους οποίους συμβίωναν επί αιώνες. Η συγκινητική ιστορία των προσφύγων της Μικράς Ασίας δείχνει ότι οι Τούρκοι και οι Έλληνες ήταν σε θέση να συνυπάρχουν πριν από την άνοδο του εθνικισμού και το ξέσπασμα του πολέμου στα Βαλκάνια και την Εγγύς Ανατολή το 1912, κάτι το οποίο επιβεβαιώνεται μάλιστα από τις γραπτές πηγές και τα διπλωματικά αρχεία. Στόχος του βιβλίου της Μπεντλέκ είναι να συμβάλει στη συμφιλίωση Ελλήνων και Τούρκων, δύο γειτονικών λαών του Αιγαίου που συγκρούστηκαν κατά το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Η Μπεντλέκ μεταφέρει την επιστήμη της Ιστορίας στο ανθρώπινο επίπεδο, αναλύοντας τη ζωή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, την ?αυτοκρατορική? τους ταυτότητα καθώς και την (προβληματική επί σειρά ετών) ενσωμάτωσή τους στη μητέρα πατρίδα ? δεν αποτελεί θέμα της μελέτης της η τύχη των Τούρκων που απελάθηκαν από τη Ελλάδα. Στην ανάλυσή της έχει την αρωγή της λογοτεχνίας, αποδεικνύοντας πως στη λογοτεχνική απόδοση της πραγματικότητας αποτυπώνεται ο απόηχος, η βίωση των γεγονότων, με τρόπο που να αποτελεί τεκμηριωμένο υλικό, ιδιαίτερα διαφωτιστικό, για την ιστορία» (Διώνη Δημητριάδου, bookpress.gr, 03/07/2022)

Περιεχόμενα

Ευχαριστίες
Σημείωμα του επιστημονικού επιμελητή
Εισαγωγή
1. Το σύστημα μιλλέτ: μια οθωμανική παρακαταθήκη στη Λωζάνη
2. Μνήμες εξορίας: οι αυτόπτες μάρτυρες της Καταστροφής
3. Εθνικισμός στη Μικρά Ασία: η επίλυση μιας διένεξης
4. Η αυτοκρατορική ταυτότητα των Μικρασιατών
Συμπέρασμα
Σημειώσεις
Βιβλιογραφία
Ευρετήριο

Επιστημονική επιμέλεια: Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης
Επιμέλεια - Διορθώσεις: Α. Μπουκάλα