ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΙ Η ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ

Παρουσίαση

"Kalashnikof! Kalashnikof!" επαναλαμβάνει ένα τραγούδι του Γκόραν Μπρέγκοβιτς ακολουθώντας μια κυκλωτική κίνηση σαν στρόβιλος, βασανιστικά, παιχνιδιάρικα, σαν κάτι που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε συνέχεια, κάτι που συμβαίνει κάθε μέρα σαν μια τελετουργία που ήδη αποδεχόμαστε και που όμως πρέπει εκ νέου να αποδεχτούμε το όνομα του πιο χρησιμοποιημένου όπλου: μια λέξη γνωστή και κατανοητή από όλους, από την Ασία ως τα Βαλκάνια και ως τη Νότια Αμερική, τόσο σε όσους πολεμούν όσο και, κυρίως, σε όσους προσπαθούν να ξεφύγουν ήχος πυροβολισμών γνώριμος όπως σε έναν ειδικό, όπως οι ειδικοί ξέρουν πόσα βήματα να μετρήσουν και να τρέξουν για να βρεθούν εκτός πεδίου βολής. Και ίσως βρεθούν σε ανοιχτό πεδίο: αναγνωρίζουμε -όπως κάνουν τα παιδιά του δυτικού κόσμου στο παιχνίδι τους- πως αυτό εκεί πάνω είναι ένα F-14. Καταφθάνουν οι πύραυλοι... Σε κάποιο σημείο υπήρχε ένα "Σπίτι του Λαού" το κατέστρεφαν τα ίδια αεροπλάνα που επιβίωσαν μετά την ίδια εκείνη εξουσία που είχε κάποτε ρίξει τα θεμέλια. Τώρα βρίσκονται σε άλλα χέρια. Βομβαρδίζουν...
Από την Ασία ως τα Βαλκάνια και ως τη Νότια Αμερική η βία είναι κοινή, οι νεκροί, όλοι ίδιοι, διαφέρει μόνο αυτό που υπήρχε "πριν" δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι υπήρξε ένα "πριν". Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ξεκίνησε από τη χώρα του, την Ελλάδα, ένα σταυροδρόμι πολιτισμών: μαρτυρία μιας αρχαίας αίγλης μια γη-θύμα, όπως όλες οι άλλες. Η συγκεκριμένη εργασία αναλαμβάνει ουσιαστικά να συνεισφέρει σε μια βαθύτερη κατανόηση του Αγγελόπουλου, ενός σκηνοθέτη με τον οποίο ασχολούνται οι διανοούμενοι, οι καθηγητές πανεπιστημίου, οι πολιτικοποιημένοι φοιτητές, οι οποίοι απ' ό,τι φαίνεται όμως δεν καταφέρνουν να δουν την πραγματική του εμβέλεια, που, πέρα από υπαρξιακή και φιλοσοφική, είναι πρωτίστως καλλιτεχνική.
Ο Αγγελόπουλος σηματοδοτεί μια θεμελιώδη στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου, όπως η σκέψη του Χάιντεγκερ για τη φιλοσοφία, ο Βάγκνερ για τη συμφωνική μουσική ή ο Χάιζενμπεργκ για τη φυσική: η κριτική τον έχει προσδιορίσει ως "τον σπουδαιότερο Έλληνα σκηνοθέτη", χωρίς όμως να πει κάτι περισσότερο. Ο Αγγελόπουλος είναι ένα βλέμμα προσεκτικό και αυστηρό, σκληρά επικριτικό για όσα συνέβησαν στην Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες δεν ασχολείται όμως με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες, αλλά με τον αντίκτυπο που αυτά τα γεγονότα είχαν στον άνθρωπο.
Υπόβαθρο. Ο εξοστρακισμός ήταν η πράξη με την οποία, στην αρχαιότητα, ένας πολίτης ή μία ομάδα πολιτών απομακρυνόταν από την πόλιν εξοριζόταν για πάντα και αμέσως επιβαλλόταν η εσχάτη των ποινών: ο θάνατος. Ο 20ός αιώνας επέβαλε και τις δύο ποινές για πρώτη φορά στην ιστορία τόσο μαζικά, σε τόσο πολλά άτομα, αποσπώντας τα εξαίφνης από την καθημερινότητά τους, αλλά και από την ίδια τους τη φτώχεια. Ακριβώς εν είδη καταδίκης, ο πολιτισμένος κόσμος, με τη θεσμοθετημένη εξουσία, η πόλις, εξόρισε αυθαίρετα τους πολίτες της που δε διέθεταν κατάλυμα σε τόπους τους οποίους δεν έχει ακόμη διεκδικήσει. Αυτό το αλλού είναι η φύσις, ο αγνός χώρος της φύσεως. (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΥΠΟΒΑΘΡΟ
ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ
ΜΕΡΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΗΘΟΣ-ΟΙΚΟΣ
ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Ο ΧΡΟΝΟΣ
ΓΛΩΣΣΑ
ΤΟ ΘΕΩΡΗΜΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2
ΠΟΛΙΣ-ΦΥΣΙΣ
Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ
ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΤΟ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΜΕΝΟ ΒΛΕΜΜΑ
Ο ΙΠΠΟΤΗΣ, Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ
ΜΟΝΟ OΤΑΝ ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΟ ΑΝΩΝΥΜΟ ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ
TEMPUS FRANGIT
ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ
ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ
ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
«ΜΙΛΩ ΜΕ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ. . .»
ΤΟΤΕ ΛΟΙΠΟΝ;
Η ΠΟΙΗΣΗ ΩΣ ΜΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ