ΤΟ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟ ΜΑΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑ

Παρουσίαση

Είναι αλήθεια ή μύθος ότι η μεταπολιτευτική περίοδος δημοκρατικής σταθερότητας οφείλεται στο Σύνταγμά μας;
Μήπως το Σύνταγμα είναι συνυπεύθυνο για την οικονομική κρίση και την αποτυχία των πολιτικών θεσμών;
Έχουμε τελικά ένα καλό ή ένα ανορθολογικό Σύνταγμα και τι σημαίνουν αυτοί οι χαρακτηρισμοί;
Γιατί αποδεικνύεται ανέφικτη ή δύσκολη η συνεργασία των κομμάτων, ακόμη και όταν κρίνεται αναγκαία;
Αληθεύει ότι το Σύνταγμά μας είναι φλύαρο και επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ευημερία της χώρας;
Γιατί η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας οδηγεί σε πολιτική σύγκρουση και γιατί είναι τόσο περίπλοκη η διαδικασία αλλαγής του Συντάγματος;
Πώς οραματίζονταν οι σχεδιαστές των πρώτων Συνταγμάτων τη λειτουργία τους;
Πώς μπορούν τα πολιτικά πάθη και τα ιδιοτελή συμφέροντα να μετατραπούν, μέσα από το Σύνταγμα, σε κοινωφελείς συμπεριφορές;
Πώς πρέπει να σκεφθούν οι σχεδιαστές του Συντάγματος για να αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΑΠΟΜΑΓΕΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Ι. Το Σύνταγμα ως νεωτερική αφήγηση
II. Ορθολογικότητα και νομοθέτηση
III. Μεταμορφώσεις του Συντάγματος
IV. Αναλύοντας τη συνταγματική ανορθολογικότητα
ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ
Ι. Το Σύνταγμα-"μηχανή"
II. Γενεαλογία της συνταγματικής μηχανικής
III. Μηχανισμοί, κίνητρα και πολιτικές επιλογές
1. Κατηγορίες θεσμικής συμπεριφοράς των συνταγματικών παικτών
2. Πολιτικά πάθη και ορθολογικές κατασκευές
IV. Σύνταγμα των εξουσιών και τελολογική ορθολογικότητα
1. Μορφές ορθολογικότητας και συνταγματικός λόγος
2. Οι κανόνες ως εργαλεία της συνταγματικής μηχανικής
ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ
Ι. Η προεδρική εκλογή και τα ηθικοπολιτικά της διακυβεύματα
ΙΙ. Η ανορθολογική διαρρύθμιση της συναινετικής εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας
III. Συνταγματική αξιολόγηση της σκόπιμης πρόκλησης πρόωρων εκλογών
1. Το αίτημα για πειστικότητα των λόγων πρόκλησης πρόωρων εκλογών
2. Η ratio της συνταγματικής ρύθμισης και η ηθική ανάγνωση του Συντάγματος
IV. Συνταγματική μηχανική της προεδρικής εκλογής και πολιτικό σύστημα
1. Αντίβαρα, κίνητρα και κυρώσεις ως παράμετροι της προεδρικής εκλογής
2. Η προεδρική εκλογή μεταξύ συγκρουσιακής και συναινετικής οργάνωσης του πολιτικού συστήματος
V. Συνταγματική μηχανική, πολιτική αξιοπιστία και συνταγματική ορθότητα
ΤΡΙΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΗΣ
Ι. Η κομματική σύγκρουση ως μεταβλητή της συνταγματικής μηχανικής
1. Από τη συνταγματική συναίνεση του 2001 στην πολιτική πόλωση του 2008 και του 2014
2. Η αναθεώρηση ως πρόσχημα και η απουσία συνταγματικής στρατηγικής
ΙΙ. Μεταμορφώσεις του κομματικού ανταγωνισμού και συνταγματική μηχανική
1. Το παράδοξο της ιδεολογικής σύγκλισης ως παράγοντα επίτασης του κομματικού ανταγωνισμού
2. Το έλλειμμα θεσμικής εμπιστοσύνης και η αποτυχία μετάβασης σε ένα συναινετικό πολιτικό σύστημα
III. Η ανορθολογική διαρρύθμιση της αναθεωρητικής διαδικασίας
1. Εσωτερικές αντιφάσεις της διαδικασίας συνταγματικής αναθεώρησης
2. Ο αναγκαίος ανασχεδιασμός της αναθεωρητικής συνταγματικής μηχανικής
ΤΕΤΑΡΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΟΨΕΙΣ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΩΝ
Ι. Σύμπραξη και σύγκρουση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης με ατελή συνταγματικά εργαλεία
1. Μαθαίνοντας από την πολιτική ιστορία
2. Αναζητώντας διεξόδους από κατασκευαστικά σφάλματα
ΙΙ. Η πρόταση δυσπιστίας και η χρήση κριτηρίων στάθμισης
1. Τα δικαιώματα της μειοψηφίας και ο κίνδυνος καταστρατήγησης του Συντάγματος
2. Διαδικαστικές προϋποθέσεις και μηχανική των συνταγματικών εξαιρέσεων
ΠΕΜΠΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Η ΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΩΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
Ι. Επηρεάζει η έκταση του Συντάγματος τις λειτουργίες του;
ΙΙ. Συσχετίζοντας την έκταση του Συντάγματος με το κατά κεφαλήν εισόδημα
1. Ποσοτικοί δείκτες για την αξιολόγηση των Συνταγμάτων
2. Από τη βεβαιότητα των αριθμών σε αβέβαια εξηγητικά σχήματα
III. Γιατί ορισμένες φτωχότερες χώρες έχουν εκτενέστερα Συντάγματα που αλλάζουν συχνότερα;
1. Συναρτώντας την ιστορία και την πολιτική κουλτούρα με την έκταση του Συντάγματος
2. Πότε αλλάζουν τα Συντάγματα;
IV. Αναζητώντας το ιδανικό Σύνταγμα
Αντί Συμπεράσματος
Οι μεταμφιέσεις των πολιτικών θεσμών
Σημειώσεις