ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

Παρουσίαση

Η Βυζαντινή φιλοσοφία ως σύγχρονος κλάδος της επιστήμης της φιλοσοφίας συναντά δυσκολίες στην πορεία αυτο-θέσμισής της προς μια αξιολογικά ουδέτερη επιστήμη, εξαιτίας διαφόρων αντιφάσεων στα ιστοριογραφικά προγράμματα της Δυτικής φιλοσοφίας. Μετά από μια εισαγωγική σύνοψη της σύγχρονης σπουδής της Βυζαντινής φιλοσοφίας, στο πρώτο μέρος εξετάζεται κριτικά ο μύθος για την παρακμή της σκέψης στο Βυζάντιο όπως αυτός κατασκευάζεται στη διαφωτιστική ιστοριογραφία του Edward Gibbon και υπερβαίνεται στη φιλοσοφία της ιστορίας του Hegel. Η εννοιολογική ιστορία θα επέτρεπε έναν επαναπροσδιορισμό της θέσης της Βυζαντινής φιλοσοφίας κατά τη μετανεοτερικότητα. Στο δεύτερο μέρος, αναλύεται η Βυζαντινή εικονολογία στη συνέχεια της διάκρισης του Erwin Panofsky ανάμεσα σε εικονολογία και εικονογραφία, ταυτόχρονα με την "εικονική στροφή" που διαδέχεται την παλαιότερη "γλωσσική στροφή" της φιλοσοφίας του 20ού αιώνα. Ο στοχασμός περί του προσώπου αποκτά ιδιαίτερη σημασία στο πλαίσιο της Βυζαντινής εικονολογίας ενώ η ανησυχία περί της εικονικότητας είναι κεντρική για την επικαιρότητα του αποφατισμού στο μετανεοτερικό κόσμο. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Εισαγωγή. Η σπουδή της βυζαντινής φιλοσοφίας
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Βυζαντινή Διανόηση και Φιλοσοφία της Ιστορίας
1. Ο μύθος για την παρακμή της σκέψης
2. Βυζαντινή διανόηση και εγελιανή διαλεκτική
2.1 Το «Βυζάντιο» του Χέγκελ
2.2 Το λογικό και το πραγματικό
2.3 Ιστορικότητα και νομοθετική λειτουργία
2.4 Φιλοσοφία της ιστορίας και ιστορία της φιλοσοφίας
2.5 Επίλογος
3. Βυζαντινός Κόσμος και Εννοιολογική Ιστορία
3.1 Εισαγωγή
3.2 Κοινωνιο-ιστορία και βυζαντινό Εγώ
3.3 Η χρησιμότητα ενός διευρυμένου δομισμού
3.4 Επίλογος
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Βυζαντινή Εικονολογία
1. Το Βυζαντινό Εγώ και το Πρόσωπο
1.1 Εισαγωγή
1.2 Εγώ, Πρόσωπο, Εικόνα
1.3 Η καρολίγγεια εικονικότητα ως συγκριτικό παράδειγμα
1.4 Πρόσωπο και γνώση
1.5 Προσωποκεντρισμός και κατάσταση των πραγμάτων
1.6 Το παράδειγμα της ηθικής αναπαράστασης
2. Εικονολογία και Επικαιρότητα του Αποφατισμού
2.1 Εισαγωγή
2.2 Το πρόβλημα της φιλοξενίας
2.3 Ο Φουκώ και ο «στοχασμός του έξω»
2.4 Φουκώ και εικονολογία
2.5 Ο «στοχασμός του έξω» και η εικονολογία
2.6 Φιλοξενία και εικονολογία
Βιβλιογραφία
(α) Βυζαντινή Διανόηση
(β) Φιλοσοφία του επιστημικού
Ευρετήριο Εννοιών
Summary in English