ΘΕΑΤΡΙΚΑ BESTIARIA

Παρουσίαση

Στόχοι αυτού του βιβλίου είναι το άνοιγμα της ανθρωποκεντρικής σκέψης προς τη ζωικότητα που μπορεί να προκαλέσει η σκηνή ως εργαστήριο ενσώματων ιδεών και ο διάλογος μεταξύ της θεωρίας του θεάτρου και της performance, της φιλοσοφίας και του νεώτερου διεπιστημονικού πεδίου των animal studies, θέτοντας ως επιμέρους πεδία μελέτης τις σκηνές εμφάνισης των ζώων κυρίως στο θέατρο, στις performances και στα φιλοσοφικά κείμενα, αλλά αρκετά συχνά και στη λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, στις εικαστικές τέχνες και τις κοινωνικές σκηνές του λαϊκού πολιτισμού και των αστικών θεαμάτων.
Τα Θεατρικά "Bestiaria" επιχειρούν ένα μακρινό ταξίδι από το σπήλαιο του Chauvet και την κληρονομιά του Μινώταυρου έως τις παραστάσεις του Romeo Castellucci, περιλαμβάνοντας το αρχαίο αθηναϊκό θέατρο, τη ρωμαϊκή αρένα, τη μεσαιωνική ιππική παράδοση, τις ζωομαχίες, την καρναβαλική και τη γκροτέσκα ζωολογία, τις ελισαβετιανές σκηνές, τον φιλοζωισμό, αλλά και τη σκληρότητα των νεωτέρων χρόνων, τους ζωολογικούς κήπους, το τσίρκο, τα μουσεία, τα ιπποδράμματα, το dog drama, τα θεματικά πάρκα του 19ου και του 20ού αιώνα, τις performances του Joseph Beuys και του Hermann Nitsch, του Jan Fabre και της Kira O'Reilly, των Magazzini Criminali, του Rodrigo Garcia και του Marco Evaristti, του Rafael Ortiz και του Kim Jones, της Marina Abramovic, της Rachel Rosenthal κ.ά. Αναλύονται επιπλέον και ορισμένα θεατρικά κείμενα της ελληνικής δραματουργίας με ζωολογικές σκηνές: η "Κωμωδία των ψευτογιατρών" του Σαβόγια Ρούσμελη, τα "Ο δρόμος περνά από μέσα" και "Ο γορίλας και η ορτανσία" του Ιάκωβου Καμπανέλλη, το "Προς Ελευσίνα" του Παύλου Μάτεσι, το "Bella Benezia" του Γιώργου Διαλεγμένου και τα "Λιοντάρια" των Βασίλη Μαυρογεωργίου και Κώστα Γάκη.
Παράλληλα επιχειρείται μια διαδρομή στην ιστορία της φιλοσοφικής σκέψης που θέτει το ζήτημα της ζωικότητας και της ανθρωπινότητας από τον Αριστοτέλη και τον Πλούταρχο έως τον Bonifacio και τον Montaigne και από τον Descartes και τον Bentham έως τον Horkheimer και τον Adorno, με ιδιαίτερη έμφαση στους Rousseau και Voltaire, Kant, Buber και Levinas, Deleuze και Guattari, Derrida και Agamben. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Προλογικό σημείωμα
Ο σκύλος του Levinas και οι σκηνές των ζώων: μια εισαγωγή
Κεφ.1 Οι σκηνές των ζώων. Από το Chauvet στον Montaigne
Η πρωταρχική σκηνή του Chauvet. Από τον Endiku στην κληρονομιά του Μινώταυρου. Εκεί που δεν το περιμένεις. Ζωολογικές σκηνές στο αρχαίο αθηναϊκό θέατρο. Η ρωμαϊκή εκατόμβη. Μεσαιωνικές ιππικές σκηνές. Το θέαμα της ζωομαχίας. Πλούταρχος, Gelli, Bonifacio και Turmeda. Montaigne: το πιο αλαζονικό ζώο: ο άνθρωπος
Κεφ.2 Από την καρναβαλική ευθυμία και την αιματηρή μεσαιωνική σκηνή στην ανθρωποκεντρική Αναγέννηση
Missae asini. Σκηνές του λαϊκού πολιτισμού και οι αμφισημίες τους στον ελληνικό και τον βαλκανικό χώρο. Οι σκληροί ρόλοι των ζώων. Γκροτέσκος κόσμος και καρναβαλική ζωικότητα. Η ανθρωποκεντρική Αναγέννηση. Η μεγάλη των Ελισαβετιανών σκηνή του Bear Garden. Απόλυτος ανθρωποκεντρισμός, σχετικός ανθρωποκεντρισμός και ανθρωπομορφισμός
Κεφ.3 Η φωνή των φιλοσόφων
Ο μεγάλος Descartes. Η πολυμορφία των νεωτέρων χρόνων: οι ζώνες της ζωικής ανθρωπινότητας και της ανθρωπόμορφης ζωικότητας. Η Πραγματεία για τα ζώα του Condillac. Η έμπνευση του βασιλιά Ήλιου, το Πανοπτικόν του Bentham και ο Foucault. Το ανθρωποκεντρικό επιχείρημα. Η απεικονιστική επιχειρηματολογία του William Hogarth. Οι φιλόζωοι στοχαστές και ο απόμακρος Kant
Κεφ.4 Στους κήπους του 19ου αιώνα. Το πέρασμα στον 20ό αιώνα
Νέα νομοθετικά εγχειρήματα. Η επιμονή της βαναυσότητας και η βιομηχανοποίηση. Μουσεία, κήποι και ενυδρεία. Πώς μπορεί κανείς να συστεγάσει τον ειδισμό με τον αποικιακό ρατσισμό; Οι ζωολογικοί κήποι ανθρώπων. Ένας μικρός καφκικός απόηχος. Όταν οι κήποι και τα ενυδρεία γίνονται θεματικά πάρκα. Ο κόσμος του τσίρκου. Τα ιπποδράματα. Η χρυσή εποχή του τσίρκου. Παρακμή, ανανέωση, αμφισβήτηση. Μικρή παρέμβαση: Max Horkheimer ή Nicholas Ridout; Θεσμικές αλλαγές
Κεφ.5 Η σκηνική ζωογραφία στον 20ό και τον 21ο αιώνα
Η οριοφιλία του Derrida και το γίγνεσθαι-ζώο των Deleuze και Guattari. Kira O'Reilly: Inthewrongplaceness. Η επανεμφάνιση των αλόγων. Πώς να εξηγήσεις τον Heidegger σε έναν νεκρό λαγό. Τα bestiaria του Jan Fabre: ο εντομολόγος προπάππος και οι performers-ζώα. Τα ζώα αυτοπροσώπως στη σκηνή. "Εκπνέουν όπως εγώ": Parrots and Guinea Pigs του Jan Fabre
Κεφ.6 Σκηνές της σκληρότητας
Α. Το πορτραίτο του καλλιτέχνη ως αδέσποτου σκύλου. Β. Το ζωικό αίμα στον Hermann Nitsch και ο αστακός του Rodrigo Garcia. Γ. Τέσσερις σκηνές από την Κροατία. Δ. Πίσω στον Fabre. E. Marco Evaristti: Η ωραία Ελένη στο blender. ΣΤ. Μια παρεξηγημένη ζωοτομή και ένα τσακισμένο πιάνο: Genet a Tangeri των Magazzini Criminali και The Sky is Falling του Rafael Ortiz. Ζ. "Βασάνισα τα ζώα μέχρι θανάτου, αλλά ήταν σημαντικό για μένα να βιώσω αυτήν την εμπειρία ως έργο τέχνης": Rat Piece του Kim Jones. Η. Αμφισβητήσεις, συμφέροντα και προτιμήσεις. Θ. Μια σύγχρονη αντικαρτεσιανή. Rachel Rosenthal: The Others
Κεφ.7 Από το φιλοσοφικό επιχείρημα στη ματιά του ζώου. Πέντε σκηνές
Ανωνυμία και ονοματοθεσία. Ανθρωπολογικές μηχανές, καθεστώς εξαίρεσης και γυμνή ζωή. Η σύγκλιση των δρόμων του Derrida και του Agamben. Ο Adorno και η ματιά του ετοιμοθάνατου ζώου. Η θεατρική οριοφιλία. Σκηνή Α. Το πένθος των πουλιών. Ιάκωβος Καμπανέλλης: Ο δρόμος περνά από μέσα. Σκηνή Β. Η ενανθρώπιση του γορίλα. Ιάκωβος Καμπανέλλης: Ο γορίλας και η ορτανσία. Σκηνή Γ. Η ανθρώπινη λεοντή. Βασίλης Μαυρογεωργίου-Κώστας Γάκης: Λιοντάρια. Θεατρικά καθεστώτα εξαίρεσης. Σκηνή Δ. Ο auteur της σκηνής και το κογιότ-performer. Rodrigo Garcia: 4. Σκηνή Ε. Το σπάνιο αίσθημα της έξαρσης και της ταραχής. Rodrigo Garcia: Λίαν αιμάσσον. Αιμάσσον. Μισοψημένο. Καμένο. Τα ζώα της οδύνης
Κεφ.8 Το ζώο-συμβάν. Ζωική επισφάλεια και ηθική παλιμβουλία στις σκηνές του Joseph Beuys, της Marina Abramovic και του Romeo Castelluci
Το συμβάν της φιλοξενίας. Το συμβάν της δημοκρατίας. Η εμπειρία του ίσως. Ίσως, οι σκηνές του ζώου-συμβάντος. Α. Οι γερμανικοί ποιμενικοί στην Κόλαση του Romeo Castelluci. Β. Τα πέντε ατάιστα ερπετά στο Dragon Heads της Marina Abramovic. Γ. Πώς "μου αρέσει η Αμερική"; [...]