ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Παρουσίαση

Με τον όρο εκκλησιαστική περιουσία νοείται στο παρόν έργο η εν γένει ακίνητη περιουσία -αστικού, αγροτικού, δασολιβαδικού χαρακτήρα- που ανήκει στα επιμέρους εκκλησιαστικά ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ (Μονές, Ναούς, Μητροπόλεις, Ησυχαστήρια, Προσκυνήματα), τα οποία συναρθρώνουν την Ορθόδοξη Εκκλησία στην ελληνική επικράτεια. Το γεγονός ότι ο αριθμός τους υπερβαίνει κατά προσέγγιση τις δέκα χιλιάδες εξηγεί και την ιδιότητα του εκκλησιαστικού οργανισμού ως του τρίτου μεγαλύτερου φορέα εμπράγματων δικαιωμάτων, μετά το Δημόσιο και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τα εξόχως σύνθετα νομικά προβλήματα που γεννώνται από τη διοίκηση και διαχείριση μίας ακίνητης περιουσίας αυτού του μεγέθους, σε συνδυασμό με το δαιδαλώδες και ενίοτε απαρχαιωμένο θεσμικό καθεστώς που την διέπει, δικαιολογεί τον εμφανιζόμενο μεγάλο αριθμό δικαστικών διενέξεων ενώπιον των δικαστηρίων όλης της χώρας και τη συνακόλουθη παραγωγή μίας πλούσιας και πολύχυμης νομολογίας.
Στο παρόντα τόμο συγκεντρώσαμε τις σημαντικότερες μελέτες, γνωμοδοτήσεις και σχόλιά μας σε δικαστικές αποφάσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας σε νομικά περιοδικά ιδίως κατά την παρελθούσα δεκαετία, με τη σκέψη ότι θα βοηθήσουν όσους ασχολούνται με τη διοίκηση, διαχείριση και προστασία της εκκλησιαστικής περιουσίας. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

Συντομογραφίες Περιοδικών
Γενικές Συντομογραφίες
Πρόλογος
Εισαγωγικά
ΜΕΛΕΤΕΣ
-Ιστορικοί τίτλοι ιδιοκτησίας της εκκλησιαστικής περιουσίας: η νομική ισχύς τους στην προοπτική του Εθνικού Κτηματολογίου
Ι. Εισαγωγικά
II. Θεμελιώδεις αρχές και ορισμοί του Εθνικού Κτηματολογίου
Α. Νομοθετικό πλαίσιο, φορείς και στάδια κτηματογράφησης
Β. Γενικές αρχές του κτηματολογικού δικαίου
ΙΙΙ. Κτηματολογικό δίκαιο και τίτλοι εκκλησιαστικής περιουσίας
Α. Οι προβλέψεις του αρθ. 12 Ν. 2664/1998
Β. «Ιστορικοδικαιικοί τίτλοι» επί της εκκλησιαστικής περιουσίας: προϋποθέσεις του νομικού κύρους κατά τη
νομολογία
Γ. Εκ του νόμου (ex lege) τίτλοι ιδιοκτησίας επί της εκκλησιαστικής περιουσίας
1. Η νεοπαγής διάταξη του αρθ. 51 § 7 Ν.4301/2014
2. Η συμβολαιογραφική δήλωση του αρθ. 7 § 1 Ν.3800/1957 και η έκθεση απογραφής του αρθ. 47 § 3 ΚΧΕΕ (Ν.590/1977)
IV. Η δασική ιδιοκτησία των εκκλησιαστικών νομικών προσώπων [...]
-Εκκλησιαστική περιουσία και μισθοδοσία του ορθόδοξου κλήρου
-Η προστασία της εκκλησιαστικής περιουσίας κατά το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ
-Νομοθετικές και νομολογιακές εξελίξεις ως προς την εκκλησιαστική περιουσία - Τίτλοι ιδιοκτησίας - Η «έκθεση απογραφής» ως νέο συμβολαιογραφικό έγγραφο
-Χρησικτησία και εκκλησιαστική ακίνητη περιουσία
-Μοναχοί και Μοναχές: κτήση της ιδιότητας και περιουσιακές συνέπειες
-Ο κτητορικός θεσμός (κτητορεία) στην ελληνική έννομη τάξη
-Εκκλησιαστική περιουσία Δωδεκανήσων
-Φορολογικά ζητήματα θρησκευμάτων
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
-Ο Ν. 2508/1920 περί των Χριστιανικών Κοινοτήτων των Νέων Χωρών και τα εμπράγματα δικαιώματα της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Ανδρών Θεσσαλονίκης (Φ.Α.Α.Θ.) επί των Κοιμητηρίων Ευαγγελίστριας
-Ιδιοκτησιακό καθεστώς Μητροπολιτικού Μεγάρου
ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ
-Η υπόθεση του 'Κληροδοτήματος Προμπονά' για την ανέγερση Ι, Ναού, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Νομοκανονικές παρατηρήσεις επί της ΣτΕ 1999/2018
-Δημόσια Κτήματα και Εκκλησιαστική Περιουσία στη Λευκάδα. Με αφορμή την απόφαση του Εφετείου Δυτικής Στερεάς Ελλάδος 156/2014
-Ζητήματα σχετικά με τη μοναστηριακή περιουσία της Κρήτης. Με αφορμή την ΟλΑΠ 15/2017
-'Δορυάλωτες' και 'μη δορυάλωτες' εκκλησιαστικές γαίες. Με αφορμή την ΑΠ 458/2016
-Πράγματα εκτός συναλλαγής προορισμένα για θρησκευτικό σκοπό. Ίδρυση και καθεστώς ιδιόκτητων ναών. Με αφορμή την ΑΠ 28/2018
-Η δικαστική διένεξη για την κυριότητα της περιοχής του 'Ναυαγίου Ζακύνθου' και μία σύγχρονη εφαρμογή του Ενετικού Δικαίου. Με αφορμή την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ζακύνθου 97/2015
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
-Ευρετήριο Νομοθετικών Πηγών
-Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (1950)
-Πίνακας Ιερών Μονών οι οποίες εξουσιοδοτούν την Ιερά Σύνοδο για την παραχώρηση στο Ελληνικό Δημόσιο της Αγροτολιβαδικής και Δασικής περιουσίας τους
-Εκκλησία της Ελλάδος Διατάγματα Διαχωρισμού της Μοναστηριακής Περιουσίας σε «Ρευστοποιητέα» και «Διατηρούμενη»
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων