Η ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

Παρουσίαση

Ένας μύθος: Η ικανότητα να θυμόμαστε πρόσωπα, πράγματα, τόπους, γεγονότα βασίζεται στις εικόνες που έχουμε καταγράψει, εντυπώσει, χαράξει και αποθηκεύσει σε κουτάκια μέσα στο μυαλό μας. Γιατί όμως έχουμε «κενά» στη μνήμη μας; Γιατί ξαναθυμόμαστε κάτι ξεχασμένο; Γιατί ένα πράγμα μας θυμίζει κάτι άλλο; Οι πρωτοπόροι της Νευρολογίας και της ψυχολογίας (Σαρκό, Μπροκά, Φρόυντ κ.ά.) και οι διάδοχοί τους προσπάθησαν και προσπαθούν να απαντήσουν. Τελικά υπάρχει κέντρο της μνήμης στο κεφάλι μας;
Ο Φρόυντ προσέκρουσε στο εξής παράδοξο: αν οι αναμνήσεις είναι όντως αποθηκευμένες σε ένα τέτοιο κέντρο γιατί δυσκολευόμαστε τόσο πολύ να τις ανασύρουμε με την αρχική τους μορφή τη στιγμή που το θέλουμε; Μία απάντηση είναι το ασυνείδητο. Ίσως να υπάρχουν κι άλλες, όπως η θεωρία του Έντελμαν που αρνείται την «εφεύρεση» του κέντρου της μνήμης. Δεν είμαστε ηλεκτρονικοί υπολογιστές. Το παρελθόν μας δεν υπάρχει με τη μορφή αρχειοθετημένων εικόνων: το ανα-πλάθουμε κάθε φορά που το φέρνουμε στην επιφάνεια. Σαν ταχυδακτυλουργοί, κάθε φορά βγάζουμε άλλο πράγμα από το καπέλο - πάντοτε διαφορετικό από αυτό που είχαμε αρχικά βάλει.
Μια σύγχρονη αυθεντία στις νευροεπιστήμες, ο Ι. Ρόζενφιλντ, παρουσιάζει στο βιβλίο αυτό μια ανασκόπηση των αντικρουόμενων θεωριών για τη μνήμη, αλλά κυρίως μας εξηγεί γιατί ανθρώπινοι και ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι συμπεριφέρονται τόσο διαφορετικά. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ του Oliver Sacks, M.D.
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ "ΕΦΕΥΡΕΣΗΣ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ"
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΤΟΠΙΣΗΣ
Εισαγωγή: Λειτουργική εντόπιση εναντίον ολιστικής θεωρίας
Paul Broca: Η περίπτωση του Ταν και η κινητική μνήμη
Wernicke και Lichtheim: Τα ειδικά κέντρα της μνήμης και οι σταθερές εικόνες
Giraudeau: Μια περίπτωση λεκτικής κώφωσης
Dejerine: Ο άνθρωπος που δεν μπορούσε να διαβάσει αυτά που είχε γράψει
Οι ξεχασμένες λεπτομέρειες: Η μουσική, οι πολυψήφιοι αριθμοί και η όραση των χρωμάτων
Σύγχρονες παρερμηνείες του Dejerine: Ο Geschwind και το σύνδρομο αποσύνδεσης
Dejerine και Bernstein: Κίνηση και μνήμη
Κατά της εντόπισης Ι: Κλονίζοντας τα θεμέλια
Κατά της εντόπισης ΙΙ: Ο Hughlings-Jackson και οι βλαστήμιες
Κατά της εντόπισης ΙΙΙ: Ο Φρόυντ και η αποσπασματική μνήμη
Λογοτεχνικό ιντερλούδιο: O Μαρσέλ Προυστ και ο χαμένος χρόνος
Η εντόπιση των λειτουργιών σήμερα: Ο εγκέφαλος ως άθροισμα λειτουργικά εξειδικευμένων μονάδων
Πλαίσιο και σημασία: Οι A. A. Low και A. R. Luria
Τα τρία κυκλώματα της ανάγνωσης: John C. Marshall και Freda Newcombe
Πλαίσιο και κατηγοριοποίηση: Η Elizabeth Warrington
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ - Η ΓΛΩΣΣΑ ΩΣ ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ
Η αντίληψη της ομιλίας
Κατηγοριοποίηση και όχι εντόπιση
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ - Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΜΕΣΩ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ
David Marr: Πέρα από την τεχνητή νοημοσύνη
Οι στόχοι του οπτικού συστήματος
Ο εγκέφαλος-υπολογιστής και η στοιχειακή θεωρία
Τα σύμβολα στον εγκέφαλο: Το πρωτογενές σχέδιο
Το σχέδιο των 2 ½ διαστάσεων
Το μοντέλο 3D
Κατονομάζοντας το αντικείμενο
Μια άλλη μηχανή: PDP ή οι κρυμμένες αναμνήσεις
Οι μηχανές και η βιολογία: Το πρόβλημα της γλώσσας
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ - Ο ΝΕΥΡΩΝΙΚΟΣ ΔΑΡΒΙΝΙΣΜΟΣ: ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ
Κλινικές μελέτες
Η έννοια του χρόνου
Τα μνημονικά "flashbacks" του Renfield και οι συγκινήσεις
Η βιολογική άποψη
Ο Δαρβίνος
Το ανοσοποιητικό σύστημα
Ο εγκέφαλος
Τα CAM: Το περιβάλλον και η Ιστορία στην εμβρυολογία
Η θεωρία της επιλογής των νευρωνικών ομάδων του Edelman
Οι εγκεφαλικοί χάρτες
"Darwin II": Μια νέα προσέγγιση των αυτοματικών απομιμήσεων της αναγνώρισης
Επίλογος και συμπέρασμα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α - Η ΛΕΚΤΙΚΗ ΤΥΦΛΩΣΗ ΩΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β - ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΚΑ "FLASHBACKS" ΠΟΥ ΚΑΤΕΓΡΑΨΑΝ ΟΙ PENFIELD ΚΑΙ PEROT
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ - ΕΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ ΣΥΝΕΙΡΜΙΚΗΣ ΑΝΑΚΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΟ DARWIN II
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ - ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ADRIEN PROUST (1872)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ