ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΟΝΕΓΚΙΝ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)

Παρουσίαση

Στον Ευγένιο Ονέγκιν έχει κανείς την εντύπωση ότι ο Πούσκιν απλώς καταγράφει, δεν επινοεί τα πρόσωπα, τις καταστάσεις, τα τοπία. Επινόησε μόνο την ελευθερία να κυκλοφορεί ανάμεσά τους, με την ποίηση να του ανοίγει το δρόμο. Η πραγματικότητα είναι αυτή που ξέρουμε, αλλά θαρρείς πως την άγγιξε ένα μαγικό ραβδί. Μια γυναικεία σιλουέτα εμφανίζεται λουσμένη στο φως ενός πολυέλαιου. Ένας έρωτας θα γεννηθεί και για μια στιγμή θα είναι αιώνιος, ένας φίλος θα πλησιάσει τον ποιητή και θα τον κάνει να ξαναπιστέψει στην ανθρώπινη καλοσύνη και αφοσίωση. «Είναι το πιο ωραίο μου έργο», γράφει ο Πούσκιν, το 1824, στον αδελφό του. Και είχε δίκιο. Αυτό που ούτε ο ίδιος δεν ήξερε είναι ότι ο Ευγένιος Ονέγκιν θα γινόταν ένα από τα σπουδαιότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν ποτέ. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)

Ο Ονέγκιν είναι ένα είδος βυρωνικού έπους, όπου τα μεγάλα και υψηλά πλέκονται, κατά τον συνήθη τρόπο του ρομαντισμού, στη μικρή καθημερινότητα, εν προκειμένω της ρωσικής αριστοκρατίας του 19ου αιώνα. Ωστόσο ο Πούσκιν υπερβαίνει θαρραλέα την ίδια τη ρομαντική παράδοση που τον διαμόρφωσε. Το βυρωνικό πρότυπο του Τσάιλντ Χάρολντ ή του Δον Ζουάν δεν είναι το δικό του αυτός αποστασιοποιείται από τους ήρωές του τη στιγμή που ο Μπάυρον αποτελεί τη δαιμονική σκιά των δικών του. Παρ' όλο που η ιστορία του Ονέγκιν επεξεργάζεται βασικά αυτοβιογραφικά μοτίβα κατά τον τρόπο του Μπάυρον (το κείμενο παρεμπιπτόντως βρίθει αναφορών στον άγγλο ποιητή και στο Τσάιλντ Χάρολντ), ο Πούσκιν παρακάμπτει την αυτοβιογραφία για να "πειραματιστεί" μαζί της περίπου ως επιστήμων που μελετά στο εργαστήριο ένα κύτταρο του συνόλου. (ΑΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 14/5/2000)