Ο ΠΟΥΛΗΜΕΝΟΣ

Παρουσίαση

Μια δηκτική, βαθιά πολιτική σάτιρα για την ταυτότητα της σύγχρονης Αμερικής, ένα μυθιστόρημα που περιγράφει την εκκεντρική ανατροφή ενός Αφροαμερικανού και μια δίκη άνευ προηγουμένου στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο αφηγητής, γεννημένος στο «αγροτικό γκέτο» του Ντίκενς στο Λος Άντζελες, αποδέχεται μοιρολατρικά το περιθώριο. Τον μεγαλώνει ο πατέρας του, ένας ιδιόρρυθμος επιστήμονας, ο οποίος τον χρησιμοποιεί ως πειραματόζωο στις αιρετικές ψυχολογικές μελέτες του για το ρατσισμό. Ο γιος πιστεύει ότι η πρωτοποριακή εργασία του πατέρα -και ένα βιβλίο που θα προκαλέσει αίσθηση, όταν κυκλοφορήσει- θα επιλύσει τα οικονομικά τους προβλήματα. Όταν όμως αστυνομικοί σκοτώνουν τον πατέρα του, ο πρωταγωνιστής συνειδητοποιεί ότι το μόνο που έχει στα χέρια του είναι ο λογαριασμός μιας κηδείας. Παρακινημένος από τη ματαίωση και την παρακμή του τόπου του, αναλαμβάνει μια εξωφρενική πρωτοβουλία: την επαναφορά της δουλείας και του φυλετικού διαχωρισμού, πράγμα που θα τον οδηγήσει ως κατηγορούμενο στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Ο "Πουλημένος" του Πωλ Μπέιτι σηματοδοτεί το δημιουργικό αποκορύφωμα ενός ιδιοφυούς συγγραφέα. Το βιβλίο τιμήθηκε με το Βραβείο Booker 2016. Το 2015 απέσπασε το Εθνικό Βραβείο του Κύκλου των Κριτικών στις ΗΠΑ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο Πωλ Μπέιτι, μαύρος και ο ίδιος, και προφανώς μπουχτισμένος από την κυριαρχία της πολιτικής ορθότητας και της εμμονής περί αφροαμερικάνικης κουλτούρας, έγραψε με κέφι ένα σαρκαστικό μυθιστόρημα. Ο Πουλημένος είναι η ιστορία ενός μαύρου που συνειδητοποίει ότι δεν αρκεί να είναι "μαύρος και περήφανος" για να τα βγάλει πέρα στο σύγχρονο Λος Άντζελες. Και ότι το να έχεις ένα μαύρο σκλάβο είναι μια κάποια λύση, ιδιαίτερα αν ο σκλάβος νιώθει ευγνωμοσύνη προς τον αφέντη. Οπότε οι αγώνες του λαού του μπορούν να παραμεριστούν μπροστά στην δική του ευκολία. Από την άλλη, αυτός ο αλλόκοτος ιδιοκτήτης σκλάβων δεν ζει κάποια αξιοζήλευτη ζωή. Είναι μάλλον ένας μικρομεσαίος αμερικανός τσακισμένος από τα χρέη.
Οι Βρετανοί δεν δίστασαν να δώσουνε το βραβείο Booker σε αυτή την ανελέητη σάτιρα, βραβεύοντας για πρώτη φορά αμερικανό, συγκρίνοντας τον Μπέιτι με τον Σουίφτ. Και διακρίνοντας την γενναιότητα ενός συγγραφέα να εμπαίζει τα ιερά και τα όσια των σύγχρονων αφροαμερικανών. Ο Μπέιτι προτιμάει να αναφέρεται στον Αριστοφάνη, ίσως επειδή η γραφή του είναι έξοχα αντισυμβατική, όπως ταιριάζει στη γλώσσα του δρόμου. Άλλωστε ο Μπέιτι ξεκίνησε την πορεία του στην λογοτεχνική σκηνή της Αμερικής ως slam poet -ποιητής του δρόμου- ένας ράπερ χωρίς μουσική υπόκρουση.
Αλλά πέρα από την βράβευση, το μυθιστόρημά του είναι υπόγεια προφητικό για την τωρινή Αμερική. Ο ήρωας του μοιάζει με όλους εκείνους τους Αμερικανούς που απηύδησαν με αυτήν τη υπερβολή σε θέματα φυλετικής ισότητας που έφτασε να ζητήσει την εξάλειψη της λέξης "νέγρος" από τα μυθιστορήματα του Μαρκ Τουέιν. Και ψήφισαν τον Τραμπ κάνοντας στροφή 180 μοιρών μετά τον Ομπάμα, όχι επειδή πίστεψαν ότι θα τα καταφέρει καλύτερα αλλά επειδή αηδίασαν με την επιθετική στάση των οπαδών της πολιτικής ορθότητας.
Έτσι ο Μπέιτι εξηγεί μέσα σε τετρακόσιες σελίδες και με περίσσιο σαρκασμό αυτό που αδυνατούν να παραδεχτούν οι στρατιές των πολιτικών αναλυτών. Ότι η εξέγερση του συντηρητισμού μόλις ξεκίνησε και επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. (Δημήτρη Αναστασόπουλος, bookpress.gr, 14/12/2016)